مدیر پروژه موتورهای سه سیلندر ایپکو از تولید موتوری قدرتمند با فشار پاشش ۳۵۰ بار، در این شرکت خبر داد و با اشاره به نصب موتور سه سیلندر ایپکو روی تارا ایران خودرو جزئیات و مشخصات فنی موتور را تشریح کرد.
بیت ران – تولید موتورهای سه سیلندر راهکاری جدید برای سازندگان خودروهایی است که به دنبال خودروهای کم مصرف و پربازده هستند. شرکت ایپکو نیز یکی از شرکت‌های مطرح در زمینه ساخت موتورهای سه سیلندر بوده و فعالیت‌هایی نیز در این زمینه داشته است، از این رو “پیمان شرقی”، مدیر پروژه موتورهای سه سیلندر این شرکت، توضیحاتی به بیت ران داد که در ادامه می‌خوانید.
فیلم در یوتیوب
بیت ران: در مورد موتور سه سیلندر تولید شده در این شرکت توضیح دهید.
شرقی: این موتور سه سیلندر، خانواده موتور و شامل چهار موتور است. یک موتور آن یک لیتری و ۷۲ اسب بخار و سه موتور دیگر ۱.۳ لیتری است. قویترین موتور ما ۲۴۰ نیوتن متر گشتاور و ۱۴۸ اسب بخار توان دارد.
قویترین موتور این خانواده موتور، از سیستم سوخت‌رسانی تزریق مستقیم بنزین GDI استفاده می‌کند. و فشار پاشش آن ۳۵۰ بار است که بنا به ملاحظات احتراق و آلودگی، این فشار که تا دو سال قبل ۲۵۰ بار بود، بالا رفته است.
دستیابی به چنین فناوری سوخت‌رسانی در شرایط تحریمی یک نکته‌ی منحصر به فرد است چرا که این سیستم به صورت کاملا انحصاری در اختیار چهار درصد شرکت‌های دنیا قرار دارد و به ما داده نمی‌شود. ما با کمک شرکایمان توانستیم این اتفاق را رقم زده و موتور را به مرحله‌ی تولید برسانیم. این یکی از نکات مهم واریانت‌های BOOST ما است که در اصطلاح با نام موتور ۳F3H آن را می‌شناسیم.
سوپاپ زنجیری جایگزین سوپاپ تسمه‌ای در مجموعه تایمینگ ایپکو
استفاده از پمپ روغن متغیر برای کاهش مصرف سوخت
از دیگر ویژگی‌های موتور سه سیلندر، مجموعه تایمینگ سوپاپ‌های آن است. برخلاف موتورهایی که معمولا در گروه‌های صنعتی ایران خودرو و سایپا تولید شده و تسمه هستند، سوپاپ این موتور تسمه نیست و زنجیری است در واقع یک زنجیر کاملا بی‌صدا است.
این موتور از دو مجموعه زمان‌بندی متغیر سوپاپ گاز و دود برای بهینه کردن راندمان حجمی موتور و استفاده حداکثری از هوارسانی، از مجموعه توربو استفاده می‌کند. یکی از مجموعه‌های ارزشمند و در عین حال پیچیده داخل این موتور، پمپ روغن متغیر است. که این مجموعه با هدف کاهش مصرف سوخت استفاده می‌شود.
در این موتور یکسری فناوری‌ها و ایده‌ها به‌کار رفته که به کاهش مصرف سوخت کمک می‌کنند. برخی از این ایده‌ها مهندسی هستند، یعنی با تغییر در ابعاد موتور باعث کاهش مصرف سوخت می‌شوند و برخی نیز فناوری هستند که باید آن را داشته باشیم.
تولید انبوه خانواده موتور سه سیلندر روی “تارا” از اردیبهشت سال آینده
طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده ما برای دستیابی به تولید انبوه این خانواده موتور که اردیبشت ماه سال ۱۴۰۲ اولین نمونه آن را روی خودروی “تارا” خواهیم داشت، مشکلی از جهت قطعات و فناوری نداریم و به‌طور کامل توانایی این اقدام را در داخل داریم.
اینجا تماشا کنید:
تست و بررسی وحشتناک دنا توربو اسپرت تا حد مرگ
تست و بررسی دنا پلاس توربو اتوماتیک
رازهای پژو پارس با موتور جدید ؛ تست پرشیازیر فشار
سیر تا پیاز خودرو شاهین سایپا در تست فنی
بیت ران: در مورد ویژگی‌های این خانواده موتورها، کامل‌تر توضیح دهید.
شرقی: از این چهار موتور، موتور یک لیتری آن در حال حاضر در محصولات ایران خودرو جایگاهی ندارد، چرا که متناسب با یک خودروی کلاس A و حدود ۸۰۰ کیلوگرمی است و چندان معقول نیست. اما توان آن ۷۲ اسب بخار است.
موتور بعدی، یک موتور ۱.۳ لیتری با ۸۷ اسب بخار قدرت و ۱۲۲ نیوتن‌متر گشتاور، یک موتور تنفس‌طبیعی و همچنین موتور سوم یک موتور توربو با ۱۲۰ اسب بخار قدرت و گشتاور ۱۸۵ نیوتن‌متری و در نهایت چهارمین و قویترین موتور این مجموعه دارای ۱۴۸ اسب بخار قدرت و ۲۴۰ نیوتن‌متر گشتاور است.
پیش‌بینی ما برای موتور یک لیتری یک خودروی یک لیتری بود که در سال ۹۹ یک رونمایی نیز از آن انجام و مصرف سوخت آن ۴.۸ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر پیش‌بینی شد.
برای موتوری که ۱۲۰ اسب بخار قدرت دارد، مصرف سوخت ۵.۷ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر و برای قویترین موتورمان که همان GDI است، مصرف سوخت ۵.۵ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر، روی خودروی تارا پیش‌بینی شده است.
کاهش مصرف سوخت با موتورهای کم حجم و کوچک سایز شده سه سیلندر
بیت ران: چرا به جای موتورهای سه سیلندر به سمت موتورهای چهار سیلندر نرفته‌اید؟
شرقی: مهمترین دلیل برای این اقدام استانداردهایی است که در سال‌های آتی وجود دارند. مهمترین این استانداردها، بحث مصرف سوخت است که باید بتوانیم برچسب مصرف سوخت و گازهای گلخانه‌ای را دریافت کنیم.
پیش‌بینی‌ها بر این است که روند جهانی نیز به این سمت برود. ما برای اینکه بتوانیم مصرف سوخت را کاهش دهیم و به عدد مصرف کم برسیم، دو راه پیش رو داریم. یا باید از موتورهای کم حجم کوچک سایز شده استفاده کنیم یا به سراغ سوختی مثل گاز برویم تا بتوانیم مقدار انتشار گاز را کاهش دهیم.
موتورهای چهار سیلندر در یک جایی محدود می‌شوند و نمی‌توان این کار را بیشتر از یک حدی روی آنها انجام داد. در صورت انجام چنین اقدامی در موتورهای چهار سیلندر با مشکلات کیفی بسیاری مواجه می‌شویم. به همین دلیل داشتن یک موتور کم حجم و کوچک سایز شده می‌تواند یک راه حل مناسب باشد.
از این‌رو ما به سراغ موتور ۱.۳ لیتری رفتیم. چرا که با محاسبه هندسی ابعاد یک موتور کوچک و کم حجم شده به موتور سه سیلندر می‌رسیم. در موتور چهار سیلندر آن ابعاد درست درنمی‌آید و نه تنها به کاهش مصرف سوخت کمک نمی‌کند، حتی ممکن است مصرف سوخت را افزایش دهد.
دستیابی به یک موتور سه سیلندر در نقشه راه ایران خودرو مکتوب شده و این شرکت به‌طور حتم باید در سال‌های آتی از یک موتور سه سیلندر کم حجم استفاده کند. ما به سوخت گاز به عنوان یک ارزش ملی فکر می‌کنیم و همچنان از سوخت گاز نیز استفاده خواهیم کرد.
چرا ضریب تراکم موتور سه سیلندر ایپکو کاهش یافته است؟
بیت ران: در این موتور ضریب تراکم کاهش یافته و نسبت به موتور EF7 از ضریب تراکم کمتری برخوردار است. دلیل این کار چیست؟
شرقی: دلیل این کار این است که اگر بخواهیم از این موتور با سوخت بد با عدد اکتان پایین مثل ۸۷، در یک نقطه دور افتاده در ایران استفاده کنیم، موتور حفاظت شده باشد و آسیب نبیند.
نسبت تراکم در این موتورها بین ۹.۴ تا ۹.۷ است.
کاهش دو درصدی مصرف سوخت با پمپ روغن متغیر
بیت ران: آیا در این موتور از سیستم خنک‌کن روغن استفاده کرده‌اید؟
شرقی: این موتور از سیستم خنک کننده روغن برخوردار است. یکی از نکات برجسته و متفاوت در مجموعه روغن کاری موتور، استفاده از پمپ روغن متغیر است. این پمپ روغن به کاهش مصرف سوخت کمک می‌کند و حدود دو درصد کاهش مصرف سوخت را به همراه دارد.
شاید این موتور جزو موتورهایی است که از این لحاظ در بین موتورهای ایران خودرو منحصر به فرد باشد. این موتور یک سیستم خنک کن روغن نیز دارد، چرا که موتور توان بالایی دارد. با ۱.۳ لیتر یک همچین توانی از موتور گرفتن به این معنا است که قطعات موتور، محفظه احتراق و پیستون‌ها کاملا داغ کار می‌کنند.
برای اینکه دمای قطعات موتور و مقاومت و اکسیداسیون روغن خود بالا برود و دما پایین بیاید، مجبور شدیم از سیستم خنک کن روغن استفاده کنیم که این یک کار طبیعی است و در موتور EF7 نیز وجود دارد و امکان عجیبی نیست.
گفت و گو: امین آزاد
تنظیم: فاطمه باجلانی
بیشتر بخوانید:
بنظر من انجین سراتو سایپایی یا همان سراتو td که در سال ۲۰۱۳ تولید شد با یک اتجین‌اتمسفریک ۲ لیتر و ۱۵۶ اسب بخار و تایمینگ بی صدای زنجیری واقعا موتور ارزنده ای هست که در نمونه های gdi کا در کشور عراق هستند با همین اتاق با قدرت ۲۲۰ اسب بخار و همان ۲ لیتر می‌توانست الگوی مناسبی باشد