پدل شیفتر چیست؟ با سیستم عملکرد آن آشنا شوید

در گذشته رانندگان باید برای تعویض دنده از کلاچ و اهرم کنسول میانی در کنار فرمان استفاده می‌کردند.

امروز شاهد خودروهایی هستیم که با گیربکس های خودکار و نیمه خودکار به راحتی امکان تعویض دنده را به راننده می دهند.

خودروسازان این امکان را در کسری از ثانیه به واسطه دکمه پشت فرمان میسر کرده اند.

منتها چیزی نه شبیه خودروهای آمریکایی دهه ۷۰ تا ۹۰.

در محصولات برخی خودروسازان اهرم هایی وجود دارد که تنها امکان سبک و سنگین کردن دنده را به راننده می‌دهد.

روش جدید تعویض دنده 

این ابداع در شهر لمانز فرانسه ثبت شد که خود یکی از مخترعین ساخت خودروهای نیرو گرفته از اسب بخار بود.

وی روش جدیدی برای تعویض دنده پیشنهاد داد.

ساختار اولیه خودرویی که در این زمینه طراحی و ابداع کرد در موزه نگهداری می‌شود.

اما در سال ۱۹۸۹ یکی از رویدادهای مهم تاریخ مسابقات فرمولا رخ داد.

در آن زمان جان بارنارد طرحی پیشنهاد کرد که تعویض دنده بوسیله نیروی هیدروالکترونیک انجام شود.

در سال ۱۹۹۷ فراری در مدل۳۳۵ از گیربکسی تحت عنوان F1 استفاده کرد.

که اولین محصول در تکنیک استفاده از پدل شیفتر یا دنده پشت فرمان بود.

بعد از آن در بی ام دبلیو و آلفارومئو محصولی با استفاده از سیستم های مشابه آن، اختراع و استفاده کردند.

منتها همیشه اولین ها بهترین ها نیستند. در اولین محصولات به فناوری و ارگونومی و راحتی پدل ها توجه نشد.

اولین نسل از دنده پشت فرمان توسط شرکت فراری ارائه و به کمک بی ام دبلیو همگانی شد.

در این نسل مشکلی به خاطر شکل پروانه ای و کوچک پدل ها و دکمه ها وجود داشت.

شیفترهای اولیه آزار دهنده بودند

و آن هم این بود که دست رانندگان را خسته می‌کرد و این امر باعث می شد کمتر از آنها استفاده شود.

نسل بعدی مرسدس با کلاس اس به این پدل ها کمی فرم و حالت بخشید و در این حالت بیشتر به راننده و حالت ارگونومی فکر شده بود.

اما این حالت نیز راننده را آزار می داد و آن هم بدلیل فاصله کم اهرم ها نسبت به فرمان بود.

در این مرحله هنوز برای بهتر کردن محصول و حتی طراحی مجدد با توجه به تجربیات به دست آمده، کاملا جای کار وجود داشت.

در سال ۲۰۱۷ شیفتر پشت فرمان در لیست تجهیزات خودروهای لوکس و اسپرت قرار دارد.

گرچه تا به امروز هم از آن استفاده زیادی نمی شود، اما خودروسازان به فکر همه گیر شدن آن افتادند.

ضمن آنکه قصد دارند فاصله بین پدل ها و فرمان از استاندارد مشخصی پیروی کند.

دنده پشت فرمان در اتومبیل‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرد که دارای گیربکس اتوماتیک از نوع تیپ ترونیک هستند.

این نوع از گیربکس‌ها امکان تعویض دنده‌ها را به صورت دستی در اختیار راننده قرار می‌دهند.

شیفتر دنده دارای پدل‌هایی است که به صورت جفت روی خودرو نصب می‌شوند.

یکی از پدل‌ها برای زیاد کردن دنده و پدل دیگر برای کم کردن دنده کاربرد دارد.

این دنده‌ها در نزدیکی دست راننده و پشت فرمان قرار می‌گیرند تا عمل تعویض دنده‌ها توسط راننده به راحتی انجام شود.

پدل شیفتر روی چه خودروهایی نصب می‌شود؟

در خودروهای قدرتمند و سریع امروزی استفاده از پدل شیفتر یا دنده پشت فرمان به منظور ثبت زمان های بهتر نه تنها راهگشا نیست، بلکه باعث از دست رفتن زمان می شود.

بیشتر آمار و ارقام مربوط به خودروهای بخش SRT در حالت اتوماتیک گیربکس ثبت شده اند.

چرا که اتومبیل های پرفورمنس در حالت دستی شاید بهترین عملکرد خود را نشان ندهند.

به همین دلیل پدل های پشت فرمان در پیست یا زمان هایی که به حداکثر توان و شتابگیری خودرو نیاز باشد، چندان مفید نیستند.

در مسابقات درگ که نسخه های SRT Hellcat حکمرانی می‌کنند، خودروهای حاضر برای دستیابی به بهترین زمان ممکن در حالت اتوماتیک قرار داده می‌شوند.

در خارج از پیست و در شرایط رانندگی عادی، پدل ها می‌توانند کارایی بیشتری داشته باشند.

برای مثال هنگام یدک کشی یا حمل بار زیاد، راننده با انتخاب دنده های سنگین به صورت دستی می تواند از موتور و گیربکس برای کنترل سرعت استفاده کند.

این در حالی است که به واسطه پدل ها راننده نیازی به برداشتن دست های خود از روی فرمان ندارد و بر هدایت خودرو مسلط تر خواهد بود.

علاوه بر این در صورت رسیدن به یک سطح شیب دار، راننده خواهد توانست با استفاده از پدل ها با سرعت بیشتری اقدام به کاهش دنده ها و در نهایت کاهش سرعت کند.

گیربکس های موجود هر چقدر هم که پیشرفته باشند، نمی‌توانند همانند راننده مسیر پیش رو را مشاهده کرده و بهترین دنده را انتخاب کنند.

وجود شیفتر ضرورت نیست، اما باعث نقش آفرینی بیشتر راننده در فرایند رانندگی می‌شود

شاید برخی بر این باور باشند که با دخالت راننده در کار گیربکس اتوماتیک و تعویض های اشتباه، احتمال دارد مشکلی برای آن پیش بیاید.

اما سازندگان فکر این اشتباهات را کرده اند و در صورت کاهش دنده با دور موتور بالا، گیربکس از دستور سرپیچی خواهد کرد.

بخش SRT و کمپانی ZF تست ها و آزمایش های زیادی را انجام می‌دهند تا مطمئن شوند که گیربکس توانایی کنترل شرایط سخت در استفاده روزمره را دارد.

یکی دیگر از مواردی که نیاز به پدل شیفتر یا دنده پشت فرمان را توجیه می‌کند، رانندگی در جاده های برفی و یخی است.

اکثر گیربکس های خودکار در چنین شرایطی حرکت از حالت سکون را با دنده ۲ شروع می کنند تا از ارسال گشتاور زیاد به چرخ ها و در نتیجه لیز خوردن خودرو جلوگیری شود.

اگر چه حالت برفی در بسیاری از خودروها کار مشابهی را انجام می‌دهد، اما پدل های پشت فرمان اجازه می‌دهند که راننده کنترل اوضاع را در اختیار بگیرد.

درست است که تلاش های زیادی برای عملکرد صحیح گیربکس در سناریوهای مختلف انجام شده، اما ممکن است شرایطی وجود داشته باشند که هنگام تنظیم گیربکس تحت آزمایش قرار نگرفته اند.

بنابراین وجود این پدل ها اختیار عمل بیشتری به راننده می دهد و او می‌تواند عامل اصلی در کنترل خودرو باشد.

با در نظر گرفتن همه موارد، می‌توان گفت وجود پدل های پشت فرمان هر چند یک ضرورت نیست، اما باعث نقش آفرینی بیشتر راننده در فرایند رانندگی می‌شود.

با استفاده از این پدل ها راننده هر زمان می تواند بهترین دنده را بر اساس شرایط پیش رو انتخاب کند.

لذت رانندگی فاکتور مهم دیگریست که این پدل ها برای افراد جوان تر و به اصطلاح ماشین باز به ارمغان می‌آورند.

مزایای دنده پشت فرمان (پدل شیفتر)

باید دانست خودرویی که پدل شیفتر روی آن نصب شده است، با سیستم برقی مالتی پلکس طراحی شده است.

و به همین دلیل حساسیت زیادی نسبت به گرفتن برق اضافی از باتری دارند.

عده ای بدون هیچ تخصصی در این زمینه برای گرفتن برق مورد نیاز برای نصب سیستم صوتی و نویگیشن از برق ورودی به گیربکس به داخل کابین انشعاب می‌گیرند.

این امر به کم شدن ولتاژ ورودی به گیربکس منجر می‌شود.

در ادامه به علت حساسیت سوپاپ‌ها و شیرهای هیدرو الکترونیکی گیربکس‌های اتوماتیک به افت ولتاژ، بعد از مدتی سیستم پدل شیفتر خودرو دچار اختلال می شود.

و یا حتی ممکن است سیستم پدل شیفتر به طور کلی کار نکند.

این مشکل می‌تواند در نهایت به خرابی گیربکس منجر خواهد شود.

متأسفانه مالکین بدونه توجه به اینکه مشکل اصلی، آپشن های نصب شده به صورت غیر اصولی است، برای تعمیر پدل شیفتر‌ها مراجعه می‌کنند.

و این بار به خاطر گرفتن قطعات بی کیفیت‌تر و حساس‌تر به افت ولتاژ، ضربه نهایی را به گیربکس خود می‌زنند.

مزایای دنده پشت فرمان ( پدل شیفتر )

سرعت و دقت در تعویض دنده

توانایی تغییر دنده در هر دور موتور

تعویض دنده بدون رها کردن فرمان

خستگی کمتر و تمرکز بیشتر راننده

کاهش مصرف سوخت

خلوت شدن کنسول میانی با به کار گیری پدل شیفتر

ارگونومی مناسب برای راننده

کوتاه کردن مسیر دنده

امکان شتاب گیری بهتر و بالا رفتن سرعت عمل راننده

گرفته شدن بیش از نیمی از خلاصی دسته دنده و بالا رفتن عمر گیر بکس

معایب دنده پشت فرمان ( پدل شیفتر )

افزایش استهلاک:

این سیستم در اکثر خودروها علاوه بر تیپ ترونیک، در حالت اتوماتیک نیز قابل استفاده است.

اگر در حالت اتوماتیک شیفتر پشت فرمان استفاده شود، در عملکرد عادی گیربکس اختلال ایجاد می شود.

همین موضوع باعث افزایش استهلاک می‌شود.

بالا رفتن دمای گیربکس و حساسیت نسبت به تعویض دنده:

زمانی که از شیفتر پشت فرمان در حالت اتوماتیک یا درایو استفاده می‌شود.

با استفاده از دنده شیفتر، دمای متوسط گیربکس بالا می‌رود و این موضوع باعث حساسیت گیربکس نسبت به تغییر دنده به موقع و از پیش تعیین شده کمپانی می‌شود.

به گزارش تسنیم، برای حل این مشکل باید نسبت به تعویض روغن گیربکس دقت کرد و حساسیت بخرج داد.

بیشتر بخوانید:

لاستیک رادیال چیست و چه کمکی به خودرو می کند؟

تعمیر سپر خودرو را چگونه انجام دهیم؟

اهمیت و زمان تعویض روغن ترمز + انواع روغن ترمز

سیستم اتوهلد چیست و چگونه کار می کند؟

کیلومتر شمار دیجیتال و آنالوگ خودرو و هر چه باید درباره آن بدانید