هلیکوپتر میل Mi-17 یک هلیکوپتر ترابری متوسط ساخت شوروی سابق و روسیه است. میل ۱۷ هم توانایی جابجایی بار و نفرات را دارد و هم با اضافه کردن تسلیحات به آن میتوان از آن به عنوان یک هلیکوپتر رزمی استفاده کرد.
بیت ران – علی محمدی: در ادامه نگاهی دقیقتر به بالگرد میل ۱۷ روسی خواهیم داشت.
توسعه میل ۱۷
هلیکوپتر میل Mi-17 به عنوان نسخهای ارتقا یافته از میل Mi-8 در سال ۱۹۷۷ معرفی شد.
میل Mi-8 از سال ۱۹۶۱ تولید میشد و تا به امروز در خط تولید باقی مانده است.
میل Mi-8 با آمار تولید بیش از ۱۷ هزار فروند، پر تعدادترین بالگرد در جهان است.
میل Mi-17 از آن زمان تا کنون در خط تولید قرار دارد و بیش از ۱۲ هزار فروند از آن تولید شده است.
بالگرد میل Mi-17 که در ناتو با نام Hip شناسایی میشود، در خدمت بیش از ۵۰ ارتش جهان قرار دارد و از این نظر باید آن را جزو موفقترین هلیکوپترهای تاریخ دانست.
میل Mi-17 به عنوان یک هلیکوپتر چند منظوره طراحی شده است.
بهینه سازی عمده این هلیکوپتر در مقایسه با Mi-8 شامل موتورهای جدید و افزایش توانایی هلیکوپتر در هوای گرم و ارتفاع بالاتر است.
موتور کلیموف
اصلیترین تغییر میل Mi-17 در مقایسه با میل Mi-8 موتورهای جدید TV3-117MT این هلیکوپتر هستند.
این موتورها ساخت کلیموف هستند و توانایی آنها در ارتفاع و دمای هوای بالا بهتر است.
این موتورها هر یک ۲۰۷۰ اسب بخار قدرت دارند.
در سالهای اخیر از موتور جدیدتر VK-2500 در میل Mi-17 استفاده شده است.
موتور جدیدتر VK-2500 نسخهای ارتقا یافته از موتور TV3-117 کلیموف است و قدرت آن به ۲۴۰۰ اسب بخار افزایش پیدا کرده است.
در شرایط اضطراری قدرت این موتور تا ۲۷۰۰ اسب بخار نیز قابل افزایش است.
موتور جدید میل Mi-17 از سیستم کنترل دیجیتالی نیز بهره مند است.
میل Mi-17 گرچه بر اساس میل Mi-8 ساخته شده است، اما تفاوتهای ظاهری بین این دو هلیکوپتر وجود دارد.
برای مثال طول موتورهای میل Mi-17 کمتر است و تا بالای کاکپیت ادامه پیدا نکرده اند.
همچنین در ورودی هوای موتور میل Mi-17 فیلتر اضافی دیده میشود که در مبل Mi-8 موجود نیستند.
فیلترهایی که در ورودی هوای موتور دیده میشوند، در هنگام عملیات در مناطق بیابانی از ورود گرد و خاک به داخل موتور جلوگیری میکنند.
هلیکوپتر میل Mi-17 از سیستم ژنراتور برق جایگزین APU نیز استفاده میکند تا برای تامین برق مورد نیاز خود روی زمین به چیزی متکی نباشد.
قابلیت حمل سوخت میل Mi-17 به ۱۸۷۰ لیتر میرسد.
این بالگرد دو باک سوخت داخلی و دو باک سوخت خارجی دارد.
با قرار دادن دو باک سوخت درون کابین، قابلیت حمل سوخت این بالگرد میتواند تا ۳ هزار و ۷۰۰ لیتر افزایش پیدا کند.
عملکرد میل Mi-17
میل Mi-17 میتواند با نرخ اوج گیری ۸ متر بر ثانیه صعود کند.
حداکثر سرعت این هلیکوپتر به ۲۵۰ کیلومتر بر ساعت میرسد، ولی سرعت کاربردی آن ۲۲۵ کیلومتر بر ساعت است.
برد میل Mi-17 حدود ۴۶۰ کیلومتر است و ارتفاع پروازی بالغ بر ۶ هزار متر دارد.
وزن این هلیکوپتر چند منظوره ۷ هزار و ۴۸۹ کیلوگرم است و میتواند با حداکثر وزن ۱۳ هزار کیلوگرم نیز از روی زمین بلند شود.
حداکثر برد میل Mi-17 به ۸۰۰ کیلومتر میرسد.
مشخصات میل Mi-17
میل Mi-17 دارای ۱۸.۴ متر طول و ۵.۶۵ متر ارتفاع است.
عرض روتور این بالگرد ۲۱.۲ متر است.
این ابعاد و اندازه میل Mi-17 را در کلاس بالگردهایی همچون سیکورسکی UH-60 بلک هاوک آمریکایی، آگوستا وستلند AW101 بریتانیایی و کوگار فرانسوی قرار میدهد.
نسخهها
میل Mi-172
میل Mi-172 نسخه چند منظوره (با قابلیت استفاده غیر نظامی) از میل Mi-17 است.
این نسخه در سال ۲۰۰۲ توسط شرکت کازان ساخته شد.
هدف از تولید این مدل صادرات و مشتریان بیشتر بود.
در تولید این مدل، کازان با BAE سیستمز انگلیس نیز همکاری کرد تا سیستمهای الکترونیکی و کاکپیت میل Mi-172 را ارتقا دهد.
شرکت کانادایی Kelowna Flightcraft نیز از دیگر شرکتهای غربی بود که روسیه در ساخت میل Mi-172 با آنها همکاری کرد.
میل Mi-172 از سیستم ماموریتی جدید ساخت BAE و کاکپیت شیشهای دیجیتال ساخت هانیول بود.
این هلیکوپتر ارتقا یافته توسط نیروی هوایی قزاقستان نیز خریداری شد.
در سال ۲۰۰۷ کرواسی نیز ده فروند میل Mi-172Sh را سفارش داد.
کرواسی این هلیکوپترها را به عنوان بخشی از طلب خود از روسیه دریافت کرد.
دو فروند نخست از این سفارش در همان سال ۲۰۰۷ تحویل کرواسی شدند.
میل Mi-8T
میل Mi-8T یک نسخه نظامی از میل Mi-17 است.
در این مدل از پروانه پنج پرهای از جنس آلیاژ آلومینیوم و ارابههای فرود متداول سه تایی غیر تا شونده استفاده شده است.
میل Mi-8T سه خدمه شامل فرمانده، افسر ناوبر و مهندس پرواز دارد.
کاکپیت و کابین اصلی این هلیکوپتر هم به سیستم گرمایشی و هم سیستم تهویه مطبوع مجهز هستند.
همچنین سیستم اکسیژن نیز در این هلیکوپتر موجود است تا هم خدمه از آن استفاده کنند و هم در هنگام جابجایی مجروحان جنگی از آن استفاده شود.
این هلیکوپتر قابلیت انجام وظیفه به عنوان آمبولانس هوایی را هم دارد.
کابین خدمه در این هلیکوپتر زره پوش است و باک سوخت آن نیز در برابر انفجار و گلوله مقاوم سازی شده است.
سیستم هیدرولیکی جایگزین، سیستم برق اضطراری و سیستم یخ زدایی نیز از دیگر امکانات میل Mi-8T هستند که ماندگاری این بالگرد در میدان نبرد را افزایش میدهند.
سیستم بار Mi-8T
میل Mi-8T از یک وینچ برقی با ظرفیت متوسط (حدود ۲۰۰ کیلوگرم) برخوردار است.
با استفاده از این وینچ هم میتوان وسایل و مهمات را جابجا کرد و هم در عملیاتهای امداد نجات، برانکارد مجروحان را به داخل هلیکوپتر آورد.
در کابین میل Mi-8T امکان حمل ۱۲ برانکارد وجود دارد. قابلیت حمل بار خارجی نیز به ۳ تن میرسد.
میل Mi-8TV زرهی
میل Mi-8TV نسخهای رزمی از میل Mi-17 است.
این هلیکوپتر به یک مسلسل ۷.۶۲ میلی متری داخلی و شش جایگاه نصب تسلیحات خارجی مجهز است.
روی این جایگاهها امکان نصب راکتهای S-5 وجود دارد.
این هلیکوپتر میتواند موشک ضد تانک اسکورپین را نیز با خود حمل کند.
میل Mi-8TV برای هدف گیری از سیستم نشانه گیری ساخت PKV استفاده میکند.
از تواناییهای جالب توجه میل Mi-8TV باید به قابلیت فرود روی میدان مین اشاره کرد.
میل Mi-8TV به موتور تقویت شده TV3-117VMA مجهز است و میتواند به ارتفاع پروازی ۳ هزار و ۹۵۰ متر دست پیدا کند.
این عدد برای Mi-8MT تنها ۱ هزار و ۷۶۰ متر است.
قابلیت حمل بار خارجی این بالگرد نیز به ۴ هزار کیلوگرم افزایش پیدا کرده است.
از دیگر تجهیزات Mi-8TV باید به سیستم اخلالگر فروسرخ Hot Brick و شش پرتاب کننده فلر ASO-2V اشاره کرد.
میل Mi-8MPS
میل Mi-8MPS یک هلیکوپتر مخصوص عملیات امداد و نجات است.
این هلیکوپتر توانایی بالایی در امداد رسانی دارد.
این مدل قابلیت فرود روی آب را نیز دارد و در شرایط اضطراری میتواند تا ۳۰ دقیقه روی آب شناور باقی بماند.
سازه اصلی در بالگرد Mi-8MPS ارتقا پیدا کرده است تا با ماموریتهای جستجو و نجات همخوانی بیشتری داشته باشد.
در ورودی این هلیکوپتر بزرگتر است و از باک سوخت بزرگتری هم استفاده میکند.
سایر تجهیزات میل Mi-8MPS شامل سیستم ناوبری PNKV-8PS رادار YuR-40.1 سیستم جستجوی حرارتی ساخت TAPAS و وینچ LPG-300 هستند.
میل Mi-8MPS در نقش فضایی
روسیه از میل Mi-8MPS برای جابجایی فضانوردان در هنگام فرود به کره زمین نیز استفاده میکند.
نسخهای که برای این کار استفاده میشود به سیستمهای جستجوی مخصوصی مجهز است تا در منطقه فرود فضاپیما بتواند سریع آن را رهگیری کرده و پیدا کند.
در هنگامی که فضاپیما در آخرین مرحله فرود خود چترها را باز میکند Mi-8MPS میتواند آن را ردگیری کند.
فضانوردان پس از خروج از سفینه با میل Mi-8MPS به پایگاه منتقل میشوند.
این هلیکوپتر امکان حمل وسایل فضایی تا وزن ۳ تن را نیز دارد.
کاربران و سفارشها
میل Mi-17 کاربران زیادی در جهان دارد.
از مشتریان اصلی این هلیکوپتر باید به افغانستان، ایران، چین، هند، عراق، آذربایجان، کلمبیا، کوبا، جمهوری چک، مکزیک، مالزی، قزاقستان، مصر، اکوادور، نپال، ترکیه، سوریه، کره شمالی، پاکستان، پرو، روسیه، ویتنام، ونزوئلا، ترکمنستان، تایلند و حتی آمریکا اشاره کرد.
چین با همکاری روسیه این هلیکوپتر را در خاک خود تولید میکند.
خط تولید میل در چین از سال ۲۰۰۸ شروع به تولید میل Mi-17 کرد.
کارخانه تولید هلیکوپتر چین در استان سیچوان قرار دارد.
تعداد میلهای Mi-17 فروخته شده به ایران مشخص نیست ولی ۱۰ فروند به مالزی، ۲۰ فروند به کلمبیا، ۱۳۹ فروند به هند، ۱۲ فروند به پاکستان، ۲۰ فروند به ونزوئلا و شش فروند به تایلند فروخته شدهاند.
آمریکا نیز در سال ۲۰۰۹ به منظور مبارزه با تروریسم چهار فروند میل Mi-17 به پاکستان داد.
آمریکا این هلیکوپتر را برای افغانستان نیز خریده است و از سال ۲۰۰۹ آنها را در اختیار نیروی هوایی این کشور قرار داده است.
نیروی هوایی تایلند نیز علاقه زیادی به این هلیکوپتر در مقایسه با هلیکوپترهای غربی دارد.
در حالی که بالگرد آمریکایی گران قیمتتر بلک هاوک میتواند ۱۳ سرنشین را حمل کند، میل Mi-17 توانایی حمل تا ۳۰ سرنشین را دارد و این مزیت بزرگی برای این بالگرد روسی ایجاد میکند.
تجربه جنگی
میل Mi-17 در میدانهای نبرد زیادی حضور پیدا کرده است.
از مبارزه مکزیک با قاچاقچیان نارکو گرفته تا جنگ داخلی لیبی، عملیات ضد داعش و عملیات اشغال افغانستان.
در سال ۲۰۱۵ که ترکیه یک بمب افکن سوخوی ۲۴ فنسر روسیه را در سوریه ساقط کرد.
از هلیکوپتر میل Mi-17 برای عملیات نجات استفاده شد.
در طی این درگیری یکی از میلها روسی هدف قرار گرفت و ناچار به فرود شد ولی خدمه آن توسط یک میل Mi-17 دیگر نجات پیدا کردند.
گفته میشود هلیکوپتر ساقط شده روسها با یک موشک تاو که توسط شبیه نظامیان شلیک شده بود ساقط شده است.
در سال ۲۰۲۰ نیز در جنگ داخلی سوریه، نیروهای مورد حمایت ترکیه یک میل Mi-17 نیروی هوایی سوریه را با یک موشک دوش پرتاب ضد هوایی آمریکایی سرنگون کردند.
دومین میل نیروی هوایی سوریه نیز در شهر ادلب در شرایط مشابهی سرنگون شد و تمام خدمه آن کشته شدند.
جنگ داخلی آنگولا، جنگ داخلی سیرالئون، جنگ کوزوو و نبرد علیه حکومت قذافی در دیگر میدانهای نبردی هستند که میل Mi-17 در آنها حضور و کاربرد گستردهای داشت.
بیشتر بخوانید:
هلیکوپتر رکورد شکن سیکورسکی SB-1
کارخانه هلیکوپترسازی بل و داستان راهاندازی خط تولید آن در ایران
اورهال بالگرد های ایران + تغییرات و بهسازیهای انجام شده
منبع: army-technology