در این مقاله می خواهیم پیشرانه های کلاسیک چندکاربراتوری آمریکایی را بشناسیم.
بیت ران – وقتی که رقابت روی اسب بخار در سال ۱۹۵۵ آغاز شد، خودروسازهای آمریکایی کادیلاک، کرایسلر و پاکارد، تصمیم گرفتند از دو کاربراتور چهاردهانه برای موتورهای V8 خود استفاده کنند.
این کاربراتورها باهم کار می کردند و قدرت یکسانی داشتند.
هنگامی که اسب بخار جلوه مهم تری پیدا کرد، سامانه چندکاربراتور به کار گرفته شد.
از میان آنها مدل های سهکاربراتور از همگی مرسوم تر بود.
علت آن هم استفاده از یک کاربراتور دودهانه میانی بود که باعث بهینه تر شدن کارکرد پیشرانه می شد.
سامانه چندکاربراتوری تنها مختص مدل های پرفورمنس خودرو نبود.
حتی پیش از اینکه خودروهای با عملکرد بالا متداول شوند، سامانه چندکاربراتوری اختراع شد.
در ادامه، خودروهای کلاسیک که از این سامانه بهره میبردند معرفی می شوند؛ این پیشرانهها همگی V8 هستند.
کادیلاک
در سال ۱۹۵۵ کادیلاک مدل اِلدورادو را با پیشرانه ۵/۴ لیتری مجهزبه دو کاربراتور چهاردهانه عرضه کرد.
این سامانه سوخت رسانی در سایر مدل های کادیلاک سفارشی بود.
در سال ۱۹۵۸ نسل سوم خودروهای سری اِلدورادو که شامل مدل های بیاریتز، سِویل و اِلدورادو بروم می شد، معرفی شد.
خودروهای این نسل از پیشرانه های ۶ لیتری مجهز به سه کاربراتور دودهانه بهرهمند بودند.
بعدها این پیشرانه به نمونه ۶/۴ لیتری ارتقاء یافت که ۱۰ اسب بخار قدرت بیشتری داشت.
و همچنین این پیشرانه گشتاور بیشتری در دورموتورهای پایین تولید میکرد.
سرانجام کادیلاک در سال ۱۹۶۰ سامانه چندکاربراتور را کنار گذاشت و تولید این پیشرانه نیز متوقف شد.
شورولت
سامانه چندکاربراتور جنرال موتورز، اولین بار در سال ۱۹۵۸ برای خودروی بِلاِیر کوپه معرفی شد که جزو اولین خودروهای پرفورمنس شورولت بود.
در این محصول از سه کاربراتور دودهانه (معروفبه سامانههای ۳×۲) برای پیشرانه بلوک بزرگ جنرال موتورز با حجم ۵/۷ لیتر استفاده شد که در اوایل ۲۸۰ اسب بخار قدرت داشت.
اما بعدها این پیشرانه با نسبت تراکم بهبود یافته، ۳۱۵ اسببخار قدرت تولید می کرد.
تا سال ۱۹۶۱، شورولت نمونه های ۳۵۰ اسب بخاری نیز از این پیشرانه سه کاربراتوری تولید می کرد و برای ۶ سال هیچ تغییری در این سامانه اعمال نکرد.
تاجایی که در سال ۱۹۶۷، جنرال موتورز این سامانه را جز برای خودروی کوروت کنار گذاشت.
شورولت کوروت ۴۲۷ در سال های ۶۷ تا ۶۹ میلادی با پیشرانه ۷ لیتری و قدرت های ۴۰۰ و ۴۳۵ اسب بخار عرضه می شد.
موپار (خانواده کرایسلر)
پیشرانه ۳۳۱ هِمی، یک نمونه اولیه از رقابت خودروسازان روی اسب بخار در سال ۱۹۵۱ بود.
هرچند این موتور ۵/۴ لیتری کرایسلر به سامانه چندکاربراتور مجهز نشده بود و در خودروی کرایسلر C300 محصول ۱۹۵۵، بههمراه دو کاربراتور چهاردهانه استفاده می شد.
درواقع؛ کرایسلر تا سال ۱۹۶۹ از سامانه ۳×۲ در محصولات خود استفاده نکرده بود.
در ۱۹۶۹ بسته A12 برای موتورهای موپار معرفی شد که در خودروهای دوج چارجر سوپربی و پلیموث رودرانر بکار گرفته شد.
پیشرانه مورد استفاده از نوع ۷/۲ لیتری با قدرت ۳۹۰ اسببخار و مجهزبه سه کاربراتور دودهانه بود.
در سال ۱۹۷۰ این پیشرانه روی اکثر خودروهای پرفورمنس موپار نصب شد و نهایتا تا سال ۱۹۷۱ با کمی نسبت تراکم کمتر تولید شد.
آخرین نسخه های آن، بهصورت بسیار محدود در کرایسلرهای ۱۹۷۲ همراه جعبه دنده خودکار حضور داشت.
البته کرایسلر سامانه های ۳×۲ را برای خودروهای پونی خود نیز، که در سری مسابقات Trans-Am حضور داشتند، ارائه کرد.
خودروهای عضلانی دوج چلنجر T/A و پلیموث AAR Cuda از یک پیشرانه بلوککوچک ۵/۵ لیتری استفاده میکردند که سه کاربراتور دودهانه روی آنها نصب بود.
فوموکو (خانواده فورد)
فورد در سال ۱۹۵۶، از یک پیشرانه ۵/۱ لیتری رونمایی کرد که سامانه دو کاربراتور چهاردهانه برای آن به صورت سفارشی قابل نصب بود.
فورد فِیرلِین ۱۹۶۱ نیز از یک موتور ۶/۴ لیتری با کاربراتور چهاردهانه بهره می برد.
این پیشرانه با داشتن تایپیت مکانیکی، ۴۰۱ اسببخار قدرت تولید میکرد که بیش از هر مدل آمریکایی دیگر بود.
این پیشرانه فورد در سال ۱۹۶۲ با کمی افزایش حجم، به ۶/۶ لیتر با قدرت ۴۰۶ اسب بخار ارتقا یافت و به سه کاربراتور دودهانه مجهز شد.
در نهایت در سال ۱۹۶۳، فورد از یک پیشرانه جدید ۷ لیتری با سامانه سوخت رسانی جدید پرده برداشت.
لینکن مرکوری فول سایز در سالهای ۶۲ و ۶۳ میلادی، از پیشرانه ۶/۶ لیتری یادشده فوموکو با سامانه ۳×۲ استفاده می کرد.
البته این اولین باری نبود که این برند از سه کاربراتور روی محصول خود بهره می برد.
در سال ۱۹۵۸ مدل سوپرمارودِر لینکن مرکوری با پیشرانه ۷ لیتری و قدرت ۴۰۰ اسب بخار معرفی شده بود که سه کاربراتور دودهانه روی آن نصب بود.
این اولین خودرویی بود که آستانه قدرت ۴۰۰ اسببخار را شکست.
سرانجام، این پیشرانه فوموکو تا سال ۱۹۶۵ در خودروی لینکن کانتیننتال ظاهر شد.
علاوه بر این موارد، خودروی فورد تاندربرد نیز در سالهای ۶۲ و ۶۳ میلادی، از موتور ۶/۴ لیتری فوموکو مجهزبه سامانه ۳×۲ به صورت سفارشی بهره می برد.
هرچند این مدل عملکرد چندان بالایی را نسبت به نمونه معرفی شده در ۱۹۶۱ نداشت که ۳۴۰ اسب بخار قدرت تولید می کرد.
اولدزموبیل
پیش از اینکه رقابت سر اسب بخار شروع شود، اولدزموبیل در رأس تولید پیشرانه های V8 با تراکم بالا قرار داشت.
هرچند در رقابت اسب بخار، پیشرو نبود.
این خودروساز در سال ۱۹۵۷، بسته J2 را برای پیشرانه ۶ لیتری خود به صورت سفارشی ارائه کرد.
این بسته شامل ارتقای سامانه سوخت رسانی به نمونه ۳×۲ و قدرت ۳۰۰ اسب بخار می شد.
این پیشرانه روی خودروی اولدزموبیل راکت ۸۸ نصب بود و در نسخه ۱۹۵۸، قدرت آن به ۳۱۲ اسب بخار میرسید.
هرچند مدل های بعدی اولدزموبیل، موفقیت این محصول را نداشتند.
جنرال موتورز در سال ۱۹۶۶، برای خودروی اولدزموبیل کاتلَس که پیشرانه ۶/۵ لیتری آن از یک کاربراتور چهاردهانه تغذیه میشد، سامانه سهکاربراتور دودهانه را بهصورت سفارشی ارائه کرد.
که درنتیجه، قدرت آن با ۱۰ واحد افزایش، به ۳۶۰ اسب بخار رسید.
بعدها این خودروی عضلانی اولدزموبیل، بهصورت محدود با بسته ارتقاء W30، ویژه مسابقات درگ عرضه شد.
پونیتاک
سامانه سهکاربراتور پونیتاک که Tri-Power نام داشت، اولین بار در سال ۱۹۵۷ روی پیشرانه ۵/۷ لیتری پونیتاک چیف تِین بکار گرفته شد.
این پیشرانه جنرال موتورز در سال ۱۹۵۸ به نمونه ۶ لیتری ارتقا یافت که در خودروهای جاده ای ۳۰۰ اسب بخار و در نمونه های مسابقه ای ۳۳۰ اسب بخار قدرت تولید می کرد.
البته این پیشرانه نسخه های مجهزبه انژکتور مکانیکی نیز داشت که ساخت جنرال موتورز بود و دارای ۳۱۰ اسب بخار قدرت بود.
اما بهاندازه نسخه های سه کاربراتور محبوبیت نداشت.
در سال ۱۹۵۹ پونیتاک از یک پیشرانه ۶/۴ لیتری جدید، قابل سفارش با سه کاربراتور دودهانه رونمایی کرد و در خودروی پونیتاک بونِویل استفاده شد.
این پیشرانه در دو مدل معمولی با ۳۱۵ اسب بخار و نسخه پرفورمنس با ۳۴۵ اسب بخار قدرت، برای خودروهای فول سایز پونیتاک تا سال ۱۹۶۵ عرضه شد.
همچنین، خودروی پونیتاک لمانز GTO نیز در سال های ۶۴ تا ۶۶ میلادی از نسخه پرفورمنس این پیشرانه بهره می برد.
پونیتاک در سال ۱۹۶۳ از یک موتور ۶/۹ لیتری سه کاربراتوری دیگر نیز رونمایی کرد.
نسخه ویژه این پیشرانه (معروف به نمونههای HO) برابر با ۳۷۰ اسب بخار قدرت داشت.
سرانجام تولید این موتور در سال ۱۹۶۶ پایان یافت.
بیشتر بخوانید:
شرکت های خودروسازی رقیب در جهان کجای کارند؟
قدیمی ترین شرکت های خودروسازی جهان کدامند؟ + تصاویر
خودروسازی هند ؛ بخش اول: محصولات شرکت ماروتی سوزوکی
لیموزین های تاریخی در ایران ؛ از زیر پای قجرها تا موزه خودرو در تهران
منبع: زومیت