با جنگنده J-10 چینی آشنا شوید

هواپیمای J-10 یک جنگنده چند منظوره بومی چینی است که توسط صنایع هوایی چنگدو تولید می‌شود. این جنگنده با نام‌های دیگری نظیر Jian 10 و Fighter 10 نیز شناخته می‌شود.

بیت ران – علی محمدی: صنایع هوایی چنگدو بخشی از صنایع هوایی چین است که اختصارا با نام AVICI I شناخته می‌شود.

در غرب هواپیمای J-10 را با نام Vigorous Dragon می‌شناسند.

تخمین زده می‌شود که چین بیش از ۳۰۰ فروند از J-10 را تولید کرده باشد.

نیروی هوایی ارتش آزادی بخش چین، نیروی دریایی چین و نیروهای استراتژیک چین از کاربران این هواپیما هستند.

نیروی هوایی چین ۲۰۰ فروند J-10 را در انواع جنگنده، جنگنده بمب افکن و ۱۲۰ فروند نسخه تهاجمی را در اختیار دارد.

چین J-10 را برای جایگزینی هواپیماهای قدیمی J-7 و Q-5 تولید کرد.

نیروی هوایی این کشور در حال حاضر حدود ۲۵۰ فروند جنگنده J-10 دارد.

این هواپیما نسخه چینی از میگ ۲۱ روس‌ها است.

نیروی هوایی چین حدود ۵۰۰ فروند Q-5 نیز به عنوان هواپیمای تهاجمی در سرویس دارد.

توسعه جنگنده چند منظوره J-10

چین به طور رسمی در سال ۲۰۰۷ برای اولین بار از J-10 رونمایی کرد.

برنامه تولید این هواپیما در سال ۱۹۹۴ آغاز شد.

چین از سال ۱۹۸۸ برنامه تولید یک هواپیمای چند منظوره تک سرنشینه را در سر داشت و این برنامه در نهایت به تولید J-10 در سال ۱۹۹۸ منجر شد.

در سال ۲۰۰۳ نیز نسخه دو سرنشینه از J-10 اولین پرواز خود را انجام داد.

گزارش‌های دیگری هم وجود دارند که خبر از ورود به خدمت J-10 در سال ۲۰۰۵ می‌دهند.

جنگنده J-10 را باید اولین هواپیمای نسل چهارم بومی چین دانست.

پاکستان اولین مشتری خارجی J-10 بود که در سال ۲۰۱۵ تعداد ۳۶ فروند از این هواپیما را از چین خریداری کرد.

چین و پاکستان همکاری نظامی نزدیکی با هم دارند.

به طوری که پاکستان در تولید جنگنده‌های JF-17 و FC-1 با چین همکاری کرده است.

طراحی J-10

جنگنده چند منظوره J-10 از طراحی بال‌های دلتا (بال مثلثی) استفاده می‌کند.

دم این هواپیما نیز از نوع تکی است و در زیر بدنه یک ورودی هوای بزرگ برای موتور دیده می‌شود.

ابعاد و طراحی J-10 شباهت زیادی به جنگنده اسرائیلی لاوی دارد.

خود لاوی نسخه‌ بومی سازی شده اسرائیلی‌ها از F-16 آمریکایی بود که البته هیچ وقت به تولید انبوه نرسید.

حتی صحبت‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه چینی‌ها فناوری این هواپیما را از اسرائیل دریافت کرده‌اند و این مساله باعث خشم آمریکایی‌ها شده است.

البته صحت و سقم این داستان چندان قابل تایید نیست و تا کنون به طور رسمی از سوی مقامات سه کشور نقل نشده است.

فرضا اگر چنین چیزی هم صحت داشته باشد بعید است از زبان مقامات رسمی عنوان شود.

البته تفاوت‌هایی بین لاوی و J-10 مشاهده می‌شود و مهندسان چینی J-10 را برای پایداری بهتر در سرعت پایین و بهبود توانایی تیک آف بهینه سازی کرده‌اند.

تسلیحات

جت جنگی J-10 دارای ۱۱ پایلون نصب تسلیحات در زیر بال‌ها و بدنه است.

۵ پایلون در زیر بدنه و ۴ تا نیز زیر بال‌های هواپیما قرار دارند.

جنگنده J-10 توانایی حمل انواع موشک‌های هوا به هوا چینی مانند پیتون ۳PL-8، P-11، و P12، و موشک‌های روسی ویمپل R-73 و R-77 را دارد.

موشک چینی PL-8 یک موشک کوتاه برد هوا به هوا با جستجوگر مادون سرخ است.

این موشک نسخه‌ای چینی از موشک هوا به هوای پیتون ۳ اسرائیلی‌ها حساب می‌شود.

موشک PL-11 نیز نسخه چینی از موشک هوا به هوای ایتالیایی Aspide است.

چینی‌ها موشک PL-12 را هم با همکاری روس‌ها تولید کرده‌اند.

این موشک از فناوری موشک روسی AA-12 Adder استفاده می‌کند.

موتور این موشک در چین توسعه پیدا کرده است و می‌تواند اهدافی تا برد ۹۰ کیلومتر را هدف قرار دهد.

سرعت این موشک کارآمد به چهار ماخ می‌رسد.

هواپیمای J-10 توانایی حمل انواع بمب‌های هدایت لیزری، موشک‌های ضد کشتی YJ-8K و C-801K و موشک هوا به زمین و ضد کشتی C-82 را دارد.

موشک ضد رادار YJ-9 نیز از دیگر تسلیحات کارآمد J-10 است.

برای درگیری با اهداف هوایی خیلی نزدیک، J-10 به یک توپ ۲۳ میلی متری کنون در دماغه مجهز است.

حسگرهای استفاده شده در J-10

هواپیمای J-10 می‌تواند به جستجوگر لیزری، مادون سرخ و سایت هدفگیری بومی ساخت چین مجهز شود.

این تجهیزات به J-10 اجازه استفاده از تسلیحات هدایت شونده توسط جی پی اس و لیزر را می‌دهند.

رادارهای این هواپیما شامل رادار چینی تایپ ۱۴۷۳، رادار روسی فازوترون Zhuk-10PD، Zhemchug، رادار چینی JL-10A، رادار اسرائیلی التا EL/M-2023 و یا رادار ایتالیایی گالیلو اویونیکا گریفو ۲۰۰۰ می‌شوند.

کاکپیت

این جت تک نفره طوری طراحی شده است که امکان ساخت نمونه دو نفره آن نیز وجود داشته باشد تا به عنوان هواپیمای آموزشی و جنگ الکترونیک از آن استفاده شود.

اولین نسخه دو نفره از J-10 در سال ۲۰۰۳ تکمیل شد.

هر دو صندلی جی ۱۰ قابلیت ایجکت کردن را دارند.

این هواپیما از قابلیت پیشرفته پرواز با سیم استفاده می‌کند.

سایر امکانات کابین شامل سیستم HOTAS، سایت تسلیحاتی روی کلاه خلبان، هداپ دیسپلی و دو نمایشگر کریستال مایع مونوکروم و یک نمایشگر رنگی هستند.

اویونیک این هواپیما نیز از نوع ۱۵۵۳B هستند.

موتور J-10

نیروی مورد نیاز جت J-10 از یک موتور توربوجت AL-31 ساخت ساترن لیونکا تامین می‌شود.

نسخه اولیه جی ۱۰ از موتور AL-31FN با قدرت رانش ۷۹ کیلو نیوتن در حالت عادی و ۱۲۳ کیلو نیوتون با استفاده از پس سوز را دارد.

این موتور با موتور مورد استفاده از سوخوی ۲۷ و سوخوی ۳۰ نیروی هوایی چین یکسان است.

مدل جدیدتر این هواپیما که در سال ۲۰۰۶ معرفی شد از موتور AL-31FN M1 ساخت سالیوت استفاده می‌کند.

این موتور ۱۳۲.۵ کیلو نیوتن رانش دارد و از سیستم کنترل دیجیتالی موتور بهره مند است.

نازل خروجی موتور نیز قابلیت تغییر بردار رانش در چهار جهت را دارد که به قابلیت مانور هواپیما کمک شایانی می‌کند.

هواپیمای J-10 در بیشترین ظرفیت خود می‌تواند ۴ هزار و ۹۵۰ لیتر سوخت را حمل کند.

از این مقدار سوخت ۳ هزار و ۱۸۰ لیتر آن در مخزن داخل بدنه و ۱۷۷۰ لیتر آن نیز درون بال‌ها هستند.

قابلیت سوختگیری هوایی نیز در J-10 پیش بینی شده است و نازل آن درست در جلوی خلبان قرار دارد.

سوخت رسانی هوایی به جی ۱۰ با استفاده از هواپیمای Xian H-6U تانکر انجام می‌شود.

امکان حمل سوخت اضافی در مخازن خارجی نیز در J-10 وجود دارد.

ارابه فرود

ارابه فرود J-10 از نوع سه تایی است و ارابه فرود جلو از چرخ دوبل استفاده می‌کند که به سمت عقب تا می‌شود.

ارابه‌های فرود عقبی نیز به سمت جلو تا می‌شوند.

J-10 از چتر کمکی نیز برای کاهش سرعت فرود روی باند بهره مند است.

عملکرد و بازده

جت J-10 می‌تواند با حداکثر سرعت ۲ هزار و ۳۲۷ کیلومتر بر ساعت در ارتفاع بالا پرواز کند.

در ارتفاع هم سطح دریا حداکثر سرعت این هواپیما به ۱۴۷۰ کیلومتر بر ساعت می‌رسد.

حداکثر برد جی ۱۰،  ۱۸۵۰ کیلومتر و برد عملیاتی آن نیز ۵۵۰ کیلومتر هستند.

این هواپیما همچنین می‌تواند به حداکثر ارتفاع ۱۸ هزار متری دست پیدا کند.

وزن خالی J-10 حدود ۹ هزار و ۷۵۰ کیلوگرم و حداکثر وزن آن ۱۹ هزار و ۲۷۷ کیلوگرم است.

احتمال وارد شدن J-10 به ناوگان جنگنده‌های ارتش ایران

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، جمهوری اسلامی ایران به دنبال خرید این هواپیمای جنگنده از چین است.

البته این مورد به صورت رسمی از سوی هیچ کدام از طرفین مطرح نشده است.

یک وبسایت تحلیلی چینی در مطلبی اشاره کرده است که:

«هواپیمای J-10 گزینه‌ای مناسب برای ارتش ایران است.

جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از قدرت‌های منطقه می تواند این هواپیما را جایگزین ناوگان فرسوده‌ هواپیما‌هایی خود کند.»

وانگ یانان یکی از تحلیلگران امور هوا فضای چین در این مورد افزود:

هنگام لغو کامل تحریم‌ها علیه ایران، این کشور بطور یقین به نوسازی ناوگان نظامی و غیر نظامی خود اقدام می‌کند.

در این بین جت جی ۱۰  گزینه خوب برای ایران است.

زیرا این جنگنده قادر به اجرای کامل عملیات‌هایی است که آن‌ها می‌خواهند.»

این تحلیل گر چینی در ادامه گفت:

« J-10 علاوه بر نبرد هوایی، در اجرای عملیات هوا به سطح و ضد کشتی نیز قابلیت دارد.

از سویی ایرانیان باید متوجه شده باشند که چین در بین عمده صادرکنندگان تسلیحات نظامی، قابل اطمینان‌ترین تامین کننده تجهیزات نظامی است و همچنین چین در زمینه‌ پرداخت‌های مالی نیز انعطاف پذیر است.

خبر خوب دیگر اینکه احتمال دارد چین برخی فناوری‌های دیگر استفاده شده در J-10 را به کشور‌های خریدار انتقال دهد.»

بیشتر بخوانید:

بمب افکن B-52 استراتوفورترس؛ پیرمرد بی رحم آمریکایی

نگاهی به تاریخچه هواپیمای عمود پرواز

جنگنده رافال را از نزدیک بشناسید

منبع: airforce-technology