هر آنچه درمورد شمع خودرو باید بدانید

شمع خودرو یکی از مهمترین لوازم مصرفی خودرو است. شمع نسبت با مرغوبیتش مدت زمان کار مفیدش متفاوت است. این قطعه تاثیر مهمی بر روی سلامت و طول عمر موتور و مصرف سوخت خودرو دارد. در گزارش زیر به اهمیت شمع و تشخیص خرابی و انواع آن می پردازیم.

بیت ران – مجتبی کزازی: شمع موتور قطعه ای تشکیل شده از یک محفظه چینی و قسمت آلیاژِی فلزی و پوشش سرامیکی برای احتراق بهتر که درقسمت بالایی محفظه سیلندر قرار دارد و در تمامی موتور های احتراق داخلی بنزینی استفاده می کنند. در حقیقت وظیفه ی شمع جرقه زنی و اشتعال است که انواع آن در خودرو های مختلف متفاوت است مانند شمع سرد، گرم، نیکلی، پلاتینیومی، ایریدیومی، چند الکترودی… که در ادامه آنها را توضیح می دهیم.

انواع و اقسام شمع خودرو

شمع سرد:

که برای عملکرد در موتورهای با دمای بالا طراحی شده اند و دارای عایق کوتاه می باشند تا سریعا بتوانند گرمای ایجاد شده در اثر جرقه زنی را کاهش دهند.

شمع گرم:

که برای عملکرد در موتورهای با دمای پایین طراحی شده اند و دارای عایق های بلندتری می باشند تا گرمای خود را دیرتر از دست داده و در نتیجه بتوانند رسوبات باقی مانده حاصل از احتراق را در روی خود شمع بسوزانند.

شمع نیکلی:

که جنس الکترودهای آن از آلیاژ نیکل می باشد و دارای طول عمر کوتاهی می باشند.

شمع پلاتینیومی:

که جنس الکترود های آن از آلیاژ پلاتینیوم بوده و دارای طول عمر بسیار بالایی هستند. اینگونه شمع ها توانایی تحمل دمایی تا ۲۵۰۰ درجه سانتیگراد را داشته و قادرند تا ۱۰۰ هزار کیلومتر کارکرد مفید داشته باشند.

شمع ایریدیومی:

اینگونه از شمع نیز که الکترود مثبت آن از جنس ایریدیوم می باشد و دارای طول عمر بالاتری نسبت به شمع های پلاتینیومی می باشند.

شمع های چند الکترودی:

این گونه از شمع از چند الکترود منفی برخوردار می باشد که باعث طول عمر بسیار بالاتر می گردد. به علت اینکه هربار جرقه زنی باعث خوردگی قطب منفی می گردد، هر الکترود پس از خورده شدن، جای خود را با الکترود نزدیک تر به قطب مثبت عوض کرده و در نتیجه طول عمر بالاتری برای شمع خودرو ایجاد می نمایند.

شمع سوزنی و معمولی چه تفاوتی دارد؟

شمع های معمولی و رایج در بازار از آلیاژ نیکل ساخته شده که تحمل حرارتی معادل ۴۰۰ درجه سانتی گراد دارند و به همین دلیل نهایت عمر آن ها ۳۰،۰۰۰ کیلومتر است و بخاطر تخت بودن الکترود مثبت آن ها جرقه کاملا منظم نیست و همین نکته باعث بالا رفتن مصرف سوخت و خام سوزی می شود اما  شمع های سوزنی الکترود مثبت این شمع ها به شکل سوزن  نوک تیز است و این خاصیت باعث می شود که جرقه حاصله از شمع بسیار دقیق ، در راستای سیلندر و خیلی قوی تر از یک شمع معمولی باشد. زمانی که جرقه قوی تر باشد شعله حاصله از انفجار بزرگتر و در نتیجه بنزین داخل سیلندر بطور کامل سوخته، تمامی انرژی آن آزاد می شود.

لازم به ذکر است که شمع های سوزنی برای خودرو های توربوشارژر بیشتر استفاده می شود.

رنج حرارتی ( کد حرارتی ) شمع موتور خودرو چیست؟

در واقع رنج حرارتی و یا همان کد حرارتی شمع میزان حرارت ایجاد شده در شمع در آخرین مرحله از عملکرد آن است. این دما باید به اندازه ای پایین باشد تا مانع از احتراق پیش از موعد ترکیب سوخت و هوا در محفظه احتراق شود ( حرکت ناقص پیستون) و همچنین این دما باید به اندازه ای بالا باشد تا از ایجاد رسوب در سر الکترود جلوگیری کند. به این رنج دمایی عملکرد حرارتی شمع خودرو گفته می شود. رنج حرارتی نشان دهنده عملکرد مطلوب شمع موتور در بازه دمایی مشخص است. این بازه حرارتی و یا کد حرارتی به صورت یک عدد بر روی بدنه شمع موتور درج شده است.

علائم خرابی شمع

همانطور که در بالا اشاره کردیم شمع قطعه ای مصرفی است و دارای طول عمر مشخصی است که باید طبق کیلومتر و نوع بنزین استفاده شده تعویض گردد.

از عوامل خرابی شمع می توان به رسوبات حاصل از احتراق در سر الکترودها و کثیف شدن آن و یا جرقه زنی نادرست و از بین رفتن الکترودها اشاره کرد.

در صورت دیده شدن هرگونه شکستگی و ترک در محفظه چینی شمع و یا تغییر رنگ قسمت نیکل الکترود شمع باید تعویض گردد.

در نتیجه عدم تعویض به موقع شمع باعث بدسوزی، افزایش آلایندگی، کاهش شتاب خودرو، ایجاد لرزش موتور، استارت سنگین و فرسودگی زود تر از موعد موتور می گردد.

نمای ساختمان شمع موتور

قیمت انواع شمع خودرو:

 بیشتر بخوانید:

مشخصات احتمالی پیشرانه سه سیلندر جدید ایران خودرو

استفاده از گیربکس چینی برای دنا پلاس اتوماتیک ؛ اولین جزییات فنی از محصول لوکس ایران خودرو

مشکلات تولید خودرو با استاندارد یورو ۵