خودرو به سختی استارت می‌خورد و روشن نمی‌شود و اگر روشن شود، ریپ می‌زند و بلافاصله خاموش می‌شود. این اتفاق می‌تواند نشانه خرابی شمع خودرو باشد. اما آیا ایرادات دیگری هم می‌تواند ناشی از خرابی شمعها باشد؟!
بیت‌ران – رضا نوروزی: در محفظه احتراق موتورهای درون سوز بنزینی، احتراق سوخت با جرقه زنی شمع ایجاد می‌شود. شمع در نقطه مرگ بالای دوم جرقه زنی را انجام می‌دهد و سوخت محترق می‌شود. اما اگر در این فرایند ضعف یا اختلالی روی دهد، یکی از اجزای دارای مشکل می‌تواند شمع باشد.
تست تارا وی سه – Tara v3 را برای اولین بار در کانال یوتیوب بیت ران پلاس تماشا کنید:
نحوه عملکرد شمع
شمع وظیفه ایجاد جرقه در فرایند احتراق موتورهای درون سوز بنزینی و گاز سوز را برعهده دارد. در سیکل احتراق با پایین رفتن پیستون از نقطه مرگ بالا به سمت نقطه مرگ پایین، مخلوط هوا و سوخت وارد محفظه احتراق می‌شود.
سپس با بالا آمدن پیستون، مخلوط سوخت و هوا متراکم می‌شود. با رسیدن پبستون به نقطه مرگ بالا، زمانی است که بابد مخلوط سوخت و هوا مشتعل شود، شمع وارد عمل می‌شود. شمع با جرقه باعث انفجار مخلوط سوخت و هوا می‌شود و انرژی زیادی را آزاد می‌کند.
این انرژی، نیروی رو به پایینی ایجاد می‌کند که به کورس قدرت پیستون معروف است. کورس قدرت در واقع همان اتفاقی است که قدرت خروجی موتور را می‌سازد.
عوامل موثر بر کارکرد شمع
شمع دارای انواع مختلفی است که طراح موتور با توجه به ساختار و تکنولوژی موتور، یکی از آنها را انتخاب می‌کند. بررسی انواع شمعها در این مطلب نمی‌گنجد و در مطلب جداگانه‌ای حتما به آن پرداخته‌خواهد شد. اما برای بررسی ایرادات شمع ابتدا باید به چند نکته توجه کرد:
- هر موتور با توجه به ساختار و تکنولوژی خود شمع مخصوص خود را دارد. لذا استفاده از شمعی غیر از آن می‌تواند در کارکرد موتور اختلال جدی ایجاد کند.
- شمع قطعه مصرفی محسوب می‌شود و دارای طول عمر مشخصی است. شمعی که بیش از عمر مفید خود کار کند، قطعا عملکرد مطلوبی نخواهد داشت.
- اجزای مرتبط با شمع همچون وایرها، کوئل و مجموعه دینام و باتری نیز در کارد شمع تاثیر مستقیم دارند. بروز مشکل در هر کدام از این اجزا می‌تواند کارکرد شمع را با مشکل مواجه‌کند.
نشانه‌های خرابی شمع
موارد زیر در صورت بروژ می‌تواند ناشی از خرابی شمع باشد:
- بد استارت خوردن موتور
- خاموش شدن خودرو در دورهای آهسته
- کپ کردن موتور در زمان شتاب گیری
- کاهش شتاب خودرو
- بد کار کردن موتور و صدای اضافه
- افزایش مصرف سوخت
- در صورت کارکرد طولانی مدت موتور با شمع معیوب، دیواره‌های محفظه احتراق از کربن‌های نسوخته پر خواهد شد. همچنین می‌تواند باعث گرفتگی کاتالیست شود و در مسیر خروج دود اختلال کامل ایجاد کند. در این صورت موتور با مشکلات اساسی مواجه شده و نیاز به تعمیر اساسی خواهد داشت.
عیب یابی شمع
در صورت وجود ایرادات مطرح شده یکی از قطعاتی که حتما باید بررسی شود، شمع خودرو است. برای بررسی شمع اگر امکان مراجعه به تعمیرگاه را نداشتید، با یک آچار شمع یا بکس سایز ۱۶ و دسته بلند بکس می‌توانید شمع را بررسی کنید. برای این کار کاپوت را بالا زده و با توجه به دفترچه راهنمای خودرو، شمع موتور خود را پیدا کنید. سپس با آچار تک تک شمعها را به ترتیب باز کنید.
نکته:
شمع جزو لوازم مصرفی خودرو است و در سرویس‌های دورهای مطابق دفترچه راهنمای نگهداری و سرویس خودرو باید در موعد مقرر تعویض گردد. انجام سر وقت سرویس‌های دورهای خودرو، از بروز بسیاری از مشکلات جلوگیری می‌کند.
بعد از باز کردن شمعها نکات زیر را در شمع بررسی کنید:
- چینی شمع باید کاملا سالم و بدون ترک یا تغییر رنگ باشد.
- الکترود منفی شمع باید بدون هیچ آسیب دیدگی یا خال زدگی باشد.
- ته شمع که محل اتصال وایرهاست، باید سالم و همچنین بدون برفک یا خال زدگی باشد.
هرکدام از این موارد در صورت وجود، نشانه خرابی شمع است و باید تعویض شود. البته باز هم تاکید می‌شود که حتی اگر هیچ کدام از این موارد در شمع مشاهده نشد، باز هم با پایان عمر مفید شمع که در دفترچه خودرو مشخص شده‌است، شمع باید تعویض شود.
عوامل موثر بر خرابی شمع
اما اگر در سر شمع روغن و چربی مشاهده شود، نشانه از وجود مشکل در بخش روغن‌کاری موتور یا روغن‌سوزی است. همچنین وجود مشکل در سیستم خنک‌کاری موتور نیز می‌تواند باعث کاهش عمر شمع شود. خرابی وایرها، کوئل یا دلکو و دینام نیز بر عملکرد شمع تاثیر مستقیم دارد و باعث اختلال در عملکرد شمع می‌شود.
بیشتر بخوانید:
شمع مناسب خودرو ایرانی را بشناسید+شمع مناسب محصولات سایپا و ایران خودرو
تکنولوژی شمع خودرو راه ساخت خودروهای فوق کم مصرف
انواع شمع خودرو و تاثیر آنها؛ سوزنی، چندپلاتین و پولستار