انواع پمپ آب موتور در یک خودرو می‌تواند استفاده شود که هر کدام مزایا و معایبی دارند. در صنعت، کارایی و عملکرد، عوامل کلیدی هستند که باعث نوآوری و پیشرفت می‌شوند. یکی از اجزای سیستم خنک‌کننده که نقش مهمی در تضمین کارایی و عملکرد دارد، پمپ آب است. پمپ آب به مانند یک قلب در سیستم خنک‌کننده، انواع مختلفی دارد که در این مطلب به آن می‌پردازیم.
بیت‌ران – رضا نوروزی: برای به دست‌آوردن درک جامعی از پمپ‌های آب، ابتدا باید با انواع مختلف آن آشنا شویم. زیرا تفاوت‌های تکنولوژیکی زیادی بین انواع مختلف آنها وجود داشته و هر کدام به نیازهای منحصر به فرد یک موتور پاسخ می‌دهد. با این حال، پمپ‌های آب را می‌توان بر اساس طراحی و عملکرد آنها نیز دسته‌بندی کرد.
در کانال یوتیوب بیت‌ران پلاس تماشا کنید:
پمپ‌های آب مکانیکی ثابت
در پمپ‌های آب مکانیکی ثابت، مایع خنک‌کننده گرما را از بلوک موتور و سرسیلندر جذب و آن را از طریق رادیاتور به هوای محیط منتقل می‌کند. بسته به نوع ساخت، پمپ‌های آب مکانیکی ثابت را می‌توان در یک محفظه در قسمت بیرونی موتور قرار داد و یا آن را مستقیماً روی بلوک موتور نصب کرد. نیرو محرکه پمپ‌های آب مکانیکی نیز توسط تسمه یا زنجیر مستقیماً از میل‌لنگ تامین می‌شود.
پمپ‌های آب مکانیکی متغیر
ویژگی اصلی پمپ‌های آب متغیر ایجاد نرخ جریان بسته به نیاز موتور است. این کار از طریق فرآیند خلاء و ایجاد فشار منفی انجام می‌شود. یعنی پمپ آب فقط در مواقع لزوم روی سیستم خنک‌کننده عمل می‌کند. به این ترتیب راندمان موتور افزایش یافته و مصرف سوخت و انتشار آلاینده‌ها در جو کاهش چشمگیری خواهدداشت.
پمپ آب مکانیکی متغیر خودرو قطعه‌ای است که جریان و دمای مایع خنک‌کننده را در موتور تنظیم می‌کند. برخلاف پمپ‌های آب مکانیکی که با سرعت و دبی ثابت کار می‌کنند، پمپ آب متغیر می‌تواند سرعت و دبی خود را بر اساس نیاز موتور تنظیم کند. این عملکرد تطبیقی اجازه می‌دهد تا تنظیم دما بهینه شود و در نتیجه راندمان و عملکرد موتور بهبود یابد.
پمپ‌های آب برقی
پمپ آب الکتریکی به جای تکیه بر تسمه، از یک موتور الکتریکی نیرو می‌گیرد. استفاده از پمپ آب الکتریکی خودرو مزایای متعددی دارد. اولا، راندمان خنک‌کنندگی بهتری را در مقایسه با پمپ های مکانیکی متداول ارائه می‌دهد. زیرا موتور الکتریکی را می‌توان با دقت بیشتری کنترل کرده و امکان کنترل نرخ جریان و دما بهینه فراهم می‌شود. این کنترل باعث بهبود عملکرد موتور و کاهش خطر گرم‌شدن بیش از حد می‌شود. همچنین پمپ آب برقی مقاومت در برابر خوردگی بالایی نیز دارد.
در کانال یوتیوب بیت‌ران پلاس تماشا کنید:
ثانیا، پمپ آب الکتریکی خودرو از نظر انرژی کارآمدتر است. برخلاف پمپ‌های مکانیکی که همیشه در حال کار هستند، الکتروموتور در پمپ آب الکتریکی فقط در مواقع نیاز کار می‌کند. این بدان معنی است که انرژی غیرضروری مصرف نمی‌کند و فقط زمانی کار می‌کند که موتور نیاز به خنک‌کننده داشته‌باشد. پمپ آب برقی جابجایی مایع خنک‌کننده را حدود ۶۰ درصد می‌تواند کاهش دهد.
یکی دیگر از مزایای پمپ آب الکتریکی خودرو، ابعاد کوچک و طراحی سبک آن است. بدون نیاز به تسمه، پمپ آب الکتریکی کوچک‌تر و سبک‌تر از همتای مکانیکی خود است. این امر نصب آن را آسان تر کرده و وزن کلی خودرو را کاهش می‌دهد. ابعاد کوچک انعطاف‌پذیری بیشتری برای محل قرارگیری و ادغام آن در پیکربندی‌های مختلف موتور ایجاد می‌کند.
پمپ آب الکتریکی قابلیت اطمینان و دوام را بهبود می‌بخشد. پمپ‌های آب مکانیکی به دلیل حرکت مداوم تسمه و سیستم قرقره مستعد ساییدگی و پارگی هستند. در مقابل، الکتروموتور در پمپ آب الکتریکی دارای قطعات متحرک کمتری است که خطر خرابی را کاهش می‌دهد. علاوه بر این، موتور الکتریکی تحت تأثیر دمای بالای موتور قرار نمی‌گیرد، به این معنی که احتمال گرم‌شدن بیش از حد یا خرابی آن کمتر است.
یکی از بزرگترین شرکت‌های تولیدکننده واترپمپ در دنیا شرکت DOIZ اسپانیا است.
پمپ‌های آب کمکی
وظیفه اصلی پمپ های آب کمکی پشتیبانی از پمپ آب اصلی است. در موتورهای حجیم و قدرتمند یا راندمان بالا، موتور به سیستم خنک‌کنندگی پیچیده‌تری نیاز دارد. این پیچیدگی معمولا با افزایش فشار سیستم همراه است و یک پمپ آب نمی‌تواند به تنهایی این فشار را تامین کند.
در کانال یوتیوب بیت‌ران پلاس تماشا کنید:
یا در صورت تامین چنین فشاری، پمپ باید ابعاد بزرگی داشته و نیروی زیادی دریافت کند که این شرایط بهینه نخواهدبود. به همین علت در نقاط دیگری با توجه به محاسبات لازم از پمپ‌های کمکی استفاده می‌شود. بسته به پیچیدگی سیستم خنک‌کننده ممکن است از یک یا چند پمپ کمکی استفاده شود.
پمپ‌های آب کمکی همچنین در خودروهای هیبریدی و الکتریکی بسیار بیشتر استفاده می‌شوند. زیرا باتری‌ها و موتورهای الکتریکی نیز نیاز به خنک‌کاری دارند. استفاده از پمپ کمکی به منظور رساندن مایع خنک‌کننده به تمام گوشه‌های سیستم و تضمین حفظ دمای مطلوب کارکرد، اهمیت ویژه‌ای دارد.
مزایای عملکردی پمپ آب متغیر و الکتریکی
- بهبود بهره‌وری سوخت: با تنظیم جریان مایع خنک‌کننده بر اساس نیاز موتور، یک پمپ آب متغیر یا الکتریکی می‌تواند به طور قابل توجهی بهره‌وری سوخت را بهبود بخشد. زیرا پمپ تنها مقدار لازم مایع خنک‌کننده را برای حفظ دمای بهینه موتور پمپاژ می‌کند و در سایر مواقع در حالت بی‌باری است.
- بهبود عملکرد و افزایش طول عمر موتور: ماهیت تطبیقی یک پمپ آب متغیر یا الکتریکی تضمین می‌کند که موتور در دمای ایده‌آل کار کند که باعث بهبود عملکرد می‌شود. هنگامی که یک موتور خیلی گرم یا خیلی سرد است، منجر به کاهش توان خروجی و افزایش سایش قطعات اصلی موتور می‌شود. پمپ آب متغیر یا الکتریکی خودرو با حفظ دمای ایده آل، از این مسائل جلوگیری کرده و به موتور اجازه می‌دهد بهترین عملکرد خود را داشته‌باشد.
- عملکرد پیشرفته: با حفظ دمای بهینه موتور، موتور می‌تواند در شرایط عملکردی بهتری کار کند و در نتیجه شتاب، واکنش‌پذیری و تجربه کلی رانندگی بهتری ارائه دهد.
مزایای زیست‌محیطی پمپ آب متغیر و الکتریکی
کاهش انتشار گازهای گلخانه ای: یک پمپ آب متغیر یا الکتریکی خودرو که به درستی کار می‌کند نیز می‌تواند به کاهش انتشار کمک کند. هنگامی که یک موتور در دمای ایده آل خود کار می‌کند، سوخت را با کارایی بیشتری می‌سوزاند و در نتیجه انتشار گازهای گلخانه‌ای کاهش می‌یابد. علاوه بر این، پمپ آب متغیر خودرو با جلوگیری از گرمای بیش از حد و حفظ دمای بهینه موتور، احتمال خرابی قطعات که می‌تواند منجر به افزایش آلاینده شود، را کاهش می‌دهد.
عملکرد بی‌صداتر: علاوه بر مزایای عملکردی فراوان، پمپ‌های آب مکانیکی متغیر و الکتریکی عملکرد آرام‌تری را در مقایسه با پمپ‌های آب مکانیکی ثابت ارائه می‌دهند. به دلیل طراحی و فناوری پیشرفته، این پمپ‌ها لرزش و نویز کمتری دارند و به همین دلیل صدای کمتری تولید می‌کنند. موتور کم صدا نه تنها تجربه رانندگی را برای مسافران افزایش می‌دهد، بلکه مزایای زیست محیطی نیز دارد. آلودگی صوتی یک نگرانی رو به رشد در مناطق شهری است و استفاده از پمپ آب متغیر یا الکتریکال به همراه تکنولوژی‌های دیگر، می‌تواند به کاهش قابل توجه این مشکل کمک کند.
پمپ آب برقی یا مکانیکی، کدام بهتر است؟
هر پمپ آب مزایای خاص خود را دارد. اما پمپ آب مکانیکی متغیر یا الکتریکی با توجه ویژگی‌های مثبت و سطح تکنولوژی که دارند، از قیمت‌های بالاتری برخوردارند. به همین دلیل در موتورهای اقتصادی تنها در صورت اجبارهای استانداردی استفاده می‌شوند و در سایر موارد استفاده از پمپ‌های آب مکانیکی ثابت انتخاب بهتری خواهدبود.
در کانال یوتیوب بیت‌ران پلاس تماشا کنید:
بیشتر بخوانید:
پمپ روغن متغیر چیست؟ / همه‌چیز درباره این فناوری کاربردی
زمان بندی متغیر سوپاپ چیست؟ / همه‌چیز درباره این تکنولوژی قدیمی اما بسیار کارآمد
موتور احتراق داخلی پیستونی خودرو را بشناسید؛ بررسی کارکرد اجزای موتور
علائم خرابی سنسور مپ خودرو / روش تخصصی عیب‌یابی را بشناسید
سیستم تعلیق و فنربندی خودرو شامل چه اجزایی ست و چگونه کار می کند؟
علائم خرابی سوزن انژکتور / زمان سرویس و تعویض
علائم خرابی کویل خودرو چیست؟ / راهنمای تعمیرات کویل خودرو
خرابی وایر چه نشانه‌هایی دارد؟ / هر آنچه درباره خرابی وایر باید بدانید