دلایل لرزش موتور خودرو را بشناسید تا از آسیب های جدی احتمالی که می تواند به خودروی شما وارد و هزینه های سنگینی به شما تحمیل کند پیشگیری کنید.
بیت ران – در این مقاله سعی شده است علت لرزش موتور خودرو ، بررسی و برای حل این مشکل راه حلی پیدا شود.
دسته موتور اصلیترین دلیل لرزش موتور
از آنجایی که موتور در حال طبیعی مقداری لرزش دارد و در حین حرکت خودرو تکان میخورد، قطعه ایی بنام دسته موتور، با توجه به نوع خودرو در طراحیهای متفاوت و تعداد متفاوت، به موتور وصل میشود که به عنوان تکیه گاه برای موتور، لرزش موتور را تا اندازه خیلی زیادی می گیرند.
دسته موتور از جمله قطعات پر استهلاک خودرو است که با توجه به نوع و سبک رانندگی و شرایط جاده ایی که در آن رانندگی میکنید، دچار فرسودگی و پارگی میشود که نتیجه آن لرزش شدید موتور است. با پاره شدن یک دسته موتور بهتر است سریعا نسبت به تعویض آن اقدام کنید، تا دسته موتورهای دیگر دچار آسیب نشوند. در صورت مشاهده لرزش موتور بهتر است اول به دسته موتورها سری بزنید.
علت لرزش موتور خودرو در حالت ایستاده
علت لرزش موتور در حال بیکار و یا در زمانی که دنده خلاص است یعنی هیچ نیرویی از موتور به چرخها منتقل نمیشود، می تواند به دلیل نقص قطعات زیر باشد:
وایرها
وایر شمع قطعه ایی در موتور خودرو است که وظیفه دارد برق را از کوئل به شمع برساند. سلامت این قطعه تاثیر مستقیمی در کار کرد شمعها دارد. امروزه در ساخت خودروهای جدید وایرها حذف شده اند و عمل انتقال برق به شمع، مستقیما از کوئل صورت میپذیرد. در خودروهای قدیمیتر که این قطعه وجود دارد، ضمن وظیفه ایی که دارد از نفوذ آب و رطوبت به محل اتصال به کوئل یا شمع جلوگیری میکند.
خرابی وایر می تواند قدرت موتور را کاهش دهد و باعث افزایش دمای موتور شود. با افزایش مصرف سوخت در پی خرابی وایر بنزین ناقص می سوزد، که اصطلاحا به آن خام سوزی می گویند، که باعث لرزش موتور در حالت ایستاده میشود.
برای افزایش عمر وایر از شکستن و خم کردن آنها اجتناب کنید. همچنین از بریدن سر کابل و سوار کردن دوباره روکش روی آن پرهیز کنید.
تسمه تایم
هرچقدر که زمان بندی و برنامه ریزی در کارهای یک فرد می تواند باعث بهبود عملکرد و نتیجه گیری بهتر باشد، موتور خودرو هم باید زمان بندی و برنامه ریزی داشته باشد تا در مراحل مختلف باعث چرخش میل لنگ شود. این برنامه ریزی توسط تسمه تایم یا تسمه تایمینگ که قطعه ایی در موتور است، انجام میشود.
این تسمه ساختار پلاستیکی دارد و رابطی بین میل لنگ و میل بادامک است. این قطعه طوری تنظیم می شود که همزمان با چرخش میل لنگ باعث چرخش میل بادامک یا میل سوپاپ میشود و البته باعث حرکت سوپاپها نیز میشود. هرگونه اتفاق و آسیب به تسمه تایم باعث اختلال در کارکرد موتور میشود. به این دلیل که زمانبندی باز و بسته شدن سوپاپها بهم می ریزد.
سیستم اگزوز
اگزوز قطعه ایی است که نتیجه واکنشهای شیمیایی ایجاد شده در سیلندرها را به بیرون از خودرو هدایت می کند و در تمام وسایل نقلیه موجود است. علاوه بر این، اگزوز وظیفه دارد صدای گازهایی که در احتراق موتور تولید میشود را کاهش دهد.
این قطعه دارای استهلاک کمتری نسبت به دیگر قطعات اصلی موتوری است، اما به هر حال بعد از مدتی می تواند بر اثر شکسته شدن بستهای منبع، پوسیده شدن تیغههای داخل منبع، شکستگی حلقه اتصال منبع و پوسیده شدن و سوراخ شدن قطعات اتصال اگزوز یا منبع، کارایی خود را از دست بدهد. رطوبت هوا می تواند باعث خرابی زودرس این قطعه شود؛ اگر شهری که در آن زندگی می کنید دارای رطوبت بالایی است، بهتر است از سلامت این قطعه مطمئن شوید.
دریچه گاز
در موتور احتراق داخلی وظیفه کنترل میزان گشتاور و توان خروجی موتور برعهده دریچه گاز است که در دو نوع مکانیکی و برقی بسته به نوع خودرو وجود دارد. این قطعه با استفاده از یک شیر پروانه ایی و تغییر زاویه آن میزان جریان هوای ورودی به موتور را تنظیم می کند. میزان پاشش سوخت نیز متناسب با این میزان هوا کاهش پیدا میکند و توان و گشتاور خروجی موتور تنظیم میشود. هرگونه نقص در دریچه گاز میتواند لرزش موتور و ریپ زدن خودرو را به همراه داشته باشد.
سوخت
ناخالصیهای مختلف در سوخت و عدد اکتان پایین، به راحتی میتواند لرزش موتور را به وجود بیاورد. اگر موتور خودروی شما از آن دسته موتورهای جدید است، بهتر از سوخت با کیفیت و با عدد اکتان بالا استفاده کنید و اگر ناچار به استفاده از سوخت با عدد اکتان پایین مجبور شدید، حتما از مکملهای سوخت معتبر و شستشو دهندههای سیستم انژکتور استفاده کنید.
روغن موتور
برای بهبود عملکرد موتور نیاز به روغن موتور است که ترکیبات پیچیده ایی دارد که از روغن پایه و افزودنیها تشکیل شده است. در واقع روغن موتور یک عنصر ضروری برای موتور خودرو است. اگر روغن موتور بی کیفیت و نامرغوب و یا کم باشد، در بلند مدت باعث لرزش موتور خواهد شد. همچنین عمل روانکاری برای کاهش اصطکاک، حرارت و سایش بین اجزای مکانیکی به درستی انجام نخواهد شد.
سنسور دمای هوا
سنسور دمای هوای ورودی یکی از سنسورهای تاثیر گذار در مصرف سوخت است که وظیفه دارد که دمای هوای ورودی به موتور را اندازه بگیرد و به ECU انتقال دهد. کامپیوتر از طریق اطلاعات دریافت شده، میزان سوخت و هوای مناسب را محاسبه می کند و دستورات مورد نیاز را به انژکتورها میرساند.
سنسور موقعیت میل لنگ
این قطعه که با نام سنسور دور موتور شناخته میشود، یک قطعه جدید در خودروهای موتور درون سوز است که وظیفه دارد دادههای موقعیت مکانی پیستون و سرعت دورانی میل لنگ را بدست آورد. دادههای بدست آمده به واحد فرمان موتور ارسال میشود و موتور از آنها برای مدیریت زمان در جرقه زنی و دیگر فرایندها استفاده می کند.
کثیفی و جرم گرفتگی سنسور موقعیت میل لنگ و یا جمع شدن براده در قسمت جلویی سنسور و یا مناسب نبودن فاصله بین سر سنسور و دندههای فلایویل می تواند باعث لرزش موتور در حالت خلاص باشد.
هوای سرد
در فصل سرما لرزش جزئی موتور طبیعی است و بعد از گذشت چند دقیقه از کارکرد موتور و رسیدن دمای موتور به حد معمول، این لرزش برطرف میشود.
استپر موتور
استپر موتور با قرارگیری روی منیفولد ورودی، وظیفه مدیریت و تنظیم دور آرام موتور را برعهده دارد. با کمک این قطعه دور موتوری که در حالت درجا کار می کند را با توجه به پارامترهایی مانند دمای موتور و بار سیستم الکتریکی افزایش یا کاهش می دهند. تجمع رسوبات و کربن در استپر می تواند باعث نقص آن شود.
سیستم سوخت رسانی
سیستم سوخت رسانی خودرو وظیفه دارد مخلوط هوا و سوخت بهینه شده را در موتور، متناسب با شرایط عملکردی موتور در هر لحظه تزریق کند؛ به طور ساده تر سوخت رسانی متناسب با شرایط مختلف موتور در طول حرکت انجام شود. این سیستم در دو نوع کاربراتوری و انژکتوری وجود دارد که هریک دارای قطعات اصلی از جمله شیر برقی کنیستر، رگلاتور فشار سوخت، فیلتر سوخت، پمپ بنزین و … هستند. نقص، تنظیم نبودن و مسدود شدن هریک از این قطعات باعث بهم خوردن نسبت سوخت و هوای ورودی به سیلندرها خواهد شد که لرزش موتور را در پی خواهد داشت.
علت لرزش موتور هنگام استارت زدن
لرزشهایی که در موتور خودرو در زمان استارت زدن ایجاد میشود، می تواند بر اثر سیستم سوخت رسانی باشد که دلیل مشترکی برای لرزش موتور در حالت ایستاده و لرزش موتور در دور موتور خاص است. از دیگر دلایل لرزش موتور در این بخش میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
شاسی
خودرو از سه بخش مهم پیشرانه، بدنه و شاسی تشکیل شده است. شاسی با ستونهای فولادی مانند یک چارچوب در کنار دیگر اجزا قرار می گیرد که در حالت عادی قابل مشاهده نیست. اجزایی مانند فنربندی، موتور، سیستم انتقال قدرت و فرمان روی شاسی قرار می گیرند.
هرگونه آسیب در شاسی خودرو که ممکن است بر اثر تصادفات یا ضربههای شدید ایجاد شده باشد، میتواند منجر به لرزش موتور در هنگام استارت زدن شود.
قطعات داخلی پیشرانه
موتور خودرو از اختراعات پرکاربرد بشر است. موتور خودرو دارای پیچیدگی های زیادی است که انواع مختلفی دارد، اما قطعات اصلی بکار گرفته شده در آنها مشابه و یک کارایی دارند. قطعاتی که در موتور وجود دارند با عملکرد صحیح و مناسب منجر به بازدهی مناسب موتور میشوند. کوچکترین مشکل در هر کدام از قطعات اصلی موتور میتواند منجر به آسیب رسیدن به دیگر قطعات شود.
لرزش غیر معمولی موتور زمانی که استارت زده شده است، بی شک خرابی یک قطعه موتوری را در بر دارد. البته لق شدگی، تنظیم نبودن، خم شدگی، دفرمه شدن و یا ساییدگی نیز می تواند لرزش و افزایش صدای موتور را در پی داشته باشد.
علت لرزش موتور در دور موتور خاص
دور موتور یکی از ملاکهای مهم اندازه گیری عملکرد موتور خودرو به شمار میآید. هرچقدر دور موتور زیاد باشد، سرعت خودرو نیز زیاد خواهد بود.
به طور واضحتر دور موتور رابطه مستقیمی با سرعت و قدرت خودرو دارد. پس زمانی که شما پدال گاز را فشار می دهید دور موتور زیاد میشود و سرعت بالا میرود. دلایل لرزش موتور، در دور موتور آرام می تواند به دلایل نقص قطعات زیر باشد:
گیربکس
گشتاور تولیدی توسط موتور باید متناسب با نیاز خودرو به چرخها منتقل شود. وظیفه کنترل و تنظیم این قدرت با گیربکس است که در هر خودرویی طراحی متفاوتی دارد. گیربکس این امکان را برای راننده فراهم می کند که خودرو را با سرعتهای مختلف در شرایط متفاوت کنترل کند. ضمن عمل کنترل، از سرعتهای ناخواسته پیشگیری و خودرو را می توان به عقب و جلو حرکت داد.
وجود نقص و ایراد در گیربکس از جمله گرفتگی فیلتر گیربکس، از دست دادن خاصیت روانکاری، کاهش میزان روغن گیربکس، خرابی ماهک دسته دنده، خرابی سوپاپهای روغن، ایراد فلایویل و … باعث لرزش خودرو در آغاز حرکت و شتاب گیری میشود.
فیلتر هوا
پر شدن و کثیف بودن فیلتر هوا مانع کاهش اکسیژن وارد شده به منیفولد و سر سیلندرها می شود که سوخت و هوای کافی در سیلندر تامین نخواهد شد، که نتیجه آن لرزش موتور است. متاسفانه فیلتر هوا از قطعاتی است که بسیار نادیده گرفته میشود. سالم نبودن این قطعه میتواند آسیبهای جدی را به پیشرانه خودرو وارد کند.
لرزش گیر میل لنگ
برای جذب تنشهای شدید ناشی از گشتاور وارد شده به میللنگ پس از هر احتراق سیلندر، به انتهای آزاد آن قطعهای به نام لرزشگیر یا دمپر میللنگ متصل میشود. خرابی این قطعه، که ممکن است بر اثر گذر زمان، تماس با سیالات مختلف خودرو و یا قرار گرفتن در شرایط آب و هوایی بسیار گرم یا بسیار سرد رخ دهد، یکی دیگر از دلایل شایع لرزش و ضربه زدن پیشرانه به شمار میرود.
کوئل
کوئل یکی از قطعات اصلی سیستم برقی خودرو است که نیروی الکتریسیته لازم جهت جرقه زنی شمعها را تولید می کند. در واقع کوئل یک سیم پیچ تقویت کننده است که ولتاژ تولیدی باتری را قویتر می کند و در زمان لازم به شمعی که آماده احتراق است، میرساند.
وصل کردن سر وایر به بدنه خودرو، گرمای زیاد، گذشت زمان، عملکرد نادرست باتری، کثیفی فیلتر هوا، بی توجهی به ایرادات برق خودرو میتواند باعث خرابی کوئل شود که باعث اختلال در روند احتراق و لرزش موتور خواهد شد.
پلوس
پلوس از اجزای دیفرانسیل خودرو است که نیروی محرکه تولید شده توسط موتور را به چرخها انتقال می دهد و از سر پلوس، مشعلی، گردگیر، سه شاخ، میل پلوس تشکیل شده است. خرابی مشعلی پلوس می تواند یکی از دلایل لرزش موتور خودرو باشد.
سنسور اکسیژن
سنسور اکسیژن به عنوان یک قطعه الکترونیکی شناخته میشود و میزان اکسیژن موجود در سوخت را اندازه گیری میکند. سلامت این قطعه تاثیر مستقیمی در بهبود احتراق، افزایش راندمان موتور، کاهش مصرف سوخت و کاهش سطح آلایندگی دارد. سالم نبودن سنسور اکسیژن و ریپ زدن خودرو، لرزش موتور را به همراه دارد.
شمع
شمعهای فرسوده و معیوب یکی از دلایل لرزش اصلی موتور در هر شرایطی است. شمع فرسوده میتواند از مشتعل نشدن مخلوط سوخت و هوا در سیلندر جلوگیری کند که نتیجه آن احتراق ناقص است. این عمل می تواند باعث لرزش غیر طبیعی موتور شود.
سنسور موقعیت میل سوپاپ
سنسور موقعیت میل سوپاپ، تفکیک دقیق موقعیت جرقه زنی سیلندر را برعهده دارد و احتراق ناقص را شناسایی می کند و آوانس جرقه را برای از بین بردن کوبش کم می کند. هرگونه ایراد در این قطعه میتواند یکی از دلایل لرزش موتور شود.
علت لرزش موتور خودرو در سربالایی
سنسور مف (MAF)
سنسور مف یا Mass air flow کارایی مشابهی با سنسور مپ دارد و روی هواکش خودرو نصب میشود. وظیفه سنسور مف سنجش میزان جرم هوای ورودی است. خرابی این سنسور باعث کم آوردن موتور در سر بالاییها و لرزش آن میشود.
دیسک و صفحه
دیسک و صفحه کلاچ از متداولترین قطعات خودرو هستند که جزو لوازم پر مصرف خودرو محسوب میشوند. این قطعه در هر خودروی دنده ایی به چشم می خورد. دیسک کلاچ و صفحه کلاچ دو قطعه متفاوت هستند. دیسک کلاچ کمتر از صفحه کلاچ دچار استهلاک و فرسودگی میشود و باید بعد از مدت زمان مشخصی که روی کاتالوگ خودرو درج شده است، نسبت به تعویض آن اقدام کنید.
علت لرزش موتور هنگام کولر گرفتن
کمپرسور کولر
کمپرسورها در طراحیهای مختلفی وجود دارند که با زدن دکمه AC شروع به کار می کنند. کمپرسور باعث گردش گاز مبرد میشود که با قرار گرفتن آن در محیط تبخیر میشود و خنک سازی فضا را انجام می دهد.
خرابی این قطعه باعث افزایش فشار موتور میشود و به همین دلیل باعث میشود زمانی که شما می خواهید از کولر استفاده کنید موتور دچار لرزش شود.
آخرین سخن
موتور قلب تپندهی هر خودرویی است که به دلایل مختلفی دچار لرزشهای نامتعارف و غیر معمولی میشود. لرزش موتور از آزاردهندهترین اتفاقاتی است که ممکن است برای هر خودرویی اتفاق بیفتد و اگر سریعا به رفع آن نپردازید با مشکلات بیشتر و هزینههای بسیار بالاتری روبرو خواهید شد.
با خواندن این مقاله متوجه شدیم که بیشترین دلایل لرزش موتور در هر شرایط و موقعیت می تواند در ابتدا به دلیل دسته موتور، مشکلات سیستم سوخت رسانی، خرابی قطعات اصلی موتوری و بقیه قطعات نامبرده باشد.
پیش از مراجعه به تعمیرگاه جهت رفع مشکل، دقت کنید که لرزش موتور در سرعت بیشتر می شود؟ یا فقط در سرعتهای خاص؟ اگر بله! در چه سرعتی؟ آیا خودرو در حالت ایستاده با موتور روشن میلرزد؟ با متمرکز شدن روی این سوالها می توانید بهترین خدمات را از مکانیک خود دریافت کنید.
بیشتر بخوانید:
شمع مناسب خودرو ایرانی را بشناسید+شمع مناسب محصولات سایپا و ایران خودرو
حذف کاتالیزور خودرو مفید یا مضر؟ تجربه حذف کاتالیزور EF7 + قیمت کاتالیزور
موتور TU5 ، EF7 و TU5پلاس بررسی شد؛ کدام موتور خودرو بهتر است؟
بهترین روغن موتور ایرانی چیست؟ راهنمای انتخاب روغن موتور
تکنولوژی شمع خودرو راه ساخت خودروهای فوق کم مصرف
انواع شمع خودرو و تاثیر آنها؛ سوزنی، چندپلاتین و پولستار
دلکو چیست؟ در سیستم جرقهزنی خودرو چه وظیفهای برعهده دارد؟
هر آنچه درمورد شمع خودرو باید بدانید
شمع چند پلاتینه چیست؟
منبع: خبرگزاری صدا و سیما