وایر تجهیزی است که برق را از کوئل به سر شمع انتقال می‌دهد. وایر در موتورهای درون سوز بنزینی و گازسوز نقش مهمی دارد و خرابی یا اختلال کارکرد آن باعث مختل شدن کارکرد کامل موتور می‌شود. اما نشانه‌های خرابی وایر چیست و چه زمانی آن را تعویض کنیم؟
بیت‌ران – رضا نوروزی: وایر از جمله قطعات مصرفی محسوب می‌شود و دارای طول عمر مشخصی است. البته این قطعه در خودروهای مختلف با توجه به سطح تکنولوژی و نوع طراحی، دارای عمر متفاوت و قیمت متفاوتی است.
نحوه عملکرد وایر شمع
شمع وظیفه ایجاد جرقه در فرایند احتراق موتورهای درون سوز بنزینی و گاز سوز را برعهده دارد. برق مورد نیاز برای ایجاد جرقه در شمع را کوئل از طریق وایر به شمع می‌رساند. در خودروهای قدیمی این وظیفه را دلکو انجام می‌داد.
در سیکل احتراق با پایین رفتن پیستون از نقطه مرگ بالا به سمت نقطه مرگ پایین، مخلوط هوا و سوخت وارد محفظه احتراق می‌شود. سپس با بالا آمدن پیستون، مخلوط سوخت و هوا متراکم می‌شود.
با رسیدن پبستون به نقطه مرگ بالا، زمانی است که باید مخلوط سوخت و هوا مشتعل شود. اینجاست که شمع وارد عمل می‌شود. شمع به کمک الکتریسیته‌ای که از کوئل به واسطه وایر دریافت کرده، جرقه می‌زد و باعث انفجار مخلوط سوخت و هوا شده و انرژی زیادی را آزاد می‌کند.
این انرژی، نیروی رو به پایینی ایجاد می‌کند که به کورس قدرت پیستون معروف است. کورس قدرت در واقع همان اتفاقی است که قدرت خروجی موتور را می‌سازد.
برای عملکرد صحیح موتور، باید انتقال الکتریکی مناسب برای شمع‌ها فراهم شود. لذا هرگونه اختلال در شمع یا وایر بر روند احتراق تأثیر منفی خواهد داشت و افت قابل توجهی در راندمان موتور ایجاد می‌کند. شمع‌ها برای داشتن یک جرقه با ولتاژ کافی در طی فرآیند احتراق، به جریان الکتریکی پیوسته و مداوم نیاز دارند.
علائم خرابی عملکردی وایر
موارد زیر در صورت بروژ می‌تواند ناشی از خرابی وایر باشد:
- بد استارت خوردن موتور
- خاموش شدن خودرو در دورهای آهسته
- کپ کردن موتور در زمان شتاب گیری
- کم و زیاد شدن دور موتور یا موج دار شدن شتاب‌های موتور
- بد کار کردن موتور در حالت درجا یا سر و صدای زیاد در دور پایه موتور
- روشن‌شدن چراغ چک موتور
- خرابی نوک و چینی شمع (در صورتی که برق دزدی توسط وایرهای شمع رخ دهد، الکترودهای مرکزی و منفی شمع ذوب شده و چینی شمع آسیب می بیند)
- کاهش شتاب خودرو
- افزایش مصرف سوخت
در صورت کارکرد طولانی مدت موتور با وایر معیوب، شمع‌ها نیز آسیب می‌بیند و منشا مشکلات بزرگ‌تری خواهد شد. اولین آسیب، پرشدن دیواره‌های محفظه احتراق از کربن‌های نسوخته است. همچنین این کربن نسوخته به مرور باعث گرفتگی کاتالیست می‌شود و در مسیر خروج دود اختلال کامل ایجاد می‌کند. در این صورت موتور با مشکلات اساسی مواجه شده و نیاز به تعمیر اساسی خواهد داشت.
علائم خرابی ظاهری وایر
با بررسی ظاهری وایر نیز می‌توان وضع وایر را مشخص کرد. در صورت مشاهده موارد زیر وایر حتما معیوب است و باید تعویض گردد.
موارد ظاهری معیوب بودن وایر:
- زدگی، پارگی و خراش عمیق لاستیک رویی وایر
- خال زدگی دو سر وایر
- شوره گرفتگی دو سر وایر
- خشک‌شدن لاستیک وایر
- اتصال خیلی راحت شمع و وایر که به معنی گشاد شدن سر اتصال به شمع است
نکته:
وایر جزو لوازم مصرفی خودرو محسوب می‌شود و در هر خودرویی دارای طول عمر مشخصی است. طول عمر وایر و زمان تعویض در دفترچه راهنما و نگهداری هر خودرو ذکر شده‌است. لذا حتی اگر هیچ کدام از ایرادات عملکردی یا ظاهری نیز در وایر مشاهده نمی‌شد، در موعد مقرر حتما باید تعویض گردد. تعویض به موقع موارد مصرفی از بسیاری مشکلات جلوگیری خواهدکرد. زمان تعویض وایر اکثر خودروهای داخلی هر بیست هزار کیلومتر است.
نحوه تست وایر
برای تست وایر روش‌های زیادی وجود دارد اما به دلیل این‌که همگی نیاز به یک دانش فنی پایه دارند، نمی‌توان به آن‌ها اشاره کرد. زیرا وایر برق با ولتاژ بسیار بالایی را منتقل می‌کند و در صورت نداشتن دانش کافی برای انجام تست‌ها خطر برق‌گرفتی و آسیب عضلانی وجود دارد. همچنین نمی‌توان تضمین کرد که این تست را فرد با دانش کافی انجام خواهد داد.
بیشتر بخوانید:
خرابی شمع چه نشانه‌هایی دارد؟ / هر آنچه درباره خرابی شمع باید بدانید
اویل کولر چیست؟ در صورت خرابی چه آسیبی به موتور خودرو وارد می کند؟
استپر موتور را چه زمانی تعویض کنیم؟ با علائم خرابی و نحوه تمیز کردن آن آشنا شوید
راحل ریپ زدن خودرو
فکر نکنم برق ۱۲ ولت باعث آسیب عضلانی بشه
درسته ولتاژ پایینه.۱۲ ولته ولی آمپر بالاس
فقط چرا وسایل خودرو امروزه تقلبی شده چرا زیاد پیگیری نمیشود