باتری اتومبیل چگونه تولید می‌شود؟ / گزارش اختصاصی بیت‌ران از کارخانه باتری‌سازی

باتری اتومبیل چگونه تولید می‌شود؟ در ادامه گزارش به بررسی فرآیند تولید باتری ماشین و پاسخ به سوالات متداول در این حوزه می‌پردازیم.

در کانال یوتیوب بیت‌ران پلاس تماشا کنید:

بیت ران – مجتبی اسماعیلی: باتری خودرو از اجزایی مانند جعبه پلاستیکی، صفحات سربی، اتصالات، سر باتری‌ها، الکترولیت و… ساخته می‌شود. هر چند این قطعات به نظر ساده می‌رسند اما فرآیند تولید تخصصی هر کدام و همچنین روش مونتاژ آن‌ها، پیچیده و مهم است.

باتری اتومبیل

در واقع همین موارد عامل اختلاف کیفیت و البته قیمت باتری‌های ایرانی و خارجی است. در گزارش بازدید تیم بیت ران از خط تولید شرکت باتری‌سازی فراز باتری که یک شرکت جدید اما پیشرفته در این صنعت است و همچنین مصاحبه تخصصی با کارشناسان این شرکت، هم با فرآیند تولید باتری اتومبیل آشنا شوید و هم پاسخ سوالات خود در حوزه باتری خودرو را بیابید.

روش تولید

برای تولید باتری اتومبیل ابتدا قطعات مورد نیاز مانند جعبه باتری، صفحات فلزی، نگهدارنده صفحات، عایق، سر باتری‌ها، الکترولیت و… باید خریداری یا تولید شوند. این قطعات سپس روی هم مونتاژ و پس از آن وارد مرحله ریختن الکترولیت و شارژدهی می‌شوند. البته هیچ کدام از این مراحل به سادگی توضیح آن انجام نمی‌شود!

تامین اجزای باتری

جعبه باتری اتومبیل یعنی همان قطعه مشکی رنگی که اجزای باتری داخل آن قرار دارند، فرآیند تولید پیچده‌ای ندارد. یک جعبه پلاستیکی البته ضخیم که داخل آن دارای دیواره‌هایی برای قراردادن صفحات باتری وجود دارد. این جعبه‌ها به سفارش شرکت فراز باتری، در کارخانه‌ای جداگانه تولید و به کارخانه این شرکت ارسال می‌شوند. باتری‌های تیپ L3 از شش خانه تشکیل می‌شوند. هر خانه نیز وظیفه تولید دو ولت جریان را دارد.

صفحات باتری اتومبیل باید از سُرب با کیفیت ساخته شوند و روی آن‌ها نیز باید با مواد شیمیایی مخصوص پوشانده شود تا باردار شوند و جریان را نیز به خوبی منتقل کنند. کیفیت مواد اولیه، افزودنی‌های شیمیایی و فرآیند تولید صفحات باتری بسیار مهم است. این صفحات قبلا” از کشور کُره جنوبی تامین می‌شدند اما به علت تحریم‌ها و… در حال حاضر در کشور تولید و توسط این شرکت خریداری می‌شوند. این صفحات کیفیت نمونه کُره‌ای را ندارند اما قابل قبول هستند.

یکی دیگر از اجزای مهم باتری اتومبیل، عایق پلاستیکی صفحات است. در واقع اگر صفحات منفی و مثبت باتری را مستقیما” در کنار هم قرار دهیم، باعث ایجاد اتصالی و ازبین‌رفتن شارژ سریع باتری خواهیم شد. پس چاره‌کار استفاده از یک عایق برای پوشاندن صفحات بار منفی است به طوری که تنها اکترون از آن‌ها خارج شود. این عایق‌ها نیز فرآیند تولید دقیقی دارند و از خارج کشور تهیه می‌شوند.

قطعات نگهدارنده فلزی نیز نقش ثابت نگه‌داشتن صفحات باتری در جعبه باتری را دارند تا در نوسانات مختلف حین حرکت خودرو، از جای خود خارج نشوند. همان‌طور که متوجه شدید اجزای مختلف قطعات باتری توسط شرکت خریداری، وارد و در نهایت تامین می‌شوند.

فرآیند مونتاژ باتری

باتری اتومبیل

پس از تامین اجزای باتری اتومبیل، نوبت به فرآیند مونتاژ باتری می‌رسد. مونتاژ باتری فرآیند بسیار مهمی است و باید با دقت لازم انجام شود. صفحات باتری پس از آن که عایق شدند توسط ربات درون جعبه باتری قرار می‌گیرند. باتری‌های تیپ L3 از شش خانه تشکیل می‌شوند که هر کدام نیز وظیفه تولید دو ولت جریان را دارد تا در مجموع برق ۱۲ ولتی خودرو تامین شود.

سپس نگهدارنده‌های فلزی روی صفحات قرار می‌گیرند و توسط ربات جوشکاری می‌شوند تا صفحات را ثابت نگه دارند. پس از این مرحله برای اطمینان بیشتر، یک چسب مخصوص نیز روی لبه صفحات می‌ریزند. سپس تست اتصالی انجام می‌شود تا از نبود اتصالی بین صفحات اطمینان حاصل شود. مرحله بعدی قرار دادن دَر باتری و پرس کردن آن توسط دستگاه مخصوص است.

شارژ باتری

جریان الکتریکی در باتری اتومبیل، توسط ایجاد میدان مغناطیسی که خود بر اثر اختلاف پتانسیل الکتریکی بین الکترون‌های صفحات مثبت و منفی (کاتُد و آنُد) انجام می‌گیرد، ایجاد می‌شود. اما ماده‌ای که شرایط حرکت الکترون‌ها را فراهم می‌کند، الکترولیت (اسید سولفوریک) است. برای این منظور اسیدهای بسیار غلیظ در مخزن‌های مخصوص شرکت فراز باتری تا ۳۰ درصد رقیق می‌شوند. سپس آن را داخل باتری می‌ریزند و مجددا تخلیه و پُر می‌کنند. تمام این فرآیند به صورت اتوماتیک انجام می‌شود.

پس از پُرشدن باتری‌ها با الکترولیت، نوبت شارژکردن باتری‌ها است. برای این منظور باتری‌ها درون وان‌های مخصوص آب سرد قرار می‌گیرند تا دمای داخل باتری هنگام جریان‌دهی فراتر از ۶۰ درجه سانتی‌گراد نرود. سپس باتری‌ها به صورت سری و توسط رکتی‌فایرهای مخصوص شارژ می‌شوند. حدود ۱۸ ساعت زمان برای شارژ هر باتری نیاز است. پس از مرحله شارژ و شسشتوی بدنه باتری جهت رفع اسیدها و همچنین سمباده زنی سر باتری‌ها، باتری آماده استفاده است.

بازرسی

باتری اتومبیل در مراحل مختلف تحت بازرسی‌های دقیق قرار می‌گیرد. تست نشتی جهت اطمینان از بیرون نریختن اسید، نبود نشتی در بین خانه‌ها، تست اتصالی جهت اطمینان از کیفیت جریان الکتریسیته و… در مراحل مختلف تولید، از مهم‌ترین فرآیندهای بازرسی در شرکت فراز باتری هستند.

باتری خُشک بهتر است یا اسیدی؟

یکی از سوالات مهم در مورد باتری اتومبیل این است که باید باتری خشک بخریم یا تَر؟

هیچ باتری به نام “باتری خُشک” وجود ندارد و اصطلاح باتری خشک یا “باتری اتمی” تنها یک ترفند تبلیغاتی است! باتری‌های جدید به علت آب‌بندی بهتر در مقابل بیرون‌ریزی اسید باتری (و احتمالا” مصرفی‌ترشدن این قطعه)، دیگر هیچ سوراخی برای بازدید و افزودن آب باتری ندارند. در واقع درون باتری‌های خشک هم دقیقا همان نوع آب اسید موجود در باتری‌های تَر (سربی اسیدی) وجود دارد فقط دیگر راهی برای دیدن آن وجود ندارد.

زمان تعویض باتری

آیا تنها باید زمانی که خودرو دیگر روشن نشد اقدام به تعویض باتری اتومبیل کنیم؟ خیر، چرا که برق سنسورها، کامپیوتر و…در خودروهای جدید توسط باتری تامین می‌شود. از همین رو ضعیف‌شدن باتری و نوسانات جریان الکتریکی تاثیر مخربی بر روی قطعات الکترونیکی خودرو می‌گذارند.

باتری‌های ایرانی معمولا” یک سال ضمانت دارند اما حدود دو سال کار می‌کنند. شما می‌توانید در سال اول با خیال راحت از باتری استفاده کنید اما در سال دوم باید هر سه ماه یکبار نزد باتری‌ساز بروید تا عملکرد باتری را بررسی و در صورت نیاز آن را سرویس و شارژ کند.