دیسک و صفحه کلاچ از مهم ترین اجزا مصرفی خودرو هستند، که نسبت به سلیقه رانندگی هر فرد نرخ مصرف آن ها متفاوت است. با توجه به قیمت نسبتا بالا و وجود نمونه های تقلبی زیاد در بازار انتخاب آن اهمیت زیادی دارد.
بیت ران – مجتبی کزازی: کلاچ یک لغت آلمانی به معنای اتصال است.
در هر بار فشار دادن کلاچ خودرو، چند قطعه با هم درگیر می شوند تا بتوانند قدرت موتور را به چرخ انتقال دهند و باعث حرکت شما شوند.
این روند در خودروهایی است که دنده دستی دارند.
در خودروهای اتوماتیک این روند به صورت خودکار انجام می شود.
کلاچ خودرو چیست؟
کلاچ یک اتصال اصطکاکی میان موتور خودرو به عنوان منبع تولید نیرو و گیربکس اتومبیل برقرار می کند.
زمانی کـه کلاچ خودرو شما درگیر می شود، نیرو از موتور به گیربکس سپس به چرخ ها انتقال داده می شود.
اما گاهی لازم است که دنده مورد استفاده در گیربکس خودرو، بر حسب شرایط جاده و سرعت حرکت خودرو تغییر کند.
برای آن که بتوان این تغییر را به راحتی انجام داد، ابتدا لازم است که توان را از چرخ دنده موجود در جعبه دنده قطع کرد.
برای قطع کردن این ارتباط میان گیربکس و موتور، از کلاچ استفاده می شود.
این کار برای راننده می تواند به راحتی فشار دادن یک پدال باشد.
اما فشار دادن این پدال پایی باعث فاصله گرفتن محور گیربکس از صفحه در حال چرخش موتور (فلایویل) خواهد شد.
بوجود آمدن فاصله، به معنی قطع ارتباط و انتقال توان است.
در این حالت راننده برای مدت کوتاهی پدال کلاچ را نگه می دارد و در حالی که جعبه دنده تحت هیچ نیرو خاصی قرار ندارد، دنده مناسب را انتخاب می کند و جعبه دنده را در آن دنده مطلوب قرار می دهد.
سپس پدال کلاچ را رها می کند، در ایـن حالت انتقال توان از موتور به گیربکس دوباره شروع خواهد شد.
اجزا تشکیل دهنده دیسک و صفحه کلاچ
دیسک و صفحه از ۷ قسمت اصلی تشکیل شده است.
قطعات دیسک و صفحه کلاچ:
- صفحه کلاچ
- دیسک کلاچ
- بلبرینگ کلاچ
- دوشاخه کلاچ
- صفحه دنده
- شاخک ها
- اهرم
هر کدام از این بخش ها وظیفه مشخصی دارند و مکمل هم برای تعویض دنده و انتقال نیرو هستند.
انواع دیسک و صفحه
- یک صفحه:
این نوع صفحه ها دارای فنرهای مارپیچی مانند کلاچ مینی بوس و اتوبوس و با فنر دیافراگمی مانند کلاچ خودروهای پراید، پیکان، پژو و زانتیا استفاده می شوند.
- دو صفحه:
با هر دو نوع فنر مارپیچی و دیافراگمی استفاده می شوند، مانند کلاچ تراکتور
- چند صفحه:
این نوع صفحه برای کلاچ موتورسیکلت قابل استفاده هستند.
- خشک:
این نوع کلاچ ها بدون استفاده از سیال و فقط به صورت ضربه و اصطکاک نیرو را انتقال می دهند.
- روغنی:
در این نوع کلاچ ها نیرو از یکی از صفحات به سیال و سپس از سیال به صفحه متحرک مورد نظر منتقل می شود.
- اتوماتیک:
امروزه کلاچ های یک صفحه با فنر خورشیدی در خودروهای سواری به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرند.
هر مجموعه ای از این کلاچ ها شامل دیسک کلاچ، صفحه کلاچ و بلبرینگ کلاچ است، که به مجموعه آن کیت کلاچ گفته می شود.
تعداد فنر روی دیسک و صفحه چه تاثیری دارد؟
به طور کلی باید گفت که کلاچ گیری و سفت یا نرم بودن پدال کلاچ هیچ ارتباطی با تعداد فنر روی صفحه کلاچ ندارد و این فنرها در هنگام انتقال گشتاور موتور به گیربکس تاثیر خود را نشان می دهند.
تعداد فنر بیشتر موجب عملکرد غیر خطی کلاچ و در نتیجه حرکت نرم تر و کم آسیب تر به سیستم خودرو می شود.
اما به دلیل کاهش اندازه فنرها و حتی استفاده از فنرهایی با قطر مفتول کمتر، آسیب پذیری این کلاچ ها در دماهای بالا بیشتر است.
در مقابل صفحه کلاچ هایی که تعداد فنر کمی دارند، کمی شدید شروع به حرکت می کنند، اما تحمل حرارتی و گشتاور بالا و در شرایط سخت طول عمر بالاتری دارند.
برخی از شرکت ها با دوبل کردن ۴ فنر و استفاده از ۸ فنر علاوه بر عمر طولانی قطعه باعث، رفتار نرم در مانور پذیری و حرکت بهتر می شوند.
ساده ترین روش تشخیص سالم بودن دیسک و صفحه
- خودرو را در دنده یک قرار می دهیم و کلاچ را ناگهان رها می‌کنیم، اگر موتور خودرو به لرزه افتاد یک نشانه واضح برای تعویض دیسک خودرو است.
- زمانی که اتومبیل در حال سکون است دنده را در ۲ قرار داده و کلاچ را رها می کنیم، اگر خودرو حرکت کرد و خاموش نشد دیسک و صفحه تمام شده است.
چطور متوجه خرابی و ضعیف شدن دیسک و صفحه خودرو خود شویم؟
شاید پشت فرمان متوجه شوید خودرو شما بیش از حد معمول گاز می خورد، اما حرکت و شتاب خوبی ندارد.
و یا دنده های خودرو، مخصوصا دنده یک و دنده عقب خوب جا نرفته و به سختی این اتفاق می افتد.
این مشکل در ترافیک های سنگین نیز به وضوح مشاهده می شود.
بسته به نوع رانندگی می توان تمامی این موارد را زودتر و یا دیرتر از حد استاندارد و عمر مفید یک خودرو مشاهده کرد.
چه چیزی باعث خرابی دیسک و ضعیف شدن آن می شود؟
برخی رانندگان، در ابتدای آموزش رانندگی، بیشتر وقتها پای خود را روی کلاچ نگه می دارند.
حتی در سرعت نیز پای خود را آهسته روی کلاچ گذاشته تا در مواقع ضروری پدال را فشار دهند.
همین موضوع باعث درگیری صفحه کلاچ شده و در طولانی مدت شما را مجبور به تعویض صفحه کلاچ می‌کند.
یا از سوی دیگر، رانندگانی که در مسیرهای برون شهری فعالیت دارند، چون ترافیکی پیش روی خود ندارند، ممکن است گاهی تا ۹۰ یا ۱۰۰ هزار کیلومتر هم نیازی به تعویض صفحه کلاچ پیدا نکنند.
اگر با خودرو خود در شهر فعالیت می‌کنید، قطعا این میزان به دلیل ترمز، ترافیک، حرکت با دنده های سنگین، حرکت غیر یکنواخت، زیادتر خواهد شد.
کدام یک از برندهای موجود در ایران بهتر است؟
با توجه به مصرف این نوع برندها در بازار و نظر مصرف کنندگان و فروشندگان، این برندها هرکدام عملکرد متفاوتی دارند.
اما هر تفاوت در این نوع لوازم، به رانندگی خودرو و مسیر حرکت خودرو بستگی دارد.
اگر نرمی کلاچ و عملکرد سریع آن برای شما اهمیت دارد، دیسک و صفحه کلاچ ولئو انتخابی مناسب و به صرفه است.
اگر مسیر روزمره شما دارای شیب های زیاد است و علاقه به رانندگی پر شتاب دارید، کیفیت ژاپنی برند دایکن توصیه می شود.
در میان برندهای معرفی شده کیت کلاچ های شرکت لوک دارای طولانی ترین طول عمر و بیشترین کلاچ گیری است.
اما محصولات کره ای سیکو انتخابی مناسب برای افرادی است که علاوه بر کیفیت، قیمت مناسب تری هم نیاز دارند.
قیمت انواع دیسک، صفحه کلاچ و لوازم کلاچ موجود در بازار:
بیشتر بخوانید:
سلام شما زحمت نوشتن مطلب را کشیدید کاش جامع تر به موضوع می پرداختید مثلا صفحه کلاچ های گرافیتی، پری دمپ، یا انواع صفحه کلاچ های ایرانی بهترین انتخاب در صفحه کلاچ های ایرانی ، یا مثلا در هنگام تعویض کیت کلاچ نیاز به تعویض فلای ویل هست یا خیر یا حتی تراش باید روی آن صورت بگیرد یا خیر و…
آقا قیمتا پایین اومده؟