قیمت سوخت در ترکیه گران است یا ارزان؟ / متوسط هزینه سوخت در ایران و ترکیه

قیمت سوخت در ترکیه تحت تأثیر بازار جهانی شناور است. البته دولت در برخی اوقات افزایش بهای سوخت را تصویب می کند. اما گاهی این قیمت براساس نرخ های جهانی روندی کاهشی نیز به خود می گیرد. اگر با خودرو خود قصد سفر به کشور ترکیه را دارید یا در این کشور خودرویی را اجاره یا خریداری کرده اید، این مطلب پاسخگوی تمام پرسش های شما است.

بیت ران – محمد فتح‌اللهی: در کشور ترکیه خودروهای LPG، بنزینی و دیزلی جایگاه خاص خود را بین طرفدارانشان دارند. در بازار خودرو ترکیه، خریداران خودروهای صفر و دست دوم بیشتر از خودروهای دیزلی استقبال می کنند. این در حالی است که خودروهای LPG نیز به دلیل ارزان بودن نرخ این سوخت بسیار پر طرفدار هستند.

قیمت سوخت در ترکیه شرایط مالکیت خودروهای بنزینی را کمی دشوار کرده است. چرا که این سوخت در مقایسه با گازوئیل و گاز مایع قیمت بالاتری دارد. اما خودروهای بنزینی هم به دلیل صدای کم پیشرانه و شتاب اولیه بهتر هواداران خاص خود را دارند.

قیمت سوخت ارزان هم می‌شود!

قیمت سوخت در این کشور کاملاً شناور است. در بازار خودرو ترکیه خودروهای بنزینی و دیزلی موافقان و مخالفان بسیاری دارد. برخی از علاقه‌مندان به خودرو معتقداند خودروهای بنزینی بهتر است و بعضی دیگر خودروهای دیزلی را می‌پرستند. البته وجود خودروهای دیزلی در سطح شهرها به معنای آلودگی بیش از اندازه هوا نیست. چرا که دولت در زمینه قوانین مربوط به آلایندگی خودرو سخت‌ گیری های بسیاری دارد.

تمامی خودروها باید پس از سه سال از سال تولید خود برای معاینه فنی (Araç muayenesi) به مراکز معاینه فنی مراجعه کنند. پس از تأیید خودرو از لحاظ آلایندگی و فنی گواهی تردد دو ساله به خودرو داده می شود. پس از دو سال خودرو می بایست مجدداً برای دریافت گواهی معاینه فنی به مراکز معرفی شده مراجعه کند. هزینه معاینه فنی خودروهای شخصی در ترکیه از ۳۴۲/۲ لیر در سال گذشته به ۳۷۲/۸۸ لیر (۱/۲۳۰/۵۰۴ تومان) در سال ۲۰۲۱ افزایش یافته است. این نرخ همراه با ارزش افزوده است.

طرفداران خودروهای بنزینی و دیزلی می توانند روزانه با قیمت های مختلفی سوخت مورد علاقه خود را برای خودروشان خریداری کنند. در برخی از روزها قیمت سوخت افزایش پیدا می کند و در بعضی روزها چند kuruş (کمتر از یک لیر) ارزان تر می شود.

چرا خودروهای دیزلی محبوب تر هستند؟

می توان به راحتی عنوان کرد که در بازار خودرو ترکیه خودروهای دیزلی محبوبیت بیشتری دارند. مهمترین دلیل این محبوبیت آن است که قیمت گازوئیل در مقایسه با بنزین، نرخ پایین‌تری دارد. برای نمونه؛ کمپانی SHELL که یکی از عرضه کنندگان سوخت در این کشور است، بطور روزانه قیمت های سوخت عرضه شده در جایگاه های خود را به روز می کند.

در لیست قیمت ارائه شده توسط این کمپانی نرخ های متفاوتی دیده می شود. در بازار خودرو ترکیه چهار نوع سوخت توسط کمپانی SHELL و سایر برندها برای خودروهای سواری و تجاری عرضه می شود. بنزین بدون سرب با اکتان ۹۵ (Fuel Save – بنزین معمولی) ۷/۷۷ لیر در ازای هر لیتر قیمت دارد. یعنی هر لیتر بنزین معمولی در این کشور (با احتساب نرخ لیر ۳/۳۰۰ تومانی امروز ۱۰ مهر ۱۴۰۰) ۲۵/۶۴۱ تومان قیمت دارد.

بنزین V-Power با اکتان ۹۵ کمپانی شل که ترکیبات آن کیفیت بهتری دارد نیز به قیمت ۷/۸۰ لیر عرضه می شود. یعنی ۲۵/۷۴۰ تومان به ازای هر لیتر. گازوئیل Fuel Save این برند هم ۷/۲۷ لیر (۲۳/۹۹۱ تومان) و نوع V-Power دیزل ۷/۳۰ لیر (۲۴/۰۹۰ تومان) قیمت دارند.

بطور کلی کمپانی SHELL و سایر برندهای عرضه کننده سوخت در این کشور (مانند bp، توتال و…) برای سوخت های Fuel Save یک شعار تقریباً مشترک دارند. تمامی این برندها عنوان می کنند که این نوع از سوخت (چه بنزین و چه گازوئیل) حدود ۶۰ کیلومتر پیمایش بیشتری دارند.

خودروهای گازسوز هم محبوب هستند؟

خودروهای گاز سوز (LPG) در بازار خودرو ترکیه خودروهایی مقرون به صرفه هستند. قیمت هر لیتر گاز مایع LPG که تا هفته گذشته ۴/۹۵ لیر (۱۶/۳۳۵ تومان) بود با افزایش قیمت (Zam) به ۵/۹۵ لیر (۱۹/۶۳۵ تومان) رسید.

با این افزایش قیمت، خودروهای گاز سوز برتری خود را در بازار خودرو ترکیه از دست دادند. قیمت سوخت در ترکیه شرایط را از این پس برای خرید و فروش این خودروها سخت خواهد کرد. چرا که اختلاف ناچیز قیمت این سوخت در مقایسه با بنزین و گازوئیل دلیل قانع کننده ای برای خرید خودروهای گازسوز نخواهد بود. کما اینکه این خودروها در دراز مدت هزینه استهلاک بیشتری در مقایسه با خودروهای بنزینی و گازوئیلی دارند.

البته خودروهای گاز سوز در کشور ترکیه دارای محدودیت هایی نیز هستند. این محدودیت ها شامل محل پارک خودرو گاز سوز می شود. یعنی اگر شما خودرویی گاز سوز خریداری کنید، نمی توانید در مراکز خریدی که دارای پارکینگ سرپوشیده هستند پارک کنید. در مراکز خرید محل هایی برای پارک خودروهای گاز سوز در نظر گرفته شده اند که در فضای باز هستند. این محدودیت در پارکینگ های منازل مسکونی و فرودگاه ها نیز وجود دارد.

قیمت سوخت یکسان است، اما فقط در چند محله!

قیمت های ذکر شده در تمامی برندهای عرضه کننده سوخت در کشور ترکیه یکسان هستند. اما یک مورد مهمی که باید حتماً به خاطر بسپارید این است که قیمت های ذکر شده تنها در چند محله یکسان هستند! این بدان معناست که قیمت امروز سوخت در تمامی نقاط کشور ترکیه یکسان نیست.

بطور کلی قیمت بنزین و گازوئیل در قسمت آسیایی شهر استانبول به نسبت مناطق اروپایی ۲ kuruş گران تر است. البته این تفاوت قیمت چندان چشمگیر نیست. یعنی پر کردن محفظه سوخت یک خودرو ۵۰ لیتری بنزینی در قسمت آسیایی شهر استانبول ۴/۹۵۰ تومان (۱/۵ لیر) برای شما گران تر تمام خواهد شد.

قیمت سوخت در سایر شهرهای ترکیه چقدر است؟

قیمت سوخت در دیگر شهرهای کشور ترکیه نرخ های بسیار متفاوتی دارد. جدول زیر به ما کمک می کند که این تفاوت ها را بهتر درک کنیم. نرخ های قرار گرفته در این جدول براساس نرخ های اعلامی کمپانی SHELL بوده که در سایت رسمی این شرکت نیز قابل مشاهده است.

باتوجه به قیمت سوخت، خودرو دیزلی یا بنزینی؟

خودروهای دیزلی به دلیل گشتاور بالاتر موتور نسبت به خودروهای بنزینی در بازار خودرو ترکیه محبوبیت بیشتری دارند. اصولاً رانندگان ترک سبک رانندگی تهاجمی تری نسبت به ایرانیان دارند. از همین رو همواره تصادفات بیشماری در سطح شهرها گزارش می شود. پس اگر تصمیم دارید در بازار خودرو ترکیه خودرویی خریداری کنید، شانس پیدا کردن یک خودرو بنزینی اصطلاحاً تر و تمیز به مراتب بیشتر از یک خودرو دیزلی بدون تصادف است.

طبیعتاً خودروهای دیزلی به دلیل سبک کارکرد موتور، صدای بیشتری نیز دارند. این صدای موتور بسته به نوع خودرو و نحوه عایق بندی آن به داخل خودرو نیز نفوذ می کند. اما تجربه رانندگی طولانی مدت خودروهای دیزلی چون هیوندای اکسنت Blue (۱/۶ لیتری ۱۲۶ اسب بخاری با ۲۶۵ نیوتن‌متر گشتاور)، رنو سیمبل (۱/۵ لیتری ۹۰ اسب بخاری با ۱۶۰ نیوتن‌متر گشتاور)، فیات EGEA (حجم موتور ۱/۳ لیتری ۹۵ اسب بخاری با ۲۰۰ نیوتن‌متر گشتاور) نشان داد که شما به این صدای موتور عادت خواهید کرد.

در زمینه مصرف سوخت خودروهای دیزلی عموماً خودروهای مقرون به صرفه تری در بازار خودرو ترکیه هستند. چرا که گشتاور بالای موتور این خودروها در دور پایین تری بدست می آید و شما با فشار کمتری بر روی پدال گاز همواره رانندگی پر شتاب تری خواهید داشت.

اما اگر شتاب ثانویه خودروهای توربو دیزل بگذریم، خودروهای بنزینی خودروهایی هستند که کمتر از سوی مالکان قبلی تحت فشار قرار گرفتند. پس؛ اگر استفاده روزانه زیادی از خودرو در شهرهای کشور ترکیه ندارید، خرید یک خودرو بنزینی بهتر است. اما اگر قرار است مسافت های بیشتری در طول روز طی کنید، مالکیت یک خودرو دیزلی هزینه های کمتری را (سوخت و نگهداری) به دنبال خواهد داشت.

قیمت سوخت در ترکیه گران است یا ارزان؟

حداقل دستمزد ماهانه یک فرد ترک (شامل مأموران دولتی) ۲/۸۲۵ لیر (معادل ۹/۳۲۲/۵۰۰ تومان) برای سال ۲۰۲۱ است. این حداقل حقوق و دستمزد شامل کمک هزینه های زندگی تعریف شده نیست. دولت ترکیه برای سال ۲۰۲۱ کمک هزینه های زندگی را بدین شرح اعلام کرده است:

فرد مجرد: ۲۶۸/۳۱ لیر (۸۸۵/۴۲۳ تومان)
فرد متاهل که همسر او شاغل نیست: ۳۲۱/۹۸ لیر (۱/۰۶۲/۵۳۴ تومان)
فرد متاهل که همسر او شاغل نیست یا ۱ فرزند: ۳۶۲/۲۲ لیر (۱/۱۹۵/۳۲۶ تومان)
فرد متاهل که همسر اوشاغل نیست با ۲ فرزند: ۴۰۲/۴۷ لیر (۱/۳۲۸/۱۵۱ تومان)
فرد متاهل که همسر اوشاغل نیست با ۳ فرزند و بیشتر: ۴۵۶/۱۳ لیر (۱/۵۰۵/۲۲۹ تومان)
فرد متاهل که همسر او شاغل است: ۲۶۸/۳۱ لیر (۸۸۵/۴۲۳ تومان)
فرد متاهل که همسر او شاغل است با ۱ فرزند: ۳۰۸/۵۵ لیر (۱/۰۱۸/۲۱۵ تومان)
فرد متاهل که همسر او شاغل است با  ۲ فرزند: ۳۴۸/۸۰ لیر (۱/۱۵۱/۰۴۰ تومان)
فرد متاهل که همسر او شاغل است با ۳ فرزند: ۴۰۲/۴۷ لیر (۱/۳۲۸/۱۵۱ تومان)
فرد متاهل که همسر او شاغل است با ۴ فرزند: ۴۲۹/۳۰ لیر (۱/۴۱۶/۶۹۰ تومان)
فرد متاهل که همسر او شاغل است با ۵ فرزند و بیشتر: ۴۵۶/۱۳ لیر (۱/۵۰۵/۲۲۹ تومان)

ذکر مثال درباره متوسط هزینه سوخت در یک خانواده ترک

حال یک خانواده چهار نفره را در کشور ترکیه را مثال بزنیم. در این خانواده زن و مرد شاغل دو فرزند دارند و حداقل حقوق و دستمزد را دریافت می کنند. یعنی ۲ ضربدر ۲/۸۲۵ لیر + کمک هزینه زندگی ۳۴۸/۸۰ لیر که مجموعاً درآمد آنها به ۵/۹۹۸/۸ لیر (۱۹/۷۹۶/۰۴۰ تومان) می رسد.

این خانواده یک خودرو دیزلی دارند که حجم محفظه سوخت آن ۵۰ لیتر است. متوسط مسافتی که این خودرو جهت جابجایی اعضای خانواده طی می کند هم ۷۰ کیلومتر است. یعنی این خودرو در طول یک ماه ۳۰ روزه ۲/۱۰۰ کیلومتر و بطور سالانه ۲۵/۲۰۰ کیلومتر مسافت پیمایش دارد.

این خانواده جهت صرفه جویی در هزینه ها از گازوئیل معمولی برای پر کردن باک سوخت خودرو خود استفاده می کنند. این خودرو در هر صد کیلومتر ۶ لیتر گازوئیل مصرف می کند که با احتساب پیمایش روزانه به رقم ۴/۲ لیتر در ازای هر روز می رسیم. یعنی هزینه سوخت این خانواده روزی ۳۰/۵ لیر است. به عبارتی، هزینه ماهانه سوخت خودرو این خانواده ۹۱۵ لیر است.

این هزینه در شرایطی است که این خانواده هیچ اتلاف سوختی در ترافیک روزانه نداشته و در تابستان و زمستان از کولر و بخاری استفاده نکنند. در چنین شرایطی می توان عنوان کرد که هزینه سوخت این خانواده ۱۵/۳ درصد از کل میزان درآمد آنها است.

ذکر مثال درباره متوسط هزینه سوخت در یک خانواده ایرانی

همانطور که مثالی درباره هزینه سوخت در یک خانواده چهار نفره ترک زدیم، این کار را درباره یک خانواده ایرانی تکرار می کنیم. براساس مصوبه دولت و مجلس حداقل حقوق و مزایا در سال جاری ۲/۶۵۵/۴۹۲ (۸۰۵ لیر) تومان است. اما این حقوق تعیین شده کمک هزینه های جانبی نیز به همراه دارد که به شرح زیر است:

بن نقدی (کمک هزینه اقلام مصرفی): ۶۰۰/۰۰۰ تومان
حق مسکن: ۴۵۰/۰۰۰ تومان
حق اولاد (برای هر فرزند): ۲۶۵/۵۴۹ تومان
پایه سنوات: ۱۴۰/۰۰۰ تومان

اگر یک خانواده چهار نفره ایرانی را در نظر بگیریم که زن و مرد هر دو شاغل و دارای دو فرزند باشند، مجموع دریافتی ماهانه آنها به ۸/۷۵۳/۱۸۰ (۲/۶۵۳ لیر) تومان خواهد رسید. این خانواده خودرویی در اختیار دارند که روزانه ۷۰ کیلومتر پیمایش دارد و در هر صد کیلومتر ۶ لیتر بنزین مصرف می کند. یعنی ۴/۲ لیتر در ازای هر روز.

این خودرو در طول یک ماه ۳۰ روزه به ۱۲۶ لیتر سوخت نیاز دارد. از این مقدار سوخت، ۶۰ لیتر آن بصورت سهمیه ۱۵۰۰ تومانی است و مابقی ۶۶ لیتر بصورت ۳/۰۰۰ تومانی خریداری و مصرف می شود. به عبارتی هزینه سوخت این خانواده ۲۸۸/۰۰۰ تومان است. باز هم تأکید ما بر این موضوع است که خودرو مورد نظر در ترافیک اتلاف سوخت نداشته و در تابستان و زمستان از کولر و بخاری استفاده نمی کند. در چنین شرایطی می توان گفت که هزینه سوخت این خانواده ۳/۲۹ درصد از کل درآمد ماهانه آنها است.

کدام برند عرضه کننده سوخت در کشور ترکیه محبوب تر است؟

براساس آخرین نظرسنجی ها، برند Shell با ۲۷ درصد محبوبیت، بیشترین تقاضا را در میان برندهای عرضه کننده سوخت در کشور ترکیه دارد. پس از این برند، Opet با ۱۶ درصد و Petrol Ofisi با ۱۱ درصد محبوبیت در رده دوم و سوم حضور دارند. برندهای bp و Total هم به ترتیب با ۸ و ۶ درصد محبوبیت در رده های بعدی قرار گرفته اند.

این نظرسنجی در سال ۲۰۲۰ انجام شد و بیش از ۳۰۰ هزار نفر در آن شرکت کردند.

بیشتر بخوانید:

چگونگی دریافت کارت سوخت خودرو و موتورسیکلت

سهمیه سوخت کدام خودروها به کارت سوخت واریز نخواهد شد؟

آیا خرابی سنسور اکسیژن مصرف سوخت خودرو را افرایش می دهد؟

راه های کاهش مصرف سوخت خودرو