با توجه به بودجه سال ۱۴۰۰ کشور، شروع واردات خودرو به ایران با سه هزار دستگاه درسال آینده محتمل است. اما چند ماه زمان لازم است تا خودروهای وارداتی، وارد بازار شوند؟
بیت ران – مهدی درفشی: مهدی دادفر، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو درباره احتمال واردات خودرو به ایران در گفت و گو با بیت ران گفت: در لایحه ای که به تازگی به مجلس ارائه شده، دولت فعلا حدود دو هزار میلیارد تومان را به واردات خودرو اختصاص داده است. این مبلغ اگر با ارز سامانه سنا محاسبه شود، منجر به واردات تنها سه هزار دستگاه خودرو با قیمتی بین ۲۵ تا ۳۰ هزار دلار خواهد شد.
به گفته وی، البته فعلا، دولت با این کار مصمم بودن خود را برای واردات خودرو نشان داده و مطمئنا اگر این طرح تصویب شود، ممکن است تعداد خودروهای وارداتی افزایش پیدا کند.
امکان واردات خودروهای تولید حداکثر یک سال پیش از سال جاری وجود دارد
وی ادامه داد: ما کمی جلوتر را نگاه می کنیم؛ با فرض بر اینکه کلیه کارها پیش رفته و طرح واردات خودرو به تصویب رسیده است، بر اساس قانون، شرکت ها اجازه دارند خودروهای تولید حداکثر یک سال پیش از سال جاری را وارد کنند. واردکننده نیز باید مدارک استانداردهای ۸۵گانه را داشته باشد تا بتواند آن ها را به سازمان استاندارد تحویل دهد.
زمان ورود خودورهای وارداتی به بازار
دادفر افزود: در بهترین شرایط ممکن، شش ماه زمان لازم است تا گواهی استاندارد خودرو، از سوی سازمان استاندارد صادر شود. پس از بحث استاندارد نیز، نوبت به اخذ مجوزهای مربوط به محیط زیست می رسد که آن هم حدود دو ماه زمان لازم دارد. بنابراین در خوشبینانه‌ترین حالت ممکن، بین هفت تا هشت ماه زمان لازم است که خودروهای وارداتی، وارد بازار شوند.
افزایش تعرفه واردات خودرو منطقی نیست
وی در پاسخ به این پرسش بیت ران که آیا تعرفه واردات تغییر خواهد کرد؟ توضیح داد: برای افزایش یا کاهش ارزش کالایی که وابستگی ارزی دارد، کافیست تا یکی از المان های تغییر دهنده قیمت تغییر کند. عواملی چون مالیات، عوارض، هزینه شماره گذاری، اسقاط خودروهای فرسوده و … همگی در تعیین قیمت یک خودروی وارداتی دخیل هستند.
دادفر افزود: البته به هیچ وجه افزایش تعرفه واردات خودرو منطقی نیست. چرا که به طور کل باعث افزایش قیمت خودرو در بازار خواهد شد. به طور مثال اگر هیوندای سانتافه با قیمت بیش از دو میلیارد تومان وارد بازار شود، این قیمت روی خودروهای هم سگمنت هیوندای سانتافه مثل هایما اس هفت تاثیر خواهد داشت و باعث افزایش قیمت آن نیز می شود.
ایجاد انحصاری نو در پی واردات خودرو با روش جدید
وی ادامه داد: روش جدید واردات، بازار را از انحصار خارج نمی کند. در مقابل انحصار مطلق اما، یک قدم پیشرفت خواهیم کرد و در واقع با بازار با یک انحصار نو روبرو خواهد شد. پس از شروع واردات خودروهای جدید به کشور، مسلما افرادی که خودروهای وارداتی کارکرده دارند، به سراغ خرید خودروهای جدید و صفر کیلومتر وارداتی می روند و خودروهای کارکرده خود را وارد بازار خواهند کرد. همین امر تاحدودی باعث کاهش قیمت خودرو در بازار می شود.
وی در پاسخ به این پرسش که هم اکنون ظرفیت واردات در کشور چقدر است و امکان واردات چند دستگاه خودرو وجود خواهد داشت؟ گفت: با توجه به لایحه بودجه دولت، فعلا ظرفیت واردات حدود سه هزار دستگاه وجود دارد. اما در صورت تصویب شدن طرح، این المان های تعیین کننده قیمت یک خودرو هستند که ظرفیت واردات را مشخص می کنند.
به گفته دبیر انجمن واردکنندگان خودرو در شرایط ایده آل، احتمالا آمار واردات به چیزی در حدود ۱۵ هزار دستگاه خواهد رسید. چرا که قیمت این خودروها بسیار زیاد تمام خواهد شد و تنها دهک های نهم و دهم هستند که قدرت خرید این نوع خودروها را دارند.
وی تاکید کرد: مسلما قیمت خودرو که افزایش پیدا کند، توانایی خرید مردم پایین آمده و اینجاست که انحصار پنهان، خود را نمایان می کند.
حضور شرکت های نفتی در واردات خودرو با منافع آیندگان در تضاد است
مهدی دادفر در پاسخ به این پرسش بیت ران که با توجه به این که شرکت های نفتی عمده ترین بخش صادرات ایران را به خود اختصاص داده اند، آیا آن ها نیز از ارزهای حاصل از فروش نفت برای خرید خودرو استفاده کرده و وارد این بازار شوند؟ توضیح داد: این احتمال وجود دارد که شرکت های نفتی، بخشی از درآمد خارجی خود را صرف واردات خودرو کنند و ارز حاصل از فروش نفت را با خودرو مبادله کنند.
دبیر انجمن واردکنندگان خودرو یادآور شد: البته این پیشنهاد چندی پیش از سوی خارجی ها داده شد. آن‌ها می‌گفتند که قادر به نگهداری از پول های انباشته شده شرکت های ایرانی نیستند. مگر اینکه شرکت ها پول ها را خرج کنند و کالا بخرند. البته من شخصا با این موضوع کاملا مخالف هستم. چرا که این امر با منافع آیندگان در تضاد است و خودرو، باید از منابعی تامین شود که منابع حیاتی ما نباشد.
کاهش واردکننده ها از ۶۸۰ شرکت به ۱۰ شرکت
وی درباره این موضوع که پیش از ممنوعیت واردات خودرو، چند واردکننده وجود داشته است و هم اکنون چند واردکننده فعال در کشور هستند، گفت: پیش از ممنوعیت واردات، تقریبا ۶۸۰ واردکننده فعال مشغول به کار بودند. اما هم اکنون این آمار به زیر ۱۰ واردکننده رسیده است. البته این شرکت ها تنها به ارائه خدمات پس از فروش و تامین قطعات مشغول هستند.
دادفر درباره اینکه آیا با آغاز واردات دوباره شاهد فعالیت شرکت های بیشتری خواهیم بود؟ گفت: فکر می‌کنم بزودی اتفاق نخواهد افتاد. به هر حال در بحث واردات خودرو و هر زمینه دیگری، صاحبان سرمایه دل بره دارند، پای آهو و حافظه ی فیل! فضای نبود اطمینان اقتصادی و تصمیم های یک شبه در کشور ما متاسفانه باعث کاهش رتبه کسب و کار شده است. مسلما واردکنندگان هم مثل دیگر سرمایه گذاران، در بازاری سرمایه گذاری خواهند کرد که قابل پیش بینی باشد.
تکلیف خودروهای مانده در گمرک چه می شود؟
دبیر انجمن واردکنندگان خودرو درباره تعداد خودروهای دپو شده در گمرک تصریح کرد: تقریبا دو هزار دستگاه خودرو در گمرک های کشور دپو شده است. البته از این تعداد، حدود ۹۸۰ دستگاه خودرو که خارج از ضوابط ثبت سفارش وارد شده اند، توسط مراجع قضایی توقیف شده است. مابقی این خودروها نیز خودروهای بلاتکلیف بوده و بدون ثبت سفارش وارد کشور شده اند.
دادفر ادامه داد: اشخاص حقیقی یا حقوقی پس از خرید خودروها و بارگیری آن ها به مقصد ایران، اقدام به ثبت سفارش می کردند. خودروهای بلاتکلیف در واقع زمانی وارد کشور شدند که ثبت سفارش بسته شده بود. آنهایی که توانستند از طرق مختلف ثبت سفارش بگیرند، خودروهایشان جزو خودروهای توقیفی و آن هایی که تاکنون نتوانستند ثبت سفارش بگیرند، خودروهایشان جزو خودروهای بلاتکلیف در گمرک های کشور باقی مانده است. درنهایت باید منتظر ماند و دید که در صورت آزادسازی واردات، چه تصمیمی برای این خودروها گرفته خواهد شد.
بیشتر بخوانید: