پمپ روغن متغیر یکی از راه‌های جدید برای بهبود کارایی و عملکرد موتورهای احتراقی است. این قطعه کوچک اما قدرتمند پتانسیل ایجاد انقلابی در روش روغن‌کاری موتورها دارد که منجر به بهبودهای قابل توجهی در مصرف سوخت و طول عمر موتور می‌شود. اما پمپ روغن متغیر چگونه کار می‌کند و چه مزایایی دارد؟
بیت‌ران – رضا نوروزی: پمپ روغن متغیر یا Variable Oil Pump، پمپی است که میزان روغن تحویلی را بر اساس نیاز لحظه‌ای موتور تنظیم می‌کند. پمپ‌های روغن قدیمی با دبی ثابت کار می‌کنند. به این معنی که بدون توجه به نیاز موتور، مقدار ثابتی روغن را خروجی می‌دهند. خروجی ثابت منجر به ناکارآمدی و اتلاف انرژی می‌شود، زیرا موتور همیشه به مقدار یکسانی روغن‌کاری ندارد.
در کانال یوتیوب بیت‌ران پلاس تماشا کنید:
از سویی دیگر، اویل پمپ متغیر از فناوری پیشرفته برای تنظیم خودکار جریان روغن بر اساس عواملی مانند دور موتور، بار و دما استفاده می‌کند. بدان معنی که موتور در هر لحظه مقداری مناسب روغن را دریافت می‌کند. این اتفاق کارایی را به حداکثر رسانده و فرسودگی اجزای موتور را کاهش می دهد. روغن‌کاری با دبی متغیر به ویژه در هنگام استارت‌های سرد مفید است، جایی که موتور برای جلوگیری از آسیب به روغن‌کاری بیشتری نیاز دارد.
نحوه کارکرد
پمپ روغن متغیر یک ماشین پیچیده است که خروجی خود را بر اساس نیاز موتور تنظیم می‌کند. معمولاً توسط میل‌لنگ موتور به حرکت در می‌آید و وظیفه پمپاژ و توزیع روغن در قسمت های مختلف موتور را بر عهده دارد. البته می‌تواند از موتور الکتریکی هم بهره ببرد و نیروی خود را از دینام دریافت کند.
پمپ روغن متغیر با استفاده از ترکیبی از سیستم‌های مکانیکی و هیدرولیک کار می‌کند. در هسته آن روتوری قرار دارد که درون یک محفظه می‌چرخد و با ایجاد مکش، روغن را از کارتل مکش می‌کند. مکش با ایجاد فشار منفی نسبت به فضای کارتل ایجاد می‌شود. هنگامی که روتور می‌چرخد، روغن به سمت درگاه‌های خروجی پمپ و سپس در قسمت‌های مختلف موتور توزیع می‌شود.
تفاوت اصلی پمپ روغن متغیر و پمپ روغن‌های متداول، توانایی آن در تنظیم خروجی آن بر اساس نیاز موتور است. این امر از طریق استفاده از یک شیر فشارشکن و یک شیر برقی کنترل به دست می‌آید.
در کانال یوتیوب بیت‌ران پلاس تماشا کنید:
شیر فشارشکن، کاهش فشار مقدار روغنی که از پمپ آزاد می‌شود را تنظیم می کند و شیر برقی کنترل فشار روغن در داخل سیستم را بر عهده‌دارد.
متغیر بودن دبی روغن به کمک تغییر مرکزیت و جابه‌جایی رینگ خارجی با فنر ایجاد می‌شود. با تغییر فشار، شیر فشارشکن به کمک فنر رینگ خارجی را جابه‌جا کرده و دبی خروجی روغن را کم و زیاد می‌کند.
هنگامی که موتور با سرعت کم یا تحت بار سبک کار می‌کند، شیر برقی فشار روغن در داخل سیستم را کاهش می‌دهد. این اتفاق خروجی پمپ روغن متغیر را کاهش می‌دهد. برعکس، هنگامی که موتور در سرعت‌های بالا یا تحت بار سنگین کار می‌کند، شیر برقی کنترل فشار روغن را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود اویل پمپ متغیر با خروجی بالاتری کار کند. این عملکرد تضمین می‌کند که روغن کافی به موتور برای حفظ روغن‌کاری مناسب و عملکرد بهینه آن تحویل داده شود.
مزایای عملکردی
یکی از مزایای کلیدی پمپ روغن متغیر، پتانسیل آن برای بهبود مصرف سوخت است. با تحویل مقدار لازم روغن، موتور مجبور نیست برای گردش روغن اضافی به سختی کار کند و در نتیجه اصطکاک کاهش یافته و راندمان بهبود می‌یابد. مطالعات نشان می‌دهد که موتورهای مجهز به پمپ روغن متغیر می‌توانند تا ۵ درصد کاهش مصرف سوخت را به همراه داشته‌باشند. برای بررسی ابعاد صرفه‌جویی ۵ درصدی این سیستم موتورها در کشور آن را محاسبه می‌کنیم. مصرف روزانه بنزین در کشور ۱۱۶ میلیون لیتر و قیمت فروش بنزین به دولت توسط پالایشگاه‌ها در سال ۱۴۰۱، ۱۷ هزار تومان بوده‌است. با این حساب صرفه‌جویی ریالی روزانه ۹۸ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان خواهدبود!
در کانال یوتیوب بیت‌ران پلاس تماشا کنید:
پمپ روغن متغیر نه تنها مصرف سوخت را بهبود می‌بخشد، بلکه تأثیر مثبتی بر عملکرد موتور دارد. با گردش مقدار مناسب روغن، موتور می‌تواند در سطح بهینه خود کار کند و در نتیجه شتاب نرم‌تر و واکنش‌پذیرتر و عملکرد کلی بهتری به همراه داشته‌باشد. همچنین اویل پمپ متغیر، سازگاری بیشتری با شرایط مختلف رانندگی دارد. بدین معنی که موتور بدون توجه به شرایط رانندگی، همیشه مقدار مناسبی روغن برای عملکرد بهینه خواهد داشت. به عنوان مثال، در شرایط سخت مانند رانندگی با سرعت بالا یا هوای سرد، پمپ می‌تواند سرعت جریان روغن را افزایش دهد تا روانکاری و خنک‌سازی موتور در شرایط مناسب باشد. از سوی دیگر، در سرعت کم یا کارکرد درجا، پمپ می‌تواند نرخ جریان روغن را کاهش دهد تا انرژی را حفظ کند و بازده سوخت را بهبود بخشد.
پمپ روغن متغیر علاوه بر بهبود راندمان و عملکرد، طول عمر اجزای موتور را نیز افزایش می‌دهد. کنترل دقیق جریان روغن تضمین می کند که تمام قطعات موتور به اندازه کافی روغن کاری شوند و اصطکاک و سایش به حداقل برسد.
مزایای زیست‌محیطی
علاوه بر این مزایای عملی، یک پمپ روغن متغیر دارای مزایای زیست محیطی نیز است. با اطمینان از اینکه موتور همیشه به درستی روغن‌کاری می‌شود، این پمپ می‌تواند به کاهش اصطکاک و سایش اجزای موتور کمک کند. این نه تنها طول عمر موتور را افزایش می‌دهد، بلکه نیاز به تعمیر را کاهش می‌دهد. هنگامی که اجزای موتور به درستی روغن کاری شوند، می‌توانند به آرامی با هم کار کنند و در نتیجه اصطکاک و گرمای کمتری تولید می‌شود. این در نهایت مصرف انرژی کلی موتور را کاهش می‌دهد که منجر به انتشار کمتر آلاینده‌ها و اثرات زیست محیطی خواهدشد.
در کانال یوتیوب بیت‌ران پلاس تماشا کنید:
بیشتر بخوانید:
علائم خرابی کویل خودرو چیست؟ / راهنمای تعمیرات کویل خودرو
انواع میل سوپاپ یا میل بادامک را بشناسید / همه چیز درباره میل سوپاپ
موتور احتراق داخلی پیستونی خودرو را بشناسید؛ بررسی کارکرد اجزای موتور
خرابی شمع چه نشانه‌هایی دارد؟ / هر آنچه درباره خرابی شمع باید بدانید
باتری خُشک بهتر است یا تَر؟ / واقعیت بالاخره آشکار شد!
چراغ خودرو چگونه ساخته می‌شود؟ / تضاد زیبای پلاستیک و حرارت!
لاستیک ماشین چگونه تولید می‌شود؟ / گزارش اختصاصی از کارخانه گلدستون