نرخ تعرفه واردات خودرو برای سال ۱۴۰۲ مشخص شد. براساس جدول اعلامی، نرخ تعرفه واردات خودرو نسبت سال گذشته تغییری نکرد. اما اگر این تعرفه را با تعرفه واردات خودرو در ترکیه مقایسه کنیم به نتایج جالبی خواهیم رسید.
بیت ران – محمد فتح‌اللهی – پیش از بررسی تعرفه واردات خودرو در کشور ترکیه، بهتر است به تعرفه واردات در کشورمان نگاهی دوباره کنیم.
اسفند ماه سال قبل، نمایندگان مجلس در جریان بررسی بخش درآمدی لایحه بودجه ۱۴۰۲، بند الحاقی ۱۲ تبصره ۶ لایحه را به تصویب رساندند.
بر اساس این بند، درآمد مورد انتظار برای ردیف حقوق ورودی خودروها، ۳۰۰۰ میلیارد تومان افزایش پیدا می‌کند. در این رابطه نمایندگان مجلس تصریح کردند که موضوع افزایش تعرفه یا عوارض ورودی خودرو نیست.
بلکه درآمد مربوط به واردات خودرو ۳۰۰۰ میلیارد تومان افزایش پیدا می‌کند. به دنبال این مصوبه، واردات خودرو افزایش پیدا خواهد کرد. بنابراین به هیچ وجه این مصوبه در خصوص افزایش قیمت خودرو یا تعرفه ورودی نیست.
بر اساس آنچه در گزارش سالانه وزارت صمت مشاهده شد، تعرفه‌های واردات خودرو بدون تغییر ماند و بر اساس دوره قبلی واردات، تعرفه‌ها لحاظ خواهند شد.
با توجه به اینکه همچنان دستورالعمل جدیدی برای واردات خودرو اعلام نشد، حداقل در ابتدای مسیر واردات در سال جاری تعرفه‌ها به شیوه قبل خواهند ماند.
البته ممکن است که این تعرفه‌ها با ادامه روند واردات در سال جاری اصلاح شود. یا با نگرش به میزان مصرف سوخت، تغییراتی داشته باشد. اما آنچه که فعلا به صورت رسمی برای تعرفه واردات خودرو باید در نظر گرفت، مطابق جدول زیر است.
جدول بالا به ما نشان می‌دهد که مبنای تعرفه واردات خودرو در ایران، فقط حجم موتور است. این در حالی است که در کشور ترکیه فاکتور دیگری هم برای تعیین تعرفه واردات مدنظر قرار می‌گیرد.
تعرفه صفر درصد برای افراد دارای معلولیت در ترکیه
دولت ترکیه در سال نرخ تعرفه واردات انواع خودرو را کاهش داد. در ماه‌های قبل، قیمت خودرو در این کشور به‌طرزی باورنکردنی بالا رفت و قدرت خرید ترک‌ها برای تملک خودروهای صفر کمتر شد.
دولت ترکیه تلاش کرد که با وام‌های مناسب، بهره‌های کم و بازپرداخت‌های طولانی خرید خودرو را برای همه آسان کند. اما به دلیل تورم، خودرو تبدیل به کالایی سرمایه‌ای در ترکیه شد.
به همین علت گرچه اقدامات دولت خرید خودرو را در ترکیه تسهیل کرد، اما هجوم خریداران به نمایندگی‌ها باعث شد تا دیگر خودرویی برای خرید باقی نماند. به‌طوری که اکنون برای خرید یک دستگاه تویوتا کرولا باید ماه‌ها در صف انتظار باقی بمانید.
یکی از مهمترین اقدامات دولت ترکیه برای کنترل اوضاع بازار، آسان کردن خرید خودرو برای افراد معلول بود. اکنون افرادی که دارای معلولیت‌های خاص (براساس جدول اعلامی دولت) هستند می‌توانند خودروی صفر کیلومتر با مالیات صفر درصد خریداری کنند.
از آنجایی که همواره خودروهای جدید در حال ورود به کشور ترکیه هستند، دولت نه‌تنها حجم موتور را فاکتوری برای تعیین نرخ مالیات در نظر می‌گیرد، بلکه قیمت اولیه آن نیز تأثیرگذار است.
تعرفه واردات خودروهای بنزینی در ترکیه
دولت ترکیه برای تعیین تعرفه واردات، دو فاکتور قیمت بدون مالیات خودرو و حجم موتور را مد نظر قرار می‌دهد. براساس اعلام رسمی برای سال ۲۰۲۳ نرخ مالیات خودروهای تا ۱۶۰۰ سی‌سی و قیمت کمتر از ۱۸۴/۰۰۰ لیر، ۴۵ درصد تعیین شد. مالیات چنین خودرویی در تعریف وزارت صمت، ۷۵ درصد است!
اگر خودرویی با این حجم موتور قیمت بدون مالیات آن ۱۸۴/۰۰۰ تا ۲۲۰/۰۰۰ لیر باشد، ۵۰ درصد تعرفه واردات برای آن تعیین خواهد شد.
در محدوده قیمتی ۲۲۰/۰۰۰ تا ۲۵۰/۰۰۰ لیر درصد تعرفه چنین خودرویی ۶۰ درصد خواهد بود. با افزایش قیمت این خودرو در محدوده ۲۵۰/۰۰۰ تا ۲۸۰/۰۰۰ تعرفه آن ۷۰ درصد خواهد شد. حال اگر قیمت آن از ۲۸۰/۰۰۰ لیر بالاتر بود، ۸۰ درصد تعرفه گمرکی برای آن لحاظ می‌شود.
خودروهایی که در محدوده قیمتی ۱۶۰۰ تا ۲۰۰۰ سی‌سی قرار دارند، به دو بخش تعرفه‌ای تقسیم می‌شوند. خودروهایی که زیر ۱۷۰/۰۰۰ لیر قیمت دارند باید ۱۳۰ درصد مالیات بدهند. مالیات خودروهای بالاتر از این قیمت هم ۱۵۰ درصد تعیین شد.
اما تمام خودروهایی که حجم موتور بالای ۲۰۰۰ سی‌سی دارند، بدون محدوده قیمتی باید ۲۲۰ درصد مالیات پرداخت کنند.
تعرفه واردات خودروهای هیبریدی در ترکیه
برای خودروهای هیبریدی تعرفه واردات جداگانه‌ای تعیین شد. دولت ترکیه اعلام کرد خودروهای هیبریدی بالاتر از ۵۰ کیلووات قدرت که حجم موتور آنها از ۱۸۰۰ سی‌سی بیشتر نباشد و قیمت اصلی آنها تا ۲۲۸/۰۰۰ لیر باشد، ۴۵ درصد مالیات خواهند داشت. تعرفه چنین خودرویی در ایران ۱۵ درصد است.
اگر قیمت پایه چنین خودرویی بین ۲۲۸/۰۰۰ تا ۳۵۰/۰۰۰ لیر بود، تعرفه واردات آن ۵۰ درصد است. اگر قیمت آن از ۳۵۰/۰۰۰ لیر فراتر رفت، تعرفه آن ۸۰ درصد خواهد بود.
حال اگر یک خودرو هیبریدی با قدرتی بیش از ۱۰۰ کیلووات به ترکیه وارد شود و حجم موتور آن بین ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ سی‌سی بود، تعرفه واردات آن ۱۳۰ درصد است. به شرط آنکه قیمت پایه آن بیش از ۱۷۰/۰۰۰ لیر نباشد.
اگر حجم موتور آن هم بیشتر از ۲۵۰۰ سی‌سی بود، تعرفه آن ۱۵۰ درصد محاسبه خواهد شد. برای خودروهای هیبریدی بالاتر از ۲۵۰۰ سی‌سی هم تعرفه ۲۲۰ درصد اعلام شد.
تعرفه واردات خودروهای برقی در ترکیه
خودروهای برقی به سرعت در حال ورود به بازار خودرو ترکیه هستند. هفته گذشته TESLA نخستین نمایندگی خود در این کشور را افتتاح کرد و دولت هم برای کسب درآمد، مالیات‌های ویژه‌ای برای این خودروها تعیین کرد.
اگر یک خودرو برقی تا ۱۶۰ کیلووات قدرت داشته‌باشد و قیمت پایه آن به ۷۰۰/۰۰۰ لیر برسد، دولت ترکیه ۱۰ درصد مالیات از آن دریافت خواهد کرد. اگر قیمت چنین خودرویی بیش از ۷۰۰/۰۰۰ لیر باشد، تعرفه ۴۰ درصد برای آن محاسبه خواهد شد.
حال اگر قدرت آن از ۱۶۰ کیلووات بیشتر بود و قیمت چنین خودرویی هم از ۷۵۰/۰۰۰ لیر فراتر نرفت، مالیات آن ۵۰ درصد خواهد بود. همین خودرو برقی اگر قیمتی بیشتر از ۷۵۰/۰۰۰ لیر داشته‌باشد باید ۶۰ درصد مالیات بپردازد.
مقایسه تعرفه واردات خودرو در ایران و ترکیه
دولت ترکیه برای کسب درآمد بیشتر، مالیات بسیار سنگینی از خودروهای صفر کیلومتر دریافت می‌کند. یکی از عوامل نارضایتی مردم این کشور از دولت هم همین موضوع است.
تعرفه واردات خودرو در ایران بسیار کمتر از کشوری مانند ترکیه است. اما تعیین درصدها کاملاً نمایانگر این است که هدف حفظ سوددهی خودروسازان جاده مخصوص بود.
بیشتر خودروهای وارداتی (مونتاژی) در ایران بین ۱ تا ۱/۵ لیتر حجم موتور دارند. وزارت صمت هم اعلام کرد مالیات این خودروها ۵۵ درصد خواهد بود.
اما چطور و به چه نحو یک خودرو با ۵۰۰ سی‌سی افزایش حجم موتور باید ۴۵۰ درصد مالیات بیشتری پرداخت کند؟ اختلاف ۴۵۰ درصدی تعرفه واردات یک خودرو کمتر از ۱ لیتر با ۱/۵ لیتر ناشی از چیست؟
برتری شیوه و نوع تعیین تعرفه واردات خودرو در ترکیه این است که به جزئیات در آن اهمیت بسیاری دادند. هم حجم موتور در تعیین تعرفه لحاظ شد و هم قیمت مبداء خودرو سرنوشت مالیاتی آن را تعیین می‌کند.
گرچه رقم نهایی اخذ مالیات خودرو در ترکیه بالاتر است، اما شفافیت در نحوه دریافت و تعیین نرخ مالیات جای سوالی باقی نمی‌گذارد.
اما دو خودرو رنو Kwid و رنو Captur را در نظر بگیرید. هر دوی آنها موتورهایی با حجم کمتر از یک لیتر دارند. اما Kwid اگر وارد بازار خودرو ایران شود، با وجود قیمت پایه بسیار کمتر از رنو Captur باید همان مالیات ۱۰ درصد را پرداخت کند!
بیشتر بخوانید:
سئات آتکا با مشخصات فنی قدیمی در خودروسازان راین / بررسی فنی
افزایش شدید قیمت خودرو در بازار ؛ تارا و پژو ۲۰۷ اتومات از یک میلیارد تومان گذشتند
تسلا ترکیه رسماً با فروش Model Y آغاز به‌کار کرد / لیست قیمت تسلا در ترکیه
فردا SX5 فردا موتورز خودرویی قدیمی با آپشن‌های ناقص / بررسی تخصصی