سوخو ۳۵ فلانکر ؛ توانایی بهترین جنگنده روس‌ها دربرابر رقبا

هواپیمای سوخو ۳۵ فلانکر E پیشرفته‌ترین و بهترین جنگنده حال حاضر نیروی هوایی روسیه است. این هواپیما رقیبی جدید برای جنگنده‌های نسل ۴ غربی است.

بیت ران – علی محمدی: هواپیمای سوخو ۳۵ فلانکر E امروزه پیشرفته‌ترین هواپیمای جنگنده در نیروی هوایی روسیه است.

این سوخو نمادی از هواپیماهای برتری هوایی نسل چهار روسیه به شمار می‌رود.

این هواپیما تا زمانی که جنگنده نسل پنجم رادار گریز PAK-FA به تولید انبوه برسد، به عنوان اصلی‌ترین هواپیمای برتر هوایی روسیه باقی خواهد ماند.

سوخو Su-35 فلانکر با قابلیت مانور فوق العاده، الکترونیک پیشرفته و جنگ افزارهای مدرن خود، به خوبی می‌تواند با هواپیماهای غربی همچون F-15 ایگل رقابت کند.

فلانکر به خوبی می‌تواند توانایی‌های خود در رزم هوایی را به رخ جنگنده‌هایی همچون  F-15، یورو فایتر تایفون و حتی رافال فرانسوی بکشد.

با این وجود در مورد اینکه بتواند با نسل پنجم هواپیماهای آمریکا مانند F-35 و F-22 رقابت کند، ابهاماتی وجود دارد.

در ادامه به معرفی و بررسی سوخو Su-35 فلانکر E خواهیم پرداخت.

پیشینه

سوخو ۳۵ را باید نسخه‌ای تکامل یافته از سوخو ۲۷ دانست.

سوخو ۲۷ در اواخر جنگ سرد، برای رقابت با F-15 آمریکایی‌ها طراحی شده بود.

این جنگنده بزرگ و سنگین، دو موتوره بود و توانایی بالایی در رزم هوایی داشت.

سرعت و تسلیحات این هواپیما برای رزم نزدیک هوایی یا اصطلاحا داگ فایت بسیار مناسب بودند.

سوخو ۲۷ در نمایشگاه هوایی پاریس در سال ۱۹۸۹ توانست با اجرای یک مانور سنگین کبرا، همگان را به حیرت وا دارد.

در مانور کبرا، خلبان دماغه هواپیما را تا ۱۲۰ درجه بالا می‌‌آورد.

در عین حال با همین زاویه به مسیر مستقیم خود ادامه می‌داد.

این مانور بسیار سنگین و خطرناک است و با هر هواپیمای نظامی نمی‌تون آن را انجام داد.

سوخو ۲۷ به طور گسترده‌ای توسط روسیه صادر شد.

ولی تا به حال شانس رویارویی با هواپیماهای غربی را در هیچ جنگی پیدا نکرده است.

البته در جنگ بین اتیوپی با اریتره، این هواپیما توانست در نبرد با میگ‌های ۲۸ اریتره، با نابود کردن ۴ فروند میگ به پیروزی هوایی دست پیدا کند.

روس‌ها سوخو ۲۷ را بعدها ارتقا داده و توانایی حمله به اهداف زمینی را نیز به آن اضافه کردند.

بهترین #جنگنده برای ایران
گزارش های بیشتر را در کانال #بیت_ران ببینید @bitrun_ir@bitrun_ir pic.twitter.com/mJMFEfAY3Z

— bitrun.ir (@bitrun_ir) December 11, 2020

نحوه شکل گیری

تاریخچه توسعه سوخو ۳۵ مقداری پیچیده است.

این هواپیما نسخه‌ای ارتقا یافته از فلانکر با باله‌هایی کوچک‌ در بخش جلو (کانارد) است.

اولین نسخه آن در سال ۱۹۸۹ رونمایی شد.

اما آن نسخه، هواپیمایی نیست که امروزه در خدمت نیروی هوایی روسیه قرار دارد و تنها ۱۵ فروند از آن تولید شد.

ارتقا بعدی فلانکر رونمایی از نسخه دو نفره‌ای با نام سوخو ۳۰ بود.

سوخو ۳۰ در بازار صادرات هواپیمایی موفق بود و روسیه آن را به کشورهای زیادی صادر کرد.

مدل فعلی فلانکر که فاقد کانارد است، با نام سوخو ۳۵ شناخته می‌شود و پیشرفته‌ترین هواپیما از خانواده فلانکر است.

کار توسعه این هواپیمای جنگی در سال ۲۰۰۳ شروع شد.

کار توسعه آن را شرکت کومسوملسک آمور بر عهده داشت که یکی از زیر محموعه‌های هواپیما سازی سوخوی است.

سرانجام نسخه نهایی فلانکر در سال ۲۰۰۷ رونمایی شد و در سال ۲۰۰۹ در خط تولید قرار گرفت.

موتورها و بدنه

هواپیماهای خانواده فلانکر، قابلیت مانور بسیار بالایی دارند.

این هواپیماها به گونه‌ای طراحی و ساخته شده‌اند تا بتوانند مانورهایی را انجام دهند که انجام آن‌ها با استفاده از مکانیزم‌های آیرودینامیکی متداول، و برای خیلی از هواپیماها غیر ممکن است.

در سوخوی ۳۵ سازنده توانسته است با استفاده از سیستم تغییر بردار رانش، که روی موتورهای ساترن AL-41F1S سوار شده‌اند، به این توانایی دست پیدا کند.

در چنین سیستمی نازل‌های خروجی موتورها قابلیت تغییر جهت را دارند.

به این ترتیب، هواپیما می‌تواند برای انجام مانور از موتورهای خود نیز استفاده کند.

تنها هواپیمایی که در غرب از سیستم تغییر بردار رانش استفاده می‌کند، F-22 راپتور است.

چنین سامانه‌ای به سوخو ۳۵ امکان حرکت با زاویه حمله بسیار بالایی را می‌دهد.

به این معنا که هواپیما می‌تواند در جهتی حرکت کند و دماغه‌ آن به سمت جهت دیگری باشد.

زاویه حمله بالا، به این جنگنده امکان هدف گیری سریع‌تر و راحت‌تر اهداف هوایی نزدیک را می‌دهد.

فلانکر E توانایی رسیدن به حداکثر سرعت ۲.۲۵ ماخ را در ارتفاع بالا دارد که با F-22 راپتور برابر است.

در این زمینه از هواپیماهای دیگر غربی، مانند F-35 و F-16 بهتر است.

شتاب گیری این هواپیمای روسی نیز بسیار بالاست.

با این وجود امکان انجام حرکت سوپر کروز را مانند F-22 ندارد.

حرکت سوپر کروز به معنای توانایی حرکت با سرعت بالاتر از سرعت صوت، بدون نیاز به استفاده از پس سوز موتور است.

ماکزیمم ارتفاع عملیاتی این هواپیما ۶۰ هزار پا است که تقریبا با F-22 راپتور و F-15 ایگل برابری می‌کند و در حدود ۱۰ هزار پا بالاتر از حداکثر ارتفاع F-35، رافال و سوپر هورنت است.

برد عملیاتی

ظرفیت حمل سوخت سوخو ۳۵ فلانکر نیز افزایش پیدا کرده است و می‌تواند بدون سوخت گیری، تا ۳ هزار و ۵۲۰ کیلومتر را طی کند.

با استفاده از دو باک خارجی، برد این هواپیما به ۴ هزار و ۷۶۸ کیلومتر افزایش پیدا می‌کند.

سازه اصلی هواپیما از جنس تیتانیوم است و عمر مفید موتورهای آن نیز در مقایسه با دیگر هواپیماهای خانواده فلانکر بالاتر هستند.

عمر موتورهای این هواپیما به ۴۵۰۰ ساعت پروازی می‌رسد.

البته برای مقایسه باید بدانید که عمر مفید موتورهای F-22 و F-35 در حدود ۸ هزار ساعت است.

بدنه فلانکر رادار گریز نیست، با این وجود، اصلاحاتی در ورودی موتورها و کانوپی انجام شده است تا سطح مقطع راداری هواپیما کاهش پیدا کند.

روس‌ها، همچنین از مواد جاذب امواج راداری در این هواپیما بهره گرفته‌اند.

به گفته یکی از منابع روسی، سطح مقطع راداری این هواپیما تا ۲ الی ۳ متر کاهش پیدا کرده است.

این تغییر سبب می‌شود تا هواپیما، برد بیشتری را درون خاک دشمن طی کند و بیشتر بتواند به اهداف خود نزدیک شود.

تسلیحات

سوخوی ۳۵ دارای ۱۲ محل نصب سلاح در بدنه است.

برای مقایسه، F-15C آمریکایی‌ها تنها ۸ محل اتصال و F-22 نیز تنها ۴ محل اتصال تسلیحات دارند.

برای حملات برد بلند، سوخوی ۳۵ می‌تواند از موشک‌های هدایت راداری K-77M استفاده کند که در ناتو با کد AA-12 Addar شناخته می‌شوند.

این موشک‌ دارای بردی بیش از ۲۰۰ کیلومتر است.

برای درگیری‌های نزدیک‌تر نیز امکان استفاده از موشک‌های R-74 (کد ناتو AA-11Archer) با هدایت مادون سرخ وجود دارد.

این موشک‌ها امکان هدایت از طریق کلاه خلبان را نیز دارند.

خلبان، تنها با چرخاندن سر خود به سمت هدف می‌توان موشک را به سمت آن هدایت کند.

موشک R-74، دارای بردی در حدود ۴۰ کیلومتر است و از فناوری بردار رانش متغیر نیز بهره می‌برد.

موشک برد متوسط R-27 و موشک فوق دور برد R-37 نیز تکمیل کننده کلکسیون تسلیحات هوا به هوای سوخوی ۳۵ هستند.

موشک R-37، مخصوص هدف قرار دادن هواپیماهای آواکس، هواپیماهای جنگ الکترونیک و هواپیماهای سوخت رسان است.

سوخوی ۳۵ همچنین از یک توپ ۳۰ میلی متری، با نرخ آتش ۱۵۰ تیر برای نبرد هوایی نزدیک تن به تن استفاده می‌کند.

فلانکر توانایی حمل 7.7 تن تسلیحات هوا به زمین را هم دارد.

به طور کلی، هواپیماهای روسی در زمینه استفاده از تسلیحات هدایت شونده هوا به زمین دقیق (PGM) در مقایسه با همتایان غربی خود، عقب‌تر هستند.

با این وجود، فلانکر توانایی حمل حجم قابل توجهی از این تسلیحات را دارد.

در صورتیکه نیروهای نظامی روسی دکترین خود را تغییر دهند، می‌توانند روی این هواپیما نیز حساب کنند.

سنسورها و اویونیک

بزرگترین بهینه سازی انجام شده روی سوخوی ۳۵، در مقایسه با سایر هواپیماهای خانواده فلانکر به سخت افزار آن بر می‌گردد.

این هواپیما به سیستم اقدام متقابل الکترونیکی قدرتمند L175 Khibiny مجهز است.

همچنین می‌تواند امواج راداری را مختل و موشک‌های دشمن را منحرف کند.

وجود این سیستم هدف گیری و سرنگون کردن فلانکر E را تبدیل به کاری بسیار دشوار می‌کند.

رادار سوخوی ۳۵ از نوع آرایه‌ای PESA است و عملکرد خوبی در شناسایی هواپیماهای رادار گریز دارد.

روس‌ها ادعا می‌کنند این رادار، توانایی رهگیری ۳۰ هدف با ابعاد ۳ متری را تا فاصله ۴۰۰ کیلومتر دارد و از فاصله ۹۰ کیلومتری نیز می‌تواند اهداف پرنده با ابعاد ۱۰ سانتی متر را شناسایی کند.

ایراد رادار PESA این است که ایجاد اخلال در جنگ الکترونیک در آن، نسبت به رادار اسکن فعال الکترونیکی آرایه‌ای AESA که در جنگنده‌های غربی دیده می‌شود، ساده‌تر است.

رادار این هواپیما می‌تواند ۴ هدف زمینی را نیز در هر لحظه برای فلانکر E رهگیری کند.

در کنار رادار از سیستم هدف گیری مادون سرخ و IRST نیز استفاده شده است که ۹۰ کیلومتر برد دارد.

این سیستم خطری جدی برای هواپیماهای رادار گریز به حساب می‌آید.

از دیگر سیستم‌های پیشرفته در سوخوی ۳۵ باید به سیستم پرواز با سیم ارتقا یافته و سیستم نمایشگر چند منظوره برای خلبان اشاره کرد.

تاریخچه عملیاتی و کاربران

در حال حاضر نیروی هوایی روسیه تنها ۴۸ فروند سوخو ۳۵ فلانکر دارد.

در سال ۲۰۱۶، این نیرو سفارش ۵۰ فروند دیگر از این هواپیما را به سوخو داد.

و قرار شد تا هر سال ۱۰ فروند هواپیما تحویل نیروی هوایی شوند.

روسیه پس از سرنگون شدن یک فوروند سوخوی ۲۴ توسط هواپیمای F-16 ترکیه‌ای، ۴ فروند سوخوی ۳۵ را به سوریه نیز ارسال کرد.

هدف روسیه از این کار ارسال این پیام به کشورهای منطقه بود که نیروی هوایی کشور خود را برای نبرد هوایی آماده می‌کند و به تهدیدات هوایی پاسخ خواهد داد.

چین نیز ۲۴ فروند سوخوی ۳۵ را سفارش داده است که ارزش کل قرارداد آن بالغ بر ۲ میلیارد دلار است.

چین برنامه‌ای برای خرید تعداد بیشتری از این هواپیما را ندارد.

در عوض، تمرکز خود را روی کپی کردن تکنولوژی تغییر بردار رانش سوخوی ۳۵ گذاشته است تا از آن در جنگنده‌های بومی خود استفاده کند.

نیروی هوایی چین همین حالا از هواپیمای شنیانگ J-11 استفاده می‌کند که یک کپی از سوخوی ۲۷ است.

هند و برزیل نیز از دیگر مشتریان سوخوی ۳۵ هستند و اخیرا اندونزی و الجزایر نیز برای خرید این هواپیما اقدام کرده‌اند.

مصر، ونزوئلا و ویتنام نیز از دیگر مشتریان بالقوه این هواپیما هستند.

هر فروند سوخوی ۳۵ بین ۴۰ تا ۶۵ میلیون دلار قیمت دارد.

ولی این مبلغ در نسخه‌های صادراتی تا ۸۰ میلیون دلار نیز افزایش پیدا می‌کند.

پیشرفته ترین #جنگنده #روسیه، همچنان در حال آزمایش است#سوخو_۵۷
از نظر قدرت مانور ضعیف‌تر از #سوخو_۳۵ است و سرعت آن از #سوخو_۳۰
کمتر است اما روس‌ها مدعی هستند این #هواپیما #نسل_پنجم و پنهانکار است و قدرت رقابت با
#اف_۲۲
را دارد
مطالب هوانوردی را در سایت #بیت_ران بخوانید pic.twitter.com/aaYHXXdjXL

— bitrun.ir (@bitrun_ir) December 11, 2020

فلانکر در برابر هواپیماهای نسل پنجم

سوخوی ۳۵ در برابر هواپیماهای نسل چهارم غربی حرف‌های زیادی برای گفتن دارد.

اما سوال اینجاست که آیا فلانکر می‌تواند در صحنه نبرد از پس هواپیماهای رادار گریز نسل پنجم غربی‌ها یعنی F-22 راپتور و F-35 نیز بر بیاید؟

قابلیت مانور سوخوی ۳۵ در درگیری هوایی نزدیک بسیار بالاست.

اما موشک‌های دور برد هوا به هوای امروزی باعث می‌شوند نبرد تن به تن هوایی به ندرت اتفاق افتد.

البته توانایی بالای فلانکر E در حمل تسلیحات، این هواپیما را برای هدف قرار دادن اهداف دور نیز تبدیل به گزینه‌ای مناسب کرده است.

مهم‌ترین سوال این است که سوخوی ۳۵ در برابر هواپیماهای رادار گریز چگونه خواهد بود؟

سوخو ۳۵ فلانکر ، در نبرد هوایی تن به تن دردسر بزرگی برای F-35 آمریکایی است.

چون قابلیت مانور بسیار بالاتری دارد، اما باید دید فلانکر E تا چه حد در شناسایی به موقع F-35 موفق خواهد بود و برای هدف گیری آن چقدر باید به F-35 نزدیک شود.

یکی از قابلیت‌های مهم هواپیماهای رادار گریز این است که از فاصله مثلا ۱۰۰ مایلی می‌توانند موشکی را به سمت هدف خود شلیک کنند.

در حالی که هواپیمای دشمن حتی توانایی پاسخگویی را نیز ندارد و برای هدف قرار دادن F-35 باید به شدت به آن نزدیک شود.

بیشتر بخوانید:

با پیشرفته ترین هواپیمای جنگنده جهان آشنا شوید

پهپاد جنگی بوئینگ با فناوری هوش مصنوعی رونمایی شد

آواکس در خدمت امارات؛ GlobalEye پیشرفته چه ویژگی هایی دارد؟

منبع: airforce-technology ، nationalinterest