اگر بخواهیم جذاب ترین و ماندگارترین خودروهای هاچ بک تاریخ را طبقه‌بندی کنیم، با محصولات برندهای پژو، رنو، هوندا، فورد و فولکس واگن روبه‌رو خواهیم شد.
بیت ران – خودروهای کلاس هاچ بک به‌دلایلی چون قیمت مقرون‌به‌صرفه، کاربردی‌بودن در موقعیت‌های مختلف، هزینه‌های نگه‌داری ارزان و طراحی جوان‌پسند طرفداران بسیاری دارند. معمولا خودروسازان مختلف برای جذب مشتری بیشتر، نسخه‌هایی قدرتمند از مدل‌های هاچ‌بک هم تولید می‌کنند تا مجموعه‌ی کاملی دراختیار متقاضی قرار بگیرد.
در طول دهه‌های گذشته، هاچ‌بک‌های محبوب و ماندگاری تولید شده‌اند که هنوزهم می‌توان از رانندگی با آن‌ها لذت برد. تیم تحریریه‌ی تاپ‌گیر (Top Gear) با درنظرگرفتن ویژگی‌های برجسته‌ی هاچ‌بک‌های جذاب با عملکرد فنی درخورتوجه، ۱۱ مدل برتر را معرفی کرده است.
۱. پژو ۲۰۵GTI
از دیدگاه تحریریه‌ی تاپ‌گیر، بهترین خودرویی که باید این فهرست با آن شروع شود نه فولکس واگن گلف، بلکه هاچ‌بک فرانسوی پژو ۲۰۵ در نسخه‌ی خواستنی GTi است که در نمونه‌ی مسابقه‌ای، ۱۶ مسابقه‌ی رالی مختلف را پیروز شد. پژو ۲۰۵GTi ازلحاظ طراحی دربرابر مدل استاندارد تفاوت بزرگی ندارد.
یادگار ارزشمند ژرارد ولتر فقید با تزیین ساده‌ی بدنه در قطعات و نوار قرمزرنگ کاملا شناسایی‌شدنی است. اولین مدل‌های تولیدی ۲۰۵GTi از پیشرانه‌ی ۱.۶ لیتری با قدرت ۱۰۵ اسب‌بخار استفاده می‌کردند که با وجود وزن کلی ۹۰۰ کیلوگرمی، عملکرد فنی خودرو راضی‌کننده بود. در سال ۱۹۸۶، نسخه‌ی جدید به پیشرانه‌ی ۱.۹ لیتری با قدرت‌های ۱۱۵ و ۱۳۰ اسب‌بخار مجهز شد.
افزایش حجم پیشرانه و قدرت، نفس تازه‌ای به هاچ‌بک پژو داد تا درکنار لاستیک‌های باریک و ترمزهای دیسک در تمام چرخ‌ها، تجربه‌ی سواری چند سطح بالاتر از مدل ۱۹۸۴ قرار بگیرد. کابین مدل‌های دهه‌ی ۱۹۸۰ پژو ۲۰۵GTi به‌کلی از پلاستیک بی‌کیفیت و خشک بود؛ اما نسخههای سال ۱۹۹۰ به‌بعد، به روکش‌های سیاه‌رنگ باکیفیت تجهیز شدند. باوجوداین، مدل‌های اولیه‌ی این هاچ‌بک ارزش و طرفدار بیشتری دارند.
برخلاف دیدگاه برخی افراد درباره‌ی کیفیت ساخت این مدل، ۲۰۵GTi مستحکم و جان‌سخت است و تنها با رانندگی اسپرت در مدت زمان طولانی به بازنشستگی نزدیک می‌شود. در طول سال‌های تولید پژو ۲۰۵GTi، چند نسخه‌ی ویژه با رنگ‌های خاص مثل Miami Blue و Sorrento Green هم عرضه شده‌اند که جزو محصولات کمیاب این شرکت فرانسوی هستند.
۲. فورد فیِستا ST نسل ششم
در سال ۲۰۰۸ و هنگام رونمایی نسل ششم فورد فیِستا ST، سطح خودروهای هاچ‌بک دگرگون شد. این مدل از فیِستا که در کلاس‌های هاچ‌بک و ون و سدان تولید شد، فقط در سال اول عرضه در اروپا، ۸۱۰,۰۰۰ مشتری پیدا کرد. نسخه‌ی ST نهایت هاچ‌بکی جذاب بود: طراحی جوان‌پسند با پیشرانه‌ی بی‌نظیر ۱.۶ لیتری اکوبوست فورد و قدرت ۱۸۰ اسب‌بخار. با گشتاور ۲۹۰ نیوتن‌متر و نهایت قدرت ۱۹۷ اسب‌بخار در حالت اُوِربوست (Overboost)، دو چرخ جلو فیِستا ST با تعادل فوق‌العاده کیلومترها مسافت را پشت‌سر می‌گذارند.
البته، به‌لطف وجود سیستم کنترل کشش و توزیع گشتاور، تنها دو چرخ جلو پرکار نبودند و در حالت ساده، مهندسان فورد گونه‌ی جذابی از دیفرانسیل را ارائه کردند که عملکرد سیستم لغزش محدود (LSD) را تقلید می‌کرد. نسخه‌ی ST فیِستا درمقایسهبا مدل استاندارد علاوه‌بر ۱۵ میلی‌متر ارتفاع کمتر، تجهیزات بیشتری مثل سیستم تعلیق سخت‌تر و ترمزهای دیسکی در چهار چرخ هم داشت. بزرگ‌ترین خصیصه‌ای که باعث شهرت نسل ششم فورد فیِستا ST شد، تعادل فوق‌العاده‌ی خودرو در قوای فنی و تعلیق و فرمان‌پذیری است که پدال‌بازی راننده را تقریبا به صفر می‌رساند.
۳. رنو کلیو ویلیامز
نسل اول هاچ‌بک پرطرفدار کلیو (Clio) سال ۱۹۹۰ رونمایی شد. یک سال بعد، نسخه‌ی جدید با پیشرانه‌ی ۱.۸ لیتری با ۱۶ سوپاپ و نام Clio 16V تولید شد. با اینکه نسخه‌ی ۱۶V به‌راحتی تا حدود ۲۱۰ کیلومتربرساعت سرعت می‌گرفت، این مدل ویلیامز بود که به‌عنوان جایگزین شایسته‌ی رنو ۵ نسخه‌ی GT Turbo در نزد بسیاری از کارشناسان و علاقه‌مندان پذیرفته شد.
نسخه‌ی ویژه و تولید محدود ویلیامز از رنو کلیو (حدود ۳,۸۰۰ دستگاه) برای جذب بیشتر مشتری و بازاریابی بهتر براساس تیم فرمول یک ویلیامز (Williams) نام‌گذاری شد که روز‌های موفقی را می‌گذراند. تیم فرمول یک ویلیامز دخالتی در طراحی و مهندسی این مدل نداشت؛ اما کلیو ویلیامز یکی از هاچ‌بک‌های برتر در تاریخ خودروسازی است.
بخش جلوِ شاسی و زیربندی این مدل دقیقا همان نمونه‌ی مدل مسابقه‌ای کلیو بود. سیستم تعلیق تقویت‌شده و افزایش حجم پیشرانه از ۱.۸ به ۲ لیتر که در ۶,۱۰۰ دوربردقیقه تا ۱۴۸ اسب‌بخار قدرت (۱۷۵ نیوتن‌متر گشتاور در ۴,۵۰۰ دوربردقیقه) دراختیار راننده قرار می‌داد، رنو کلیو ویلیامز را به موشک کوچک خیابانی تبدیل کرد.
رنو کلیو ویلیامز که خودرو ایمنی مسابقات فرمول یک در فصل ۱۹۹۶ بود، فرمول جادویی وزن کم (۹۸۱ کیلوگرم) و پیشرانه‌ی تنفس طبیعی و جعبه‌دنده‌ی دستی در خودروهای هاچ‌بک جذاب را به بهترین شکل ممکن ارائه داد. رنو کلیو ویلیامز درمجموع در سه سری مختلف و بیش از ۱۲,۰۰۰ دستگاه تولید شد.
۴. هوندا سیویک Type R نسل دوم
خودروساز ژاپنی هوندا در دهه‌ی ۱۹۹۰، دو خودرو مختلف با کد Type R تولید کرد که هر دو موفقیت بزرگی بودند. پیش از ایجاد پیوند تایپ R با کوپه‌ی اسپرت اینتگرا (Integra)، هوندا سیویک جدید را تولید کرد. در سیویک تایپ R کد EP3، مهندسان ژاپنی به پیشرانه بهای بیشتری از شاسی داده بودند که حاصل آن سواری سخت‌تر درمقایسهبا دیگر مدل‌ها شد.
پیشرانه‌ی ۴ سیلندر ۱۹۹۸ سی‌سی تنفس طبیعی در سیویک EP3 به فناوری زمان‌بندی سوپاپ متغیر اختصاصی هوندا موسوم به VTEC مجهز بود تا در ۷,۴۰۰ دوربردقیقه درکنار صدای گوش‌نواز، نهایت ۱۹۷ اسب‌بخار قدرت را به محور جلو تقدیم کند. البته براساس استانداردهای امروز، گشتاور ۱۹۲ نیوتن‌متر مناسب به‌نظر نمی‌رسد؛ اما سیویک جذاب در زمان ۶.۶ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتربرساعت می‌رسید.
سیویک تایپ R EP3 که تنها در انگلستان تولید و به کشورهای مختلف حتی خودِ ژاپن صادر می‌شد، به‌لطف هواداران بی‌شمار، جعبه‌دنده‌ی عالی با تعویض دنده‌های لذت‌بخش و استهلاک اندک، از هاچ‌بک‌های ماندگار تاریخ است. رانندگی با این مدل به‌دلیل پیشرانه‌ی جواهر هوندا که تا بیش از ۷,۰۰۰ دوربردقیقه گاز می‌خورد، هنوزهم هیجان‌انگیز است.
۵. لانچیا دلتا اینتگراله ایولوتزیونه ۲
لانچیا دلتا (Lancia Delta) از سال ۱۹۷۹ تا ۲۰۱۴ در سه نسل عرضه شده؛ اما هیچ مدلی به‌شهرت اولین نسل و نسخههای مخصوص رالی نرسیدند. این هاچ‌بک ایتالیایی که حاصل قلم جورجتو جوجارو بود، عملکردی دست‌نیافتنی در مسابقات رالی قهرمانی جهان داشت.
لانچا با دلتا ۴۶ مسابقه را پیروز شد و ۶ سال متوالی (۱۹۸۷ تا ۱۹۹۲) قهرمان تیمی جهان بود. در بین نسخههای مختلف دلتا مثل HF، توربو، HF 4WD ،۸v و ۱۶v، دو سری از اینتگراله ایولوتزیونه (Integrale Evoluzione) در سطح بالاتری قرار می‌گیرند: سری اول که سال ۱۹۹۱ و سری دوم که سال ۱۹۹۳ تولید شد. سری دوم اینتگراله ایولوتزیونه از پیشرانه‌ی ۲ لیتری ۱۶ سوپاپ توربوشارژ با قدرت ۲۱۲ اسب‌بخار و بیش از ۳۰۰ نیوتن‌متر گشتاور استفاده می‌کرد.
دیفرانسیل تورسن و فرمان سفارشی MOMO و صندلی‌های آلکانترا برند ریکارو از تجهیزات دیگر این مدل به‌یادماندنی بود. دلتا اینترگاله ایولوتزیونه ۲ باتوجه‌به وضعیت نامناسب شرکت لانچیا، درحال‌حاضر خودرویی خواستنی و کلکسیونی است و بیش از ۵۰,۰۰۰ دلار قیمت دارد.
۶. رنو ۵ توربو ۲
مدیران ارشد رنو برای مقابله با موفقیت لانچیا در مسابقات رالی، تصمیم گرفتند نسخه‌ای ویژه از رنو ۵ را تولید کنند. به‌کمک تیم طراحی ایتالیایی برتونه (Bertone) و مهندسان رنو، مدلی کاملا متفاوت از رنو ۵ متولد شد. پیشرانه‌ی ۱.۴ لیتری رنو ۵ توربو که حالا در ۶,۰۰۰ دوربردقیقه ۱۵۸ اسب‌بخار قدرت تولید می‌کرد، برخلاف نمونه‌ی استاندارد که جلو بود، در مرکز بدنه و درست پشت صندلی‌های جلو نصب شد.
نسخه‌ی دوم رنو ۵ توربو پس از تولید نمونه‌های جاده‌ای لازم برای شرکت این برند فرانسوی در مسابقات رالی، با قطعات بیشتر مدل استاندارد عرضه شد. رنو ۵ توربو ۲ درمقایسهبا نمونه‌ی اول قیمت ارزان‌تری داشت؛ اما با عملکرد فنی مشابه، در کمتر از ۷ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتربرساعت و نهایت سرعت آن به ۲۰۰ کیلومتربرساعت می‌رسید.
این مدل که یکی از خودروهای فرانسوی پرطرفدار سال‌های گذشته است، امروز با قیمت‌های گران‌تر خریدوفروش می‌شود. ایده‌ی هاچ‌بک فرانسوی با طرح موتور میانی دوباره سال ۱۹۹۸ با مدل رنو کلیو V6 مطرح شد.
۷. فورد فوکوس RS نسل اول
پس از توقف تولید فورد اسکورت کازوِرث RS، این شرکت آمریکایی در سال ۲۰۰۲ اولین‌بار دوباره از کد RS به‌معنی رالی اسپرت (Rallye Sport) استفاده کرد. فوکوس RS نسل اول تمام ویژگی‌های لازم هاچ‌بک جذاب را دراختیار داشت: سیستم تعلیق مستقل و ارتفاع کم که کیت افترمارکت را بی‌معنی می‌کرد، دیفرانسیل سفارشی Quaife، رینگ‌های سبک‌وزن OZ، دمپرهای Sachs، ترمزهای ۳۲۴ میلی‌متری برمبو (۲۸۰ میلی‌متر در عقب) و پیشرانه‌ی ۲ لیتری با قدرت ۲۱۲ اسب‌بخار.
فورد فوکوس RS نسل اول در ۴,۵۰۱ دستگاه و با قیمت پایه‌ی ۲۶,۰۰۰ دلار عرضه شد. درواقع، فورد با فروش هر مدل نه‌تنها سودآوری نداشت؛ بلکه ضرر می‌داد. بزرگ‌ترین مشکل این هاچ‌بک زیبا که مانع افزایش قیمت مدل‌های دستِ‌دوم شد، علاوه‌بر تیراژ زیاد و سواری نسبتا سفت‌و‌سخت، «انحراف فرمان ناشی از گشتاور» بود که رانندگی را مشکل می‌کرد.
فورد فوکوس RS مدل ۲۰۰۲ به‌دلیل فرمان‌پذیری عالی در رانندگی تهاجمی عملکرد روان‌تری از هاچ‌بک‌های دیگر آن دوران در پیست تاپ‌گیر داشت.
۸. فولکس واگن گلف GTI نسل پنجم
فولکس واگن پس از تولید نسل اول گلف و موفقیتش، سال‌ها به‌دنبال تکرار فرمول این هاچ‌بک بود. سرانجام بیش از ۱۰ سال گذشت تا این خودروساز آلمانی با نسل پنجم گلف GTi دوباره به صدر جدول بهترین هاچ‌بک‌ها بازگردد.
برجسته‌ترین ویژگی گلف نسل پنجم که باعث محبوبیتش شد، شاسی جدید بود که از طرح مستقل سیستم تعلیق استفاده می‌کرد و پیشرانه‌ی ۲ لیتری توبوشارژ TFSI با قدرت ۱۹۷ اسب‌بخار بود. گلف GTi پنجم در دو نسخه‌ی سه‌در و پنچ‌در و جعبه‌دنده‌های ۶ سرعته‌ی دستی و ۶ سرعته‌ی دوکلاچه عرضه شد.
نسل پنجم هاچ‌بک دوست‌داشتنی فولکس واگن درمقایسهبا نمونه‌های اولیه ابعاد بزرگ‌تر هم داشت؛ اما تناسب بین وزن و قدرت به‌خوبی مهندسی‌شده بود؛ به‌طوری‌که رانندگی روزمره در جاده و کنترل تهاجمی خودرو در پیست، هر دو لذت‌بخش و جذاب بود.
۹. رنو کلیو ۱۸۲Trophy
معمولا تصور بر این است که موتوراسپرت بخش‌های مختلف خودرو معمولی و استاندارد را بهبود می‌بخشد. این موضوع که در برخی نمونه‌ها صادق نیست، اساس شکل‌گیری نسخه‌ی ویژه‌ی ۱۸۲Trophy از رنو کلیو بود. به‌طورکلی، از این مدل با دمپرهای تقویت‌شده و فنرهای کوتاه‌تر و ارتفاع ۱۰ میلی‌متری کمتر از نسخه‌ی استاندارد، تنها ۵۰۰ دستگاه با قیمت حدود ۲۰,۰۰۰ دلار در سال ۲۰۰۵ تولید شد.
با وجود کابین سرشار از پلاستیک بی‌کیفیت که در بین خودروسازان فرانسوی چیز جدیدی نبود و جایگاه نامناسب نشستن راننده، رانندگی با کلیو ۱۸۲Trophy مجهز به پیشرانه‌ی ۲ لیتری ۱۸۰ اسب‌بخاری و وزن کلی ۱,۰۹۰ کیلوگرمی، لذت‌بخش بود.
درباره‌ی این مدل بین کارشناسان خودرو اتفاق‌نظر زیادی وجود ندارد؛ ولی تیم تاپ‌گیر رنو کلیو ۱۸۲Trophy را یکی از بهترین هاچ‌بک‌ها انتخاب کرده است.
۱۰. رنو مگان R26.R
برای اثبات توانایی فراوان تیم مهندسی رنو اسپرت در تولید هاچ‌بک مناسب رانندگی روزمره و پیست، باید به مگان R26.R مراجعه کرد. R26.R با پیشرانه‌ی ۲۲۷ اسب‌بخاری قطعا یکی از بهترین محصولات تاریخ رنو است.
در جاده‌ی خشک و دمای مناسب لاستیک‌ها، چسبندگی تجربه‌شده در پشت فرمان این هاچ‌بک فرانسوی توصیف‌کردنی نیست. فرمان‌پذیری رنو مگان R26.R حیرت‌آور است خودرو دقیقا برای دستورهای راننده و تکان‌های حساس فرمان در حالت آماده‌باش قرار دارد.
۱۱. هوندا سیویک Type R نسل پنجم
برای آخرین خودرو این فهرست، تیم تاپ‌گیر یکی از بهترین و جدیدترین هاچ‌بک‌ها را در نظر گرفته‌اند. سیویک تایپ R مدرن نه‌بخاطر طراحی متفاوتش، بلکه تعادل بی‌مانند قدرت و فرمان‌پذیری یکی از بهترین هاچ‌بک‌های بازار است.
با پرداخت کمتر از ۴۰,۰۰۰ دلار، می‌توان پشت فرمان هاچ‌بک باکیفیت ژاپنی نشست که در نوربرگ رینگ رکورد ثبت کرده و به پیشرانه‌ی ۳۱۵ اسب‌بخاری و ترمزهای خارق‌العاده مجهز است.
منبع: زومیت