مشخصات فنی سایپا آریا اعلام شد / موتور ۲ لیتری GDi آریا چه ویژگی‌هایی دارد؟

مشخصات فنی سایپا آریا بالاخره مشخص شد و این خودرو قرار است با یک قوای محرکه ۲ لیتری تنفس طبیعی تولید شود. اما این موتور که عنوان شد متعلق به برند میتسوبیشی است، در حقیقت در کارخانه HARBIN DONGAN چین تولید می‌شود.

بیت‌ران – محمد فتح‌اللهی – اینکه مشخصات فنی سایپا آریا چه خواهد بود؟ یکی از چالش‌برانگیزترین سوال‌های بدون پاسخ در طول سال‌های اخیر به‌شمار می‌رفت.

این پرسش بالاخره در روزهای گذشته پاسخ خود را یافت و مشخص شد یک قوای محرکه ۲ لیتری تنفس طبیعی قرار است در زیر درب موتور آریا قرار گیرد.

در فضای رسانه‌ای برای نخستین بار بیت‌ران در گفت‌وگویی اختصاصی با تیموری مدیرعامل سایپا اعلام کرد که این موتور متعلق به برند میتسوبیشی و دارای تکنولوژی GDi است. پیش از هر چیز برای آن افرادی که با تکنولوژی GDi آشنایی ندارند، بهتر است این نحوه سوخت‌رسانی به موتور را کمی توضیح دهیم.

فیلم در یوتیوب 

GDi چیست؟

در موتورهای بنزینی معمولی مانند TU5 ایران خودرو، انژکتورهای سوخت روی منیفولد هوا نصب شدند. زمانی که سوخت در این موتورها قرار است به درون سیلندر منتقل شود با هوا ترکیب و از طریق سوپاپ ورودی هوا به محفظه احتراق موتور وارد می‌شود.

اما در موتورهای GDi انژکتورهای سیستم سوخت‌رسانی به‌جای نصب بر روی منیفولد هوا، مستقیماً در محفظه احتراق موتور نصب شدند.

تنها تفاوت موتورهای GDi با سیستم‌های سوخت‌رسانی دیگر مانند MPi این است که GDiها نیاز به یک پمپ فشار بالا نیاز دارند. این پمپ فشار بالا سوخت را با فشار به مراتب بالاتری به‌طور مستقیم به درون سیلندر تزریق می‌کند. همچنین عموماً در موتورهای GDi شمایل پیستون‌ها متفاوت است تا ترکیب سوخت و هوای بهتری در درون سیلندرها به‌دست آید.

استفاده از این تکنولوژی نه چندان جدید باعث کاهش مصرف سوخت و آلایندگی موتور خواهد شد. از همه مهمتر اینکه سوخت‌رسانی با سیستم GDi قدرت موتور را افزایش می‌دهد و باعث بالا رفتن کشش قوای محرکه نیز خواهد شد.

ماجرای موتور چینی سایپا آریا

همانطور که بیان شد، در زمان اعلام مشخصات فنی سایپا آریا به دو نکته مهم اشاره شد. اول دو لیتری بودن این قوای محرکه و دوم GDi بودن آن.

تا اینجا متوجه شدیم که GDi بودن موتور سایپا آریا چه مزیتی دارد. اما بیان شد که قوای محرکه سایپا آریا متعلق به برند میتسوبیشی است.

نکته مهم درباره این موتور آن است که این قوای محرکه در سال‌های دور توسط میتسوبیشی تولید می‌شد و اکنون کمپانی HARBIN DONGAN چین مشغول ادامه تولید آن است.

HARBIN DONGAN یکی از شرکت‌های تابعه گروه خودروسازی چانگان چین است که عمدتاً در زمینه توسعه، تولید و فروش موتورهای خودرو، گیربکس و قطعات مرتبط فعالیت می‌کند.

این شرکت صنعتی چینی محصولات بسیاری در حوزه خودرو تولید می‌کند. بسیاری از قطعات فنی خودروهای MPV یا SUV و همچنین وانت‌ها، سواری‌های سبک و کامیون‌های سبک در این کارخانه تولید می‌شوند.

اگر بخواهیم به مشتریان اصلی HARBIN DONGAN اشاره کنیم باید گفت که جک، جیلی، دانگ‌فنگ، فوتون، چانگان، BAC و بسیاری از برندهای نه چندان مطرح چینی در بازارهای جهانی مشتری HARBIN DONGAN هستند.

HARBIN DONGAN در سال ۲۰۲۱ تعداد ۶۷۱/۴۰۰ دستگاه موتور و گیربکس فروخت که نشان دهنده افزایش ۲۱ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۰ داشت. در این میان باید اشاره کرد که ۶۱۶/۵۰۰ دستگاه از میزان فروش این شرکت مربوط به موتورهای هاربین دونگان بودند.

موتور دو لیتری تنفس طبیعی سایپا آریا در اصل متعلق به میتسوبیشی بود و با کد 4G94 شناخته می‌شد. اما هاربین دونگان این موتور قدیمی را که در زیر درب موتور میتسوبیشی لنسر نسل هشتم (۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰) مشاهده می‌شد را ارتقاء داد.

موتور 4J20V هاربین دونگان سایپا آریا

نتیجه این ارتقاء موتورهایی بودند که با کدهای 4J20V و 4J18V متولد شدند. همانطور که از کد این موتورها می‌توان متوجه شد، 4J20V موتور دو لیتری و 4J18V نمونه ۱.۸ لیتری به‌شمار می‌روند.

آنطور که HARBIN DONGAN رسماً درباره این موتور اعلام کرد، ارتقاء این موتور در زمینه بهبود راندمان حرارتی و بهینه‌سازی احتراق بود.

میل سوپاپ در این قوای محرکه دوگانه شد و سیستم زمانبندی متغییر باز و بسته‌شدن سوپاپ‌ها هم برای آن طراحی شد. این موتور می‌تواند هم خودروهای دیفرانسیل جلو را به حرکت درآورد و در عین حال برای خودروهای دو دیفرانسیل هم مناسب است.

به‌خصوص ساختار موتور 4J20V به‌گونه‌ای طراحی شد که این قوای محرکه بتواند در زیر درب موتور خودروهای تجاری، وانت‌ها و ون‌ها هم عملکرد خوبی به نمایش بگذارد.

مشخصات فنی سایپا آریا

هنوز درباره مشخصات فنی سایپا آریا اطلاعات دقیقی از سوی این خودروساز داخلی منتشر نشده‌است. اما اگر سری به دیتاهای کمپانی چینی HARBIN DONGAN بزنیم، می‌توان حدس زد که این خودرو داخلی با چه ویژگی‌هایی به دست مشتری خواهد رسید.

HARBIN DONGAN حجم دقیق این قوای محرکه را ۱۹۹۹ سی‌سی اعلام کرد. نسبت تراکم این موتور ۱۱.۵ به یک است. همانطور که می‌دانیم، نسبت‌های تراکم بالا موجب احتراق بهتری در درون موتور خواهند شد. البته اگر از بنزین بی‌کیفیت استفاده‌شود، آن وقت شاهد ناک‌زدن‌موتور خواهیم بود. البته در صورت استفاده از ناک سنسور و ریتارد جرقه، اصطلاحاً ناک‌زدن کمتر خواهد شد.

کمپانی چینی مادر برای این موتور چهار سیلندر ۱۶ سوپاپ در نظر گرفت. یعنی دو سوپاپ دود و دو سوپاپ هوا در درون هر سیلندر از این موتور مشاهده می‌شوند.

HARBIN DONGAN پیشنهاد می‌کند که برای حرکت این قوای محرکه از بنزینی با اکتان ۹۲ استفاده شود. درباره قدرت این موتور دو لیتری و گشتاور آن هم اعداد و ارقام زیر به‌صورت رسمی از سوی این سازنده چینی اعلام شد.

قدرت و گشتاور موتور سایپا آریا

قدرت خروجی موتور 4J20V با سیستم سوخت‌رسانی MPi به میزان ۱۰۱ کیلووات است که برابر با ۱۳۶ اسب بخار خواهد بود. گشتاور آن هم طبق دیتاهای HARBIN DONGAN دقیقاً ۱۸۸ نیوتن‌متر است.

البته پیش‌تر محمدعلی تیموری مدیر عامل سایپا در مصاحبه‌ای با بیت‌ران اعلام کرد که: «ما آریا سایپا را با موتور دو هزار TGDI عرضه خواهیم کرد که آخرین نسل موتور در دنیاست.»

از آنجایی که موتور دو لیتری TGDi وجود ندارد، احتمالاً منظور ایشان قوای محرکه GDi بود. از همین رو، اگر به ویژگی‌های فنی نسخه GDi موتور 4J20V نگاه کنیم باید گفت که حاصل کارکرد آن، ۱۰۷ کیلووات (۱۴۳ اسب بخار) قدرت و ۱۹۱ نیوتن‌متر گشتاور (در ۳۷۵۰ دور) است.

این قدرت و گشتاور براساس دورگیری موتور تا ۵۷۰۰ دور اندازه‌گیری شد. طبیعتاً باید منتظر بود و دید تا سایپا پس از تست‌های سازگاری این قوای محرکه در نهایت چه قدرت و گشتاوری از آن می‌تواند استخراج کند.

وضعیت موتور دو لیتری سایپا آریا در چین

محصولات اصلی و فعلی هاربین دونگان چین موتورهای سری 4G1 و دیزل و همچنین گیربکس‌های اتوماتیک هستند. این در حالی است که فروش موتورهای 4G9 (4J20V و 4J18V) و گیربکس دستی این کمپانی به دلیل کاهش تقاضا در بازار به شدت کاهش یافته‌است.

گزارش رسمی یکی از وبسایت‌های مالی چین نشان می‌دهد که میزان استفاده از ظرفیت خط تولید گیربکس MT این شرکت در سال ۲۰۱۹ کمتر از ۱۰ درصد است.

همچنین ظرفیت نرخ بهره‌برداری از خط تولید موتور 4G9 راضی کننده نیست. این گزارش اعلام می‌کند که تقاضای بازار برای محصولات موتور 4G9 و گیربکس MT کاهش یافت، اما همچنان تقاضا در بازار وجود دارد و در آینده هم وجود خواهد داشت.

این گزارش مالی تأکید کرد که موتورهای قدیمی 4G9 هنوز مقدار کمی تقاضای صادراتی در سال ۲۰۱۹ داشتند. گزارش مالی مربوط به شرکت مادر یک نکته مهم را تأکید داشت: ظرفیت تولید موتورهای 4G9 به‌روز سری 4J18V/4J20V این شرکت، با توجه تأثیر استهلاک ماشین‌آلات و تجهیزات برای تأمین نیاز بازار کافی نیست. 

از آنجایی که هاربین دونگان سازنده گیربکس‌های دستی و اتوماتیک است، می‌توان پیش‌بینی کرد که این خودرو سایپا با جعبه‌دنده خودکار به دست مشتری ایرانی در بازار خودرو کشور برسد.

بیشتر بخوانید:

موتور چینی میتسوبیشی روی خودرو آریا سایپا

کیا K5 با ضعیف‌ترین موتور / بررسی فنی

از تاریخچه ماشین دودی در ایران چه می‌دانید؟ ماشین دودی بر ریل فراموشی

موتور TU5+ شاهین سایپا از سوی ایران خودرو تامین می‌شود + موتور آریا سایپا