صبح ۲۸ خرداد یک فروند جنگنده اف ۱۴ / تام کت در نزدیکی پایگاه هوایی شهید بابایی اصفهان دچار سانحه شد و سقوط کرد.
بیت ران – مسوول روابط عمومی ارتش در منطقه اصفهان گفت: ساعت ده و نیم صبح امروز شنبه – ۲۸ خرداد- یک فروند جنگنده اف ۱۴ (تام کت) به علت نقص فنی موتور در نزدیکی پایگاه هوایی شهید بابایی دچار سانحه شد.
سرهنگ رسول معتمدی در این باره به ایرنا اظهار داشت: این هواپیمای نظامی در حین ماموریت در محدوده پایگاه روی باند فرودگاه دچار نقص فنی در موتور شد و خلبان و کمک خلبان با چتر نجات خروج اضطراری داشتند که به دلیل آسیب دیدگی فوراً به بیمارستان الزهرا(س) برای اقدامات درمانی منتقل شدند.
به گفته وی، این سانحه تلفات جانی نداشت اما هواپیما از بین رفته است.
مسوول روابط عمومی ارتش در منطقه اصفهان درباره آسیب دیدگی دو سرنشین این هواپیما نیز گفت: حال عمومی خلبان سرهنگ خدایاری و کمک خلبان سرهنگ محمدی مساعد گزارش شده است.
سوم خرداد امسال نیز یک حادثه سقوط یک فروند هواپیمای جنگنده اف۷ در اصفهان روی داد که براثر آن خلبان و کمک خلبان به شهادت رسیدند.
تا پیش از این حادثه ایران چند فروند تام کت داشت؟ همه آنچه باید از اف-۱۴ ایران بدانیم
اف-۱۴ همچنان پیشرفتهترین هواپیمای نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران است. اما از این تامکتها ارتش ایران چند فروند دارد و آخرین به روزرسانیهای اف-۱۴ در ایران و توسط مهندسات ایرانی چه بوده است؟
طبق برنامه اخیر نیروی هوایی، -تا پیش از این حادثه- ناوگان ۶۲ فروندی اف۱۴ تا سال ۲۰۳۰ در خدمت باقی خواهند ماند.
اگرچه در کشور ما هواپیمای اف -۱۴ در اختیار نیروی هوایی است، ولی اصلیترین شرح وظیفه این هواپیما انجام ماموریتهای رهگیری تعریف شده.
در واقع اف-۱۴ یک هواپیمای جنگنده شکاری رهگیر و دارای خصوصیات منحصر به فرد است.
اف-۱۴ هواپیمای رهگیر بال متحرک ساخت شرکت گرومن ایالات متحده آمریکا است که در نیروی دریایی آمریکا و نیروی هوایی ایران فعالیت داشتهاست. اف-۱۴ میتواند ماموریتهای گشت هوایی، اسکورت، شناسایی، کشف، رهگیری و انهدام را انجام دهد.
این هواپیما دارای طول ۱۰/۱۹ متر، عرض ۹.۵۴ (در حالت بال باز)، ارتفاع ۴.۸۸ متر، حداکثر سرعت ۲.۳۴ ماخ، سقف پرواز ۵۰۰۰۰ پا و برد پروازی ۳۲۰۰ کیلومتر میباشد. رادار کنترل آتش این هواپیما توانایی کشف ۲۴ هدف و اصابت قراردادن حداکثر ۶ هدف را دارد.
پیشینه
هواپیماهای اف-۴ فانتوم ۲، نورثروپ اف-۵ و پی-۳ اوریون توانایی مقابله با هواپیمای میگ-۲۵ بهدلیل سرعت و سقف پرواز بالا را نداشتند. و نیروی هوایی ایران چندین اف-۴ فانتوم ۲ دی را در مقابله با میگها از دست داده بود.
در تابستان ۱۹۷۲ ایران موافقت کرد که کل هزینه تحقیقات و تمام هزینه راهاندازی خط تولید هواپیما را به شرکت گرومن پرداخت کند. ایران سفارش خرید ۷۱۴ موشک فینیکس را نیز به آمریکا داد که تا زمان انقلاب، تعداد ۲۸۴ فروند از آنها تحویل دادهشده بود. بعد از انقلاب دولت آمریکا تحویل این موشک را لغو کرد.
جنگندههای تحویل شده به ایران از شماره ۳–۶۰۰۱ تا شماره ۳–۶۰۷۹ سریالبندی شدند.
پیروزیهای حاصله در جنگ ایران و عراق
اف ۱۴ تام کت های ایرانی در طول جنگ ۸ ساله ۱۶۰پیروزی هوایی به دست آوردند. با توجه به اطلاعات ایستگاههای شنود و فرکانسهای دریافتی هواپیمای خفاش (یک هواپیمای سی-۱۳۰ مجهز به سامانههای شنود که قبل از انقلاب توسط ایران خریداری شد) و لاشههای کشف شده:
-
۲۳ پیروزی در مقابل مدلهای مختلف میگ ۲۱
-
۵۸ پیروزی در مقابل مدلهای مختلف میگ ۲۳
-
۹ پیروزی در مقابل مدلهای مختلف میگ ۲۵
-
۳۴ پیروزی در مقابل داسو میراژ اف۱
-
۲۳ پیروزی در مقابل سوخو سو-۱۷
-
۱ پیروزی در مقابل هلیکوپتر میل می-۲۴
-
۳ پیروزی در مقابل کرم ابریشم
-
۵ پیروزی در مقابل توپولف-۲۲
-
۱ پیروزی در مقابل توپولف-۱۶
-
۲ پیروزی در مقابل میگ-۲۷
-
۳ پیروزی در مقابل میراژ-۵
-
۱ پیروزی در مقابل هواپیمای سوپر اتاندارد
-
۲ پیروزی نیز جنگنده دشمن شناسایی نشد.
بومیسازی
وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ایران از سال ۱۹۸۲ اقدام به ساخت قطعات یدکی و تعمیر قطعات معیوب این جنگنده در داخل ایران نمود. واحد مهندسی و اورهال نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران توانسته کلیه کارهای مربوط به سرویس و نگهداری هواپیما از جمله تعمیرات سنگین را به مرحله خودکفایی برساند. ایران هماکنون توانایی تولید کل قطعات و تجهیزات این هواپیما را دارا میباشد.
پس از پایان جنگ، ذخیرهٔ موشکهای فونیکس اف۱۴ به شدت کاهش یافت و ایران با کمک روسیه موشک فکور را برای بهکارگیری به جای فونیکس بر روی تامکت تولید کرد.
پروژه شهید بابایی
در سال ۲۰۰۸، معاونت عملیات نیروی هوایی ایران نقشه راه ارتقای اف۱۴ را تا سال ۲۰۲۰ منتشر نمود. جهاد خودکفایی و تحقیقات صنعتی نیروی هوایی وظیفه یافت با تمام پیمانکاران غیرنظامی با تفویض مسئولیت سامانههای مورد نیاز، فناوری و قطعات یدکی را فراهم نماید.
کار در آشیانه بازآماد اف-۴ فانتوم در فرودگاه مهرآباد آغاز شد و پس از ۳۶ ماه کار، پرواز ۳۰ دقیقهای آزمایشی را در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۲ انجام داد. آزمایشهای پروازی بیشتری صورت گرفت و در آوریل سال ۲۰۱۲ به اسکادران ۸۲ تاکتیکی تحویل داده شد.
تعدادی از اف-۱۴ها مجهز به رادار بومی شدند و بقیه نیز با همان رادار قبلی یعنی ایان/ایدابلیوجی-۹ کاملاً بهینهسازی شده رادار قدیمی از پردازندههای CPU ضعیفی بهره میبردند و کاملاً به روز شدهاند.
و همچنین قطعات الکترونیک قدیمی بهویژه قطعات مربوط به رادار AN/AWG-۹ و قطعات مربوط به سامانه مهمات با قطعات سبکتر و سریعتر تعویض شدهاند و همچنین سامانه جنگ الکترونیک AN/ALQ-۱۰۰ با تعویض آنتن، پروسسور، تحلیلگر و سامانه پیشتقویت با قطعات جدید به روز شد و کل سیمبندی شکاری نیز تعویض شده و مقرهای ۱ و ۸ برای افزودن قابلیت حمل MIM-۲۳C یا R-۷۳E تقویت شدهاست.
رفع مشکلات پیشین موتور هواپیما
افزون بر این یک سامانه ناوبری داخلی، سامانه رادیو UHF/VHF و بعضی قطعات دیگر نصب شدهاند. الکترونیک پرواز تغییرات عمده ای یافت.
قابلیت بعدی حمل بمب به این جنگنده افزوده شدهاست. سیستم کنترل آتش جنگنده بهینه شده و سامانه ناوبری اینرسیایی جدید و سامانه هشدار دهنده راداری RWR ارتقا یافت. بدنه کاملاً از اشعه ایکس ری(X-ray) گذشته و تمامی مشکلات بدنه رفع شدهاست.
موتورها بهینهسازی شدهاند و مشکلات قبلی آن برطرف شده؛ و در آخر این جنگنده به موشکهای هوا به هوای جدید از جمله فکور ۹۰، ویمپل ار-۷۳، ویمپل ار-۲۷ مجهز شدهاست.
در سال ۲۰۱۳ سه فروند دیگر به اسکادران ۸۲ تحویل داده شد. آنها اکنون در این پایگاه به عنوان آلرت واکنش سریع (QRA) در حال خدمت هستند.
در سپتامبر سال ۲۰۱۴ مرکز بازآماد پایگاه هشتم شکاری نمونه دیگری را تحویل داد. طبق برنامه کنونی نیروی هوایی، ناوگان ۶۲ فروندی اف۱۴ تا سال ۲۰۳۰ در خدمت باقی خواهند ماند.
بیشتر بخوانید:
فهرستی از قدرتمندترین هواپیماها ، پهپادها، خودروها و دیگر تسلیحات نظامی
همه چیز درباره هواگرد ضربتی لاکهید اف-۱۱۷ نایتهاوک
ناوهای هواپیمابر قدرتهای نظامی جهان را بشناسید
بایراکتار TB2 ترکیه زیر ذرهبین / سلاح مخفی اوکراین را بشناسیم
سوخو-۵۷ جنگنده برتری هوایی ؛ اعلام کشورهایی که مشتری این محصول روسیه هستند
تانک کرار تحویل نیروی زمینی سپاه شد؛ با تانک تی ۷۲ ام ارتقا یافته آشنا شوید
شرکت هواگرد روسی میگ را بشناسید + انواع جنگنده تولیدی آن
آشنایی با هواپیمای F-22 رپتور پیشرفتهترین جنگنده جهان
هواگردهای جنگنده نسل پنجم جهان را با جزئیات بشناسید
آشنایی با هواپیمای جنگنده جگوار ؛ توانایی ها و تسلیحات
هواپیمای جاسوسی SR-71 بلک برد
یوروفایتر تایفون ؛ محصول مشترک قدرتهای اروپایی در آسمان
با جنگنده J-10 چینی آشنا شوید
پهپاد کمان۲۲ جدیدترین پهپاد رزمی ایران + همراه جزئیات فنی
موتور توربوفن جهش اولین موتور ایرانی توربوفن سبک ؛ مشخصات فنی و عکس
سوخو ۳۵ به ناوگان نیروی هوایی افزوده خواهد شد؟
مهمترین پهپادهای جهان را بشناسید
با انواع بال هواپیما آشنا شوید
منابع: ایرنا – همشهری آنلاین
با تاسف از دست رفتن جنگنده ای که در حال حاضر و شاید برای
سالها، برای کشور ما بی جایگزین است.