سایپا رسانه ‌ها را تهدید کرد / سایپا چه گفت؟ بیت ران چه می گوید؟ 

سایپا رسانه ها را در پی گزارش «شاسی بلند سایپا چینی درجه دو از کار درآمد» تهدید کرد، اما چرا این شرکت با رسانه‌ها سر جنگ دارد؟

بیت ران – امین آزاد: در گزارش «شاسی بلند سایپا چینی درجه دو از کار درآمد» سعی کردیم بر اساس اصول رسانه‌ای ادعای یک مقام مسئول را مورد راستی آزمایی قرار دهیم.

این وظیفه رسانه است، اصولا در جامعه دو اهرم کنترلی برای جلوگیری از فساد وجود دارد: رسانه مستقل و قوه قضاییه مستقل.

رسانه‌ها بر اساس اصول حرفه‌ای و براساس ارزش های خبری، واقعه را مورد کنکاش قرار می‌دهند. اما داستان از کجا آغاز شد؟

آغاز داستان 

سایپانیوز در ۱۰ مهر ماه ۱۳۹۹ خبری را با این موضوع که سایپا آفرودی با نشان ایرانی تولید می‌کند، منتشر کرد.

سایپا در این خبر به نقل از جواد سلیمانی مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا، آورده است: «این محصول نخستین خودرو SUV بومی‌سازی شده در داخل کشور خواهد بود و ویژگی‌های دو دیفرانسیل و شاسی مستقل در آن دیده می‌شود که این موضوع قابلیت، توان و کیفیت قابل ملاحظه‌ای به این خودرو می‌بخشد و آن را به خودرویی آفرودی و سرسخت تبدیل می‌کند.»

در این خبر به صراحت از خودرویی با نشان ایرانی با درصد بومی سازی بالا یاد شده است. سایپا به همراه این خبر، عکسی را هم از نمای کناری خودرو منتشر کرد.

تیم بیت ران پس از انتشار این خبر، سعی کرد متوجه شود این خودرو از کجا آمده است. امروز با استفاده از هوش مصنوعی به راحتی می توان دریافت آیا محصولی پیش از این عرضه شده است یا خیر؟

با جستجو مشخص شد این خودرو دقیقا لندفورت ساخت شرکت فودی چین است.

حتی رینگ‌های عکس خودرو سایپا با نمونه چینی متفاوت نیست.

اینجا این سوال مطرح شد: آیا سایپا می‌خواسته هویت این خودرو را از مشتریان مخفی کند؟ چرا در خبر منتشر شده به خودرویی آفرودی با نشان ایرانی اشاره کرده، در حالی که عکس گویای این مطلب است که خودرو چینی و از نشانی نه چندان مطرح است؟

بر اساس این سرنخ، تمامی مشخصات محصول چینی، مورد بررسی قرار گرفت. بسیاری از مدارک فنی بررسی شده به زبان چینی بودند.

این خودرو حتی در بازارهای دیگری هم مورد تحلیل‌های مهندسی قرار گرفته است. بر اساس این داده‌ها و گذشته‌ای که سایپا داشته است، گزارشی در سایت بیت ران با تیتر « شاسی بلند سایپا چینی درجه دو از کار درآمد » آماده و منتشر شد.

پس از انتشار این گزارش، رسانه های دیگر هم داستان را دنبال کردند و در نهایت سایپا بیانیه خود را منتشر کرد.

بیانیه ای که در آن رسانه‌ها تهدید شده‌اند.

اما پیش از اینکه به بررسی این بیانیه بپردازیم، ابتدا به تفاوت رفتار رسانه‌ای شرکت های خودروساز داخلی با آنچه استاندارد جهانی آن است، می‌پردازیم.

برخورد متفاوت رسانه‌ای در شرکت‌های داخلی با نمونه‌های استاندارد جهانی

در حالت استاندارد، پیش از ورود محصول به بازار، رسانه‌ها از اطلاعات دقیق محصول آگاه می‌شوند.

در گام بعدی، خودروها در اختیار رسانه‌ها برای بررسی قرار می‌گیرند.

در موارد بسیاری پیش از رسمی شدن خبر، رسانه‌ها با شرکت‌های خودروساز تعهدی را امضا می‌کنند که براساس آن، خودروسازان محصول را در اختیار رسانه‌ها قرار می‌دهند. اما رسانه‌ها تا پیش از معرفی محصول حق انتشار اطلاعات را ندارند.

پس از معرفی محصول، رسانه‌ها می‌توانند نقد خود را روی محصول بنویسند، بدون آنکه خودروساز حق دخالت در گزارش را داشته باشد.

با این روش، هم اطلاعات خودروساز پیش از معرفی حفظ می‌شود، هم رسانه‌ها از واقعیت فنی و اقتصادی محصول آگاه هستند.

در موارد دیگر پس از معرفی، خودرو بلافاصله در اختیار رسانه‌ها برای تست قرار می‌گیرد و مدیران مربوطه با رسانه‌ها درباره محصول مصاحبه می‌کنند.

در ایران اما بیشتر مواقع داستان متفاوت است

شرکت‌های خودروساز اطلاعاتی را که بیشتر شبیه آگهی تبلیعاتی است، در اختیار رسانه ها قرار می‌دهند.

در جو کاملا شلوغ، خودرو رونمایی می‌شود، بدون اینکه دسترسی مناسبی برای رسانه‌ها جهت تهیه گزارش مهیا شده باشد.

در بسیاری از موارد از مصاحبه خبرنگاران با مدیران پروژه جلوگیری می‌شود و مدیران یا مهندسانی که مصاحبه کنند، توبیخ می شوند.

در انتهای برنامه معمولا در پاکتی مقداری پول به عنوان هدیه به بسیاری از خبرنگاران داده می شود، برای خبرهای رسانه‌ها فاکتور صادر می‌شود و اگر رسانه‌ای خواست مستقل بماند و هدیه نگیرد، ابتدا از حضور در برنامه‌های خبری منع می‌شود تا با این روش از رسانه‌های رقیب در تولید محتوا عقب بیفتد و اگر باز سر عقل نیامد، تهدید و ارعاب آغاز می‌شود.

تیم بیت ران به یاری خدا تا کنون هدیه برنامه‌های خبری شرکت‌های خودروساز را قبول نکرده، زیر بار فاکتورسازی نرفته است و با وجود تحریم شدن از برخی برنامه‌ها، برای انجام وظیفه، همچنان به کار خود ادامه داده است و ادامه می‌دهد.

اینکه این فساد در فضای رسانه‌ای ایران که حاصل اقدامات برخی روابط عمومی ها است، چگونه باید پیگیری شود هم، نیازمند تدابیری از سوی مراجع قضایی است.

سایپا چه گفت؟ ما چه می گوییم؟ 

سایپا در بیانیه خود آورده است: «این میزان خیال پردازی برای یک خودرو، پیش از تولید نهایی شگفت‌آور است/ شاسی بلند جدید با درصد بالایی از بومی‌سازی تولید و به بازار عرضه خواهد شد/ تخریب پیش از تولید این خودرو از سوی حامیان واردات قابل درک است.»

ابتدا، خیال پردازی رخ نداده است. تحلیل بر اساس عکس منتشر شده توسط خود سایپا انجام شده که حتی رینگ آن با نمونه چینی تفاوتی ندارد. تمام داده های این خودرو در گذشته توسط مراکز مهندسی مختلف مورد تحلیل قرار گرفته است.

پاسخ دوم، ما در گزارش هیچ اشاره ای به میزان بومی سازی نکردیم، چون گزارشی وجود نداشت و همچنان در بیانیه سایپا نیز خبری از درصد داخلی سازی نیست. یک شرکت صنعتی باید بداند اعلام «درصد بالایی از بومی‌سازی» شایسته فعالیت های مهندسی که ارتباط مستقیم با اعداد و ارقام دارد، نیست.

درباره اینکه حامیان واردات خوانده شده‌ایم، اینگونه پاسخ می‌دهیم، ما در گزارش، عملکرد سایپا را با رقیب خود ایران خودرو در زمینه بومی سازی موتور مقایسه کردیم نه وارد کننده خودرو. اما شرایط کنونی بازار خودرو، کیفیت پایین محصولات، فساد گسترده که حتی مدیران پیشین سایپا به این دلیل در زندان هستند و نارضایتی مردم را حاصل بازار انحصاری می دانیم.

ما به عنوان رسانه هر خودرویی، چه داخلی یا وارداتی را مورد بررسی قرار می‌دهیم. اگر به گزارش های نوشته و منتشر شده در بیت ران رجوع شود، ایراد محصولاتی که وارد ایران شده اند در کنار مزایای آنها کاملا مشخص شده و حتی در برخی موارد از محصولات وارداتی به شدت انتقاد شده است.

پذیرش چینی بودن خودرو از سوی سایپا

در خبر ابتدایی که سایپا منتشر کرد، مدعی نشان ایرانی برای خودرو خود بود. اما در پی گزارش بیت ران تسلیم شد و در بیانیه خود اینگونه آورده است که: «این رسانه‌ها و افراد در روزهای اخیر با آب و تاب فراوان و با درج تیترهایی مثل شاسی بلند جدید سایپا چینی از آب درآمد، با ذوق‌زدگی و تعجیل، از کشف خود پرده برداشته و به تصور خود همکاری سایپا با یک شریک چینی را افشا کردند.

این هیاهو (برای هیچ) در حالی صورت گرفت که گروه خودروسازی سایپا اراده‌ای برای پنهان کردن چیزی نداشت و حتی عکسی واضح و مشخص از خودرو مورد نظر منتشر کرد، عکسی که برای خبرنگاران و رسانه‌های تخصصی حوزه خودرو ناآشنا نبود و دو سال پیش هم آن را در قالب یک کمپین تبلیغاتی با نام تجاری “تیوان” زامیاد دیده بودند.»

اگر چنین که می گویند بود، چرا در خبر اصلی نامی از تولید کننده چینی به میان نیامده و خودرو یک محصول با نشان ایرانی معرفی شده است؟

مشخصات فنی خودرو

 در بیانیه سایپا اینگونه آمده است: «در مصاحبه‌ها و مطالب منتشر شده، مواردی عجیب مطرح می‌شود که مدیران و مهندسان سایپا هم در جلسات داخلی و فنی درباره آن صحبت نمی‌کنند، زیرا این خودرو در حال توسعه فنی بوده و جزئیات آن در حال تعیین و بررسی کارشناسی است، اما برخی از این افراد حتی برای این خودرو قیمت هم اعلام کرده‌اند! در حالی که مراحل تعیین نهایی قیمت یک محصول سازوکار مشخص و نهادهای قانونی مرتبط با خود را دارد، اما این منتقدان، برای محصولی که تجاری‌سازی نشده با خیال‌پردازی و بدون هیچ مبنای قانونی و کارشناسی، قیمت‌‌های میلیونی و میلیاردی مطرح و اعلام می‌کنند. حقیقتا این میزان خیال پردازی برای یک خودرو، پیش از تولید نهایی شگفت آور است.»

ابتدا باید بگوییم در گزارش بیت ران، قیمت جهانی خودرو مطرح شده بود نه قیمت آن در ایران. در مورد مشخصات فنی همانطور که گفتیم به مشخصات خودرو بر اساس نظر موسسات معتبر در جهان اشاره شده است. برای نمونه این خودرو دارای سه ستاره موسسه چاینیز ان کپ است که عددی پایین برآورد می‌شود. ما به عنوان رسانه وظیفه داریم، جامعه را از وجود خودرویی که ایمنی مناسبی ندارد آگاه کنیم.

در بیانیه سایپا آمده است: « چنین جریانات مخربی، خللی در حرکت گروه خودروسازی سایپا به وجود نخواهد آورد. گروه خودروسازی سایپا حق پیگیری و شکایت از افترا و تهمت‌های این افراد و رسانه‌ها را برای خود محفوظ داشته و تا حصول نتیجه نهایی از مراجع قضایی و قانونی آن را پیگیری خواهد کرد.»

در این باره به چندین نکته باید اشاره کنیم، ما بر اساس وظیفه رسانه‌ای تا آنجا که توانسته‌ایم با مهندسان و طراحان سایپا مصاحبه کرده‌ایم که متهم به چنین واژگانی نشویم. بیت ران اولین و  آخرین رسانه‌ای بود که با طراحان شاهین که رهام خوانده می شد، مصاحبه کرد. بیت ران اولین رسانه ای بود که درباره موتور شاهین نوشت و با مدیر پروژه مصاحبه کرد.

همین روند برای شرکت ایران خودرو هم طی شده است تا متهم به جانبداری از فعالیت‌های یک شرکت نشویم. اما مدیران روابط عمومی شرکت سایپا مانع از ادامه این کار شدند. آنها بارها حق مسلم ما برای مصاحبه را زیر پا گذاشتند. البته چه آنها این کار را می کردند، یا نمی کردند، ما راه خود را ادامه می دادیم. همانطور که تا کنون به یاری خدا و بر اساس وظیفه رسانه ای خود و برای مردم ایران فعالیت کرده‌ایم.

 ما گر زِ سر بریده می ترسیدیم در محفل عاشقان نمی رقصیدیم.

بیشتر بخوانید:

سایپا شاهین چگونه شاهین شد؛ داستان خودرو جدید سایپا

موتور و گیربکس کراس اوور سایپا / وانت جدید سایپا / تست ایمنی شاهین

سایپا SP100 کراس اوور شاهین ، ساینا اس و کوییک اس

شاسی بلند سایپا چینی درجه دو از کار درآمد + عکس و جزئیات فنی