انواع شمع خودرو و تاثیر آنها؛ سوزنی، چندپلاتین و پولستار

امروزه آگاهی از راه های علمی و عملی کاهش مصرف سوخت و افزایش توان پیشرانه اتومبیل امری جدی است. شاید شما هم برای تعویض شمع خودرو به تعمیرگاه مراجعه کرده و با دریایی از مدل و اسم شمع مواجه شده باشید، در بازار قطعات خودرو و تعمیرگاه ها انواع مختلف شمع ها یافت یا توصیه می شود. اما کدام یک از انواع شمع خودرو برای خودرو شما مناسب است؟

بیت ران – امیرحسین اسماعیل بیگی: این یک نکته مهم است که شمع ها یک کالای مصرفی هستند و مانند روغن و فیلترها باید در سرویس های دوره ای خودرو برای حفظ کارآیی موتور تعویض شوند.

این امر جزو کارهای هزینه بر و در بعضی از موتورها با ساختار پیچیده و تنگی محیط موتور، کاری سخت و زمان گیر است.

همچنین شمع هایی که طول عمر کوتاه دارند در بازه زمانی کارکرد در موتور، به سرعت کارآیی خود را از دست می دهند.

به همین دلیل به سرعت تنطیم موتور خودرو را دچار مشکل می کنند.

در پیشرانه های احتراق داخلی نیروی موتور از احتراق مخلوط سوخت و هوا در انتهای مرحله تراکم بدست می آید.

عمل احتراق با جرقه کوچک و سریع شمع در موتور آغاز می شود.

این عمل طی یک فرآیند پیچیده در زمان بسیار محدود صورت می پذیرد.

در دورموتور ۳۰۰۰ دور در دقیقه، موتور در هر ثانیه ۵۰ دور می زند و در واقع ۲۵ سیکل کامل در موتور انجام می شود.

به این ترتیب ۲۵ جرقه در هر ثانیه در هرسیلندر انجام می شود.

شمع قطعه مصرفی حساس و مهم در سلامت موتور

در صورتیکه شمع، هر کدام از جرقه های فوق را از دست بدهد، مخلوط سوخت و هوای وارد سیلندر شده، بدون آنکه انرژی خود را آزاد کند از محیط موتور بیرون می رود که نتیجه آن کاهش قدرت موتور و افزایش آلودگی هوا است.

همچنین بدلیل آنکه راننده با دور موتور مذکور به قدرت مورد نظر خود نمی رسد، پدال گاز را بیشتر فشار می دهد و بدین ترتیب با مصرف سوخت بیشتر به مطلوب خود دست می یابد.

در واقع با بالا رفتن دور موتور تعداد بارهایی که سوخت به موتور وارد و امکان آزاد شدن انرژی آن فراهم می شود، بالا می رود.

حال این موتور است که باید از این فرصت استفاده کند.

اگر کوچک‌ترین مشکلی در ایجاد این جرقه به وجود بیاید با افت قدرت مفید موتور، آلودگی شدید محیط‌ زیست و همچنین صدمه رسیدن به اجزای موتور مواجه می شویم.

امروزه انواع گوناگون و مختلفی از شمع ها در بازار موجود است.

باید با توجه به مدل موتور خودرو وزتوصیه‌های کارخانه سازنده و البته کیفیت و برندهای گوناگون، بهترین مدل را برای خودری خود انتخاب کنیم.

با یک انتخاب درست می توانیم بهترین راندمان و مصرف سوخت را از موتور خودرو دریافت کنیم.

در حال حاضر شرکت های بزرگ مانند polstar، champion، Bosch، ngk، auto lite ،denso  مدل های بسیار متنوعی از شمع را تولید می کنند.

مشکلات موجود برای جرقه زنی مناسب

در پیشرانه بنزینی، ولتاژ بالای تولید شده در کوئل، یک جرقه در دهانه شمع با استفاده از تخلیه الکتریکی بوجود می آورد که باعث اشتعال سوخت موجود در این ناحیه می شود.

حرارت این شعله کوچک باعث گرم شدن مولکول های سوخت اطراف آن می شود و در صورت کافی بودن حرارت، آن ها را مشتعل می سازد.

درنتیجه شعله بزرگتر شده و در پایان جبهه آن به لایه های اطراف گسترش می یابد و در سرتاسر محیط داخل اتاق انفجار، منتشر می شود.

انرژی شیمیایی سوخت آزاد، و انبساط هوای فشرده ناشی از گرمای انفجار پیستون را به پایین می راند و موتور به حرکت در می آید.

در طراحی موتورهای جدید سعی بر آن است که موتور با سوخت رقیق (Lean Mixture ) کار کند، گرانی بنزین و همچنین قوانین سخت محیط زیست از عوامل اصلی این روند هستند.

بنابراین طراحان نیروی موتور خود را با افزایش ضریب تراکم و استفاده از تکنولوژی های جدید مانند VVT ,Vtech بدست می آورند.

مشکلی که اینگونه موتورها برای کارکرد شمع های عادی بوجود می آورند، این است که مقدار سوخت برای شعله ابتدایی و بعد لایه های اطراف کم است و لذا احتمال خاموشی شعله و احتراق ناقص پدید می آید.

البته لازم به ذکر است در خودروهای قدیمی کاربراتوری نیز برخی افراد برای کاهش مصرف، اقدام به تنگ کردن ژیگلورهای سوخت می کنند.

آنها هم با اینکار با همین مشکل روبرو خواهند شد و بوی بنزین خام ساطع از این خودروها به همین دلیل است.

ناک، احتراق ناقص و خام سوزی از عوامل خرابی شمع

در ساختار خود شمع، نقاطی مانند الکترودها به ویژه الکترود منفی مانند چاه حرارتی عمل می کنند.

بدین شکل که این نقاط خود گرمای شعله اولیه را جذب می کنند و از حرارت آن می کاهند. در برخی از موارد این اتفاق باعث خاموشی شعله اولیه می شود.

در اتاق انفجار بدلیل بالا بودن ضریب فشردگی سیال موجود و نیز بالا بودن حرارت، مقاومت الکتریکی بالا رفته و همواره شمع برای جرقه زنی با مشکل روبرو است.

به ویژه اینکه دهانه شمع های عادی پس از مدت کوتاهی به دلیل مصرف شدن الکترودها باز و بازتر می شوند و با بالا رفتن ولتاژ مورد نیاز برای جرقه زنی، کار سخت تر می شود؛ چرا که ولتاژ ثابت است.

پس می بینیم که با توجه به شرایط موجود در داخل شمع و اتاق انفجار، بدون در نظر گرفتن ضعف های احتمالی موجود در کل سیستم جرقه، مثل وایر نامناسب و غیره، احتمال از دست دادن جرقه و افت توان موتور و پایین آمدن راندمان آن در ازای مصرف سوخت، بسیار بالاست.

تنها راه روبه رو شدن با این شرایط سخت بدون دست بردن در کل سیستم احتراق، که معمولا گران قیمت و پیچیده هستند، به کار بردن شمع هایی است که بتوانند با ولتاژ ثابت، جرقه قوی تر و با دقت بالاتری را در زمان مناسب فراهم آورند.

مهندس ها به سراغ فلزهای گرانبهایی چون ایریدیم و پلاتینیوم بنا به ویژگی های شگفت انگیز آنها رفتند و در ساخت شمع های جدید به جای استفاده از نیکل، ایتریم و مس و آلیاژهای آنها، از فلزهای جدید با ویژگی های جدید و با کمک تکنولوژی های جدید استفاده کردند.

شمع نیکل/مس

شمع های استاندارد و معمولی هستند که شرکت های خودروسازی روی خودروهای خود می بندند.

جنس آن ها معمولا از نیکل است.

این شمع ها حدود ۲۰ هزار کیلومتر عمر می کنند.

شمع های سوزنی

این یک نکته علمی اثبات شده است که یک الکترود باریک و نازک ( سوزنی شکل ) قابلیت اشتعال زایی را بالا می برد.

از سویی دیگر یک الکترود سوزنی از جنس نیکل، یا ایتریم که شمع های عادی عمدتا از آنها ساخته می شوند، به سرعت در اثر کارکرد و حرارت شعله خود، مصرف می شوند و قابلیت خود را از دست می دهند.

بنابراین سازندگان شمع خودرو برای ساختن شمعی که بتواند با ساختار سوزنی در محیط اتاقک انفجار خودرو کار کند، به سمت فلزات گرانبها مانند ایریدیم و پلاتینیوم با توانایی های بالا کشیده شدند.

تفاوت جرقه شمع معمولی و سوزنی از جنس ایریدیوم

همانطور که در تصویر می بینید الکترود مثبت آنها به شکل سوزن نوک تیز است.

این خاصیت باعث می شود که جرقه حاصله از شمع بسیار دقیق، در راستای سیلندر و خیلی قوی تر از یک شمع معمولی باشد.

زمانی که جرقه قوی تر باشد شعله ایجاد شده از انفجار، بزرگتر و در نتیجه بنزین داخل سیلندر بطور کامل می شوزد و تمامی انرژی آن آزاد می شود.

نتیجه این فرآیند کاهش مصرف سوخت، افزایش شتاب و کاهش صدا و لرزش موتور خودرو است که مورد آخر نشان دهنده بهتر کارکردن موتور و افزایش عمر قطعات موتور و کاهش استهلاک آن است.

بکارگیری نسل جدید شمع با ساختار سوزنی به دلیل نیاز به ولتاژ پایین تر برای جرقه زنی و نیز کاهش امکان خاموشی شعله و همچنین بوجود آوردن شعله گرمتر اولیه و احتراق مطمئن تر از دستاورد های جدید این صنعت است.

جرقه قوی تر باعث احتراق کاملتری می شود

بنا به ویژگی تمرکز الکترون ها در سر سوزنی شکل الکترود مثبت امکان تخلیه الکتریکی در دهانه بازتر شمع با همان ولتاژ پیشین فراهم است.

بازتر بودن دهانه شمع و جرقه بلندتر، شعله گرمتر و در نتیجه احتراق مطمئن تر را ایجاد می کند.

همچنین به دلیل کوچکتر شدن سطح تماس شعله با الکترود میانی و نیز با کونیک (پخ سر الکترود منفی) شدن سر الکترود منفی (Taper cut) احتمال وقوع خاموشی شعله بسیار پایین می آید.

برای تولید شمع های سوزنی که بیشتر دارای الکترود مثبتی به قطر چهار دهم تا هفت دهم میلیمتر هستند، می بایست از ابزار بسیار دقیق استفاده کرد.

همانطور که گفته شد، در اثر جرقه زنی، الکترودها ذوب و بخار می شوند و در نتیجه دهانه شمع از حالت استاندارد خارج می شود.

حال اگر این دهانه ثابت باشد، شمع می تواند به کارکرد خود ادامه دهد.

این مزیت در موتورهای جدید که شاید دسترسی به شمع آنها بدلیل محدودیت فضای زیر در موتور سخت است و تعویض شمع اجرت بالایی دارد، مطلوب تر است.

همچنین به دلیل ثابت ماندن دهانه شمع، تنظیم موتور مدت بیشتری دوام دارد و ثابت می ماند و نیز به دلیل یکنواخت تر بودن جرقه زنی، دور آرام بهتری فراهم خواهد آمد.

شمع های سورنی عمر بیشتری نسبت به شمع های معمولی دارند و  بیشتر آنها تا ۸۰ هزار کیلومتر عمر می کنند.

شمع سوزنی توانایی ایجاد جرقه قوی تر و پایدارتر را دارد

نکته دارای اهمیت با استفاده از شمع های سوزنی این است که برای جرقه زدن به ولتاژ پایین تری از فشار جریان الکتریکی در کل سیستم نیاز است و این بر طول عمر آنها می افزاید.

همچنین با کمک جرقه گرمتر و بهسوزی سوخت وارد شده و نیز از دست نرفتن فرصت های جرقه زنی و داشتن سیکل های قدرت بیشتر با یک استدلال ساده، افزایش قدرت موتور و کاهش مصرف سوخت نسبت به شمع های عادی قابل پیش بینی است.

کارخانه های معتبر با تست خودرو روی داینامومتر این استدلال ها را در واقعیت تست و نتایج را منتشر کرده اند.

با افزایش بهسوزی و احتراق کاملتر از آلایندگی های اگزوز کم می شود و نتیجه آن کاهش آلودگی هوا و نیز افزایش عمر سیستم کاتالیزور اگزوز است.

بیشتر کاتالیزورها با رسوب ذرات نسوخته، گرفته و موجب خروجِ با مشکلِ گازهای خروجی موتور، کم شدن کارآیی موتور و فشار آوردن به اجزای موتور می شوند.

تفاوت شمع های چند پلاتین با سوزنی

علت بکار بردن پلاتین های متعدد در ساخت شمع، تنها بالا بردن طول عمر آن است.

امکان جرقه زنی همزمان همه الکترودها با سیستم ولتاژ خودروهای استاندارد تقریبا محال است.

فقط در زمان هایی که حرارت یک الکترود طوری بالا برود که مقاومت الکتریکی آن مانع گذر الکترون های آماده تخلیه از الکترود مثبت شود، الکترون ها الکترود منفی خنک تر را انتخاب می کنند.

شاید به همین دلیل است که بعضی ها با خطای دید تصور می کنند که همه الکترودها با هم جرقه می زنند؛ چشم انسان از دیدن و تشخیص حدود چند ده جرقه در ثانیه ناتوان است.

تفاوت دیگر این شمع ها نسبت به شمع های سوزنی، داشتن احتمال خاموشی شعله به دلیل چاه های حرارتی بیشتر (الکترودهای منفی بیشتر) و نیز داشتن هندسه جرقه و شعله عمود بر راستای سیلندر که امکان انتشار شعله همگن را از بین می برد است.

البته تولید شمع های چند پلاتین در زمان خود نسبت به شمع های عادی یک انقلاب بود و در زمان خود گام مثبتی در راستای احتراق بهتر به حساب می آمد.

شمع های سوزنی ایریدیم جدید، با تکیه بر ویژگی های مواد بکار رفته در آنها و تکنولوژی صرف شده در ساختارشان دارای جرقه قوی تر در راستای سیلندر که امکان انتشار همگن شعله را پدید می آورد و باعث بهسوزی می شود، از عمر طولانی برخوردار است و اقدام موثری در راستای بالا بردن کارآیی موتورهای درونسوز و حفظ محیط زیست به حساب می آیند.

البته اغلب به دلیل بالا بودن هزینه ساخت از قیمت های بالایی برخوردارند، که با کاهش مصرف سوخت و افزایش عمر قطعات موتور این هزینه اولیه برای مصرف کننده جبران خواهد شد.

شمع‌های تک و  چندپلاتین

وقتی شمع نو برای خودرو شما نصب می‌شود فاصله بین الکترودها (بنابر نظرسازنده) رقم مشخصی است.

مثلاً برای پژو ۴۰۵ گپ شمع ۹ دهم میلیمتر تعریف شده است.

به مرور که کارکرد شمع بالا می‌رود، بر اثر جرقه‌های متوالی و حرارت محفظه احتراق، در نوک الکترودها مقداری خوردگی ایجاد و همین خوردگی موجب می‌شود گپ شمع به مرور افزایش یابد و از میزان مجاز فراتر رود (مثلاً از ۰٫۹ به ۰٫۹۷ برسد).

هر چه فاصله بین الکترودها یا گپ شمع بیشتر شود فشار بیشتری به کویل خودرو وارد می شود و نیاز به ولتاژ بیشتری دارد تا جرقه مورد نیاز موتور را تأمین کند.

در نتیجه کارکرد بالا موجب فرسوده شدن الکترودها و ضعیف شدن جرقه می شود و عملکرد موتور را کاهش می‌دهد.

اینجاست که عمر بیشتر شمع های دو پلاتین مشخص می‌شود.

در شمع دو پلاتین هنگامی که تازه روی موتور نصب شده است، جرقه همیشه بین فاصله‌ای (گپی) که کمتر است رخ می‌دهد.

مثلاً فرض کنید گپ اول ۰٫۹ میلی متر و گپ دوم ۰٫۹۱ میلی متر باشد؛ در ابتدا جرقه بین گپ اول (به خاطر کوتاهتر بودن) زده می‌شود.

به مرور زمان، الکترود کناری اول دچار خوردگی شده و موجب می‌شود که گپ اول افزایش یابد.

انواع شمع های چند پلاتین

برای نمونه اگر پس از چند ماه گپ اول از ۰٫۹ به ۰٫۹۱۲ برسد دیگر جرقه در گپ اول رخ نمی‌دهد و به گپ دوم که تقریباً ۰٫۹ است منتقل می‌شود.

در واقع پس از چند ماه که از عمر شمع گذشته است، جرقه به گپ دوم منتقل شده و از آنجایی که الکترود کناری دوم هنوز خوردگی خاصی ندارد، جرقه بهتری نسبت به گپ اول در گپ دوم تأمین می‌شود.

این فرآیند همچنان ادامه یافته و زمانی می‌رسد که گپ دوم هم از ۰٫۹۱۲ تجاوز کرده و دوباره جرقه به گپ اول منتقل می‌شود.

این تغییر مداوم جرقه بین گپ اول و دوم موجب می‌شود همیشه یکی از الکترودهای کناری در حال استراحت باشند.

اما در شمع تک پلاتین از همان ابتدا فشار جرقه مدام روی تنها الکترود کناری است و برای همین زودتر فرسوده می‌شود.

بنابراین نتیجه کلی که می‌توان گرفت این است که:

الکترودهای کناری در شمع های دو پلاتین دیرتر مستهلک می‌شوند، یا به عبارتی جرقه‌ای که شمع دو پلاتین تولید می‌کند دیرتر ضعیف می‌شود.

دیرتر ضعیف شدن جرقه در سیکل انفجار، به معنای این است که در صورت استفاده از شمع دو پلاتین عملکرد و مصرف موتور خودروی شما دیرتر افت می‌کند.

شمع های دوپلاتین یا بیشتر معمولا برای خودروهای دوگانه سوز استفاده می شوند و بهتر جواب می دهند.

شمع های سه و چهار پلاتین هم وجود دارند که به روش گفته شده در بالا عمل می کنند.

اما شمع های بیش از دو پلاتین توصیه نمی شوند.

شمع دوبل پلاتینیوم و دوبل ایریدیوم

این شمع ها دارای پلیت مرکزی و زمین یک جنس (ایریدیوم یا پلاتینیوم) یا از جنس  مخالف یکدیگر هستند که نمونه(پلاتینیوم) آن را در تصویر پایین می بینید.

ویژگی این شمع ها طول عمر بالای آن ها است. به طوری که گفته می شود عمر آن ها ۴ برابر نسل اولیه شمع ها است.

شرکت های سازنده تا ۱۶ هزار کیلومتر نیز طول عمر این شمع هارا اعلام کرده اند.

شمع پولستار

پولستار یک شرکت امریکایی است که در شمع های خود از خازن ویژه که انرژی را در خود ذخیره و استفاده می کند و می تواند پنج مگاوات پالس تولید کند.

در نتیجه پولستار قوی ترین شمع در بازار محسوب می شود.

تحقیقات این شرکت نشان می دهد این تکنولوژی باعث می شود که حالت پلاسمایی اطراف شمع ایجاد و جرقه فوق العاده قویتر و بزرگتری زده شود.

این جرقه باعث افزایش سرعت سوختن سوخت تا ۶٣ درصد می شود.

بازه حرارتی شمع

انتخاب و استفاده از شمع با بازه دمایی مناسب، برای خودرو یک امر حیاتی است.

چرا که دمای سر شمع بین ۴۵۰ و ۸۵۰ درجه سانتیگراد است، در صورت انتخاب بازه هایی مغایر با این رنج، امکان خود اشتعالی و یا دوده گرفتن شمع وجود دارد.

یکی از مهمترین وظایف شمع خودرو به غیر از جرقه زنی انتقال حرارت مناسب گرما از درون اتاق انفجار به بیرون است.

این حرارت بیشتر از طریق رزوه ها که با ناحیه سر سیلندر در تماس است به بیرون هدایت می شود، مقدار باقیمانده از طریق هسته مرکزی به بیرون اتاقک انفجار انتقال می یابد.

به شمعی که حرارت را سریعا انتقال می دهد شمع سرد و به شمعی که کندتر حرارت را انتقال می دهد و مقداری از حرارت را در خود نگه می دارد، شمع گرم گفته می شود.

معمولا کارخانه ها یک بازه عددی برای نمایش این ویژگی تعریف می کنند.

برخی تصور می کنند شمع های پایه کوتاه ، سرد و شمع های پایه بلند ، گرم هستند؛ اما طول رزوه شمع ارتباطی به بازه حرارتی آن ندارد.

گرم یا سرد بودن شمع به عایق درونی شمع بستگی دارد و فقط از کد فنی هر شمع می توان به بازه حرارتی آن پی برد.

شمع سرد عایق کوتاهتر، شمع گرم عایق بلندتر

شمع های سرد اصولا در موتورهای با ضریب تراکم بالا مثل موتورهای توربو و موتورهای به شدت تقویت شده کاربرد دارند. چراکه همواره در دورهای بالا کار کرده و احتمال دوده گرفتن شمع در آنها پایین است.

یکی از ویژگی های شمع خوب و مناسب برای یک موتور، این است که سر شمع که در اتاق انفجار قرار می گیرد در دمای بهینه بماند.

دمای بهینه دمایی است که شمع موجب شعله ور شدن بنزین پیش از موقع تعیین شده ( PRE IGNITION) نشود.

همچنین با داشتن دمای کافی امکان سوزاندن کربن های نسوخته و ناخالصی های موجود در سوخت، که روی خود شمع می نشیند را داشته باشد و عمل خود تمیز کردن را به خوبی انجام دهد.

یکی از مضرترین اتفاقاتی که در موتور یک خودرو رخ می دهد، پدیده خوداشتعالی است که در اثر استفاده از شمع نامناسب، بنزین با اکتان پایین و مناسب نبودن بنزین، تنظیم غلط موتور و ضریب تراکم بیش از حد بالا رخ می دهد.

این پدیده خود را به صورت ضربه های توام با صدای شدید (KNOCK) نشان می دهد و موجب صدمات بسیار شدیدی به موتور می شود.

این اتفاق بدلیل فشار آمدن روی پیستون قبل از شروع سیکل قدرت سیلندر است که گاهی باعث شکستن اجزای متحرک موتور می شود.

اثر فاصله دهانه شمع روی موتور

در اتومبیل های سواری انژکتوری فاصله بین دهانه شمع بین ۶ دهم تا ۱.۱ میلی متر است و با فیلر تنظیم می شوند.

در شمع های سوزنی و چند پلاتینه نیازی به فیلر گیری نیست و این مقدار همیشه ثابت است.

آثار مهم افزایش دهانه شمع روی موتور عبارتند از:

۱. با افزایش گپ، میزان سرعت انتشار شعله بالاتر می رود و در زمان های مساوی، شمعی که گپ بزرگتری دارد، مساحت شعله بیشتری نیز خواهد داشت.

۲. بیشترین فشار ناشی از احتراق و بیشترین گرمای آزاد شده برای شمع با گپ بزرگ تر است.

۳. افزایش قدرت به صورت جزئی مشاهده شده است.

۴. فرایند احتراق با نوسانات کمتری انجام می شود یا اصطلاحا ماشین نرم تر کار می کند.

۵. با افزایش گپ، هیدروکربن های نسوخته کمتر می شود، اما بدلیل افزایش حرارت، تولید اکسیدهای نیتروژن زیادتر می شود.

نکته: دقت کنید که این مقدار افزایش گپ، دل به خواهی نیست و از یک مقدار به بعد نتیجه عکس می دهد.

چنانچه دهانه شمع زیادتر از حد مجاز فیلر گیری شود سبب عواملی چون، سوختن کویل، افزایش طول جرقه و آوانس خواهد شد.

همچنین اگر دهانه شمع کمتر از حد مجاز فیلر گیری شود، از قدرت جرقه کاسته می شود؛ شمع دوده می زند.

تصورات اشتباه

۱- بعضی ها شمع با احتراق قوی تر را موجب ذوب شدن پیستون ها و انفجار موتور خودرو می دانند!

شمع قوی و احتراق کامل فقط می تواند بنزین وارد موتور شده را بسوزاند نه بیشتر.

احتمالا تصور این دوستان از حوادثی است که دیده یا شنیده اند که در اثر انتخاب شمع با بازه حرارتی نامناسب برای مصرف کننده بوجود آمده است.

لازم به یادآوری است که سوخت ناقص و تجمیع بنزین باقیمانده از سیکل های قبلی در موتور، و شعله ور شدن ناگهانی مقدار نامتعارف آن، خود نوعی اشتعال ناخواسته است که در اثر استفاده از شمع های ضعیف به بار می آید.

۲- خیلی ها می پرسند شمع سوزنی کویل رو خراب می کند؟

هدف از وجود کویل، ایجاد یک ولتاژ زیاد در حد چندین ده هزار ولت است و انتقال آن از طریق وایر به شمع، برای انفجار است.

حال اگر در مسیرِ تا سر شمع و جرقه زدن، مقاومت بیشتر از حد شود، به کویل فشار می آید.

این فشار مداوم به خرابی کویل منجر می شود.

چه چیزهایی مقاومت را زیادتر می کند؟

وایر معیوب، وایر نامناسب برای ماشین، شمع کهنه و شمع معیوب، دمای کاری زیاد موتور و چرک و کثافت رو شمع هم موجب افزایش مقاومت می شود.

گپ غیر استاندارد الکترود شمع و همچنین استفاده از جنس نامناسب شمع.

شمع سوزنی چون سطح مقطع کمتری دارد مقاومت آن کمتر و بهتر است.

اگر شمع سوزنی را برای استفاده طولانی می خواهید، باید از جنس حداقل پلاتینیوم و حداکثر هم ایریدیوم باشد. چون دوام بالاتر و همچنین مقاومت کمتری دارند.

پس اگر می بینید بعد از انداختن شمع سوزنی مثلا کویل سوخت، مطمئن باشید مشکل از وایر، گپ الکترود یا شمع کلا معیوب است. مثلا عایقش خراب شده است.

شمع مناسب برای خودروهای تیونینگ شده

اگر تغییراتی روی تراکم و فشار درون سیلندر موتور نداده اید که حرارت داخل محفظه احتراق تغییر کند، از شمع با ویژگی های فنی توصیه شده سازنده خودرو استفاده کنید. یعنی کد فنی شمع خودرویتان را پیدا کنید و از همان شمع استفاده کنید.

یا شمع بهتری از جنس ایریدیم یا پلاتینیوم و سوزنی ببندید و حتما طبق جداولی که در اینترنت پیدا می شود، معادل همان کد فنی را پیدا کنید.

گپ شمع را هم مطابق توصیه تولید کننده ماشین چک و تنظیم کنید.

جدول تطبیقی شمع خودرو

اگر تغییراتی مثل تغییر تراکم، نصب توربو، سوپرشارژ یا نایتروس روی ماشین انجام داده اید، باید مطابق کد فنی شمع توصیه شده، شمع با بازه حرارتی سردتری روی خودرو ببندید.

به این ترتیب سر شمع در اثر حرارت بالا ذوب نمی شود و یا باعث ناک نخواهد شد.

اینکه شمع چقدر سردتر باشد بستگی به شرایط جدید کارکرد موتور دارد.

برای بوست کم معمولا یک درجه و بوست های بالا حداقل دو درجه سردتر انتخاب کنید.

در ضمن هر یک واحد از بازه حرارتی نشانگر حدود هشتاد درجه سانتیگراد حرارت سر شمع است.

این یعنی با انتخاب یک درجه سردتر در واقع حدود هشتاد درجه حرارت سرشمع کمتر می شود.

مورد مهم دیگر گپ یا فاصله دو الکترود شمع است؛ با افزایش فشار داخل محفظه احتراق باید فاصله کمتر شود، یعنی با بوست، تراکم، نایتروس گپ کمتر می شود.

اندازه گپ شمع هم در حدی کم شود که فقط جلوی احتراق ناقص (Misfire) گرفته شود.

با کم و زیاد کردن گپ و ارزیابی کارکرد موتور می شود فیلر صحیح را تعیین کرد.

تاثیرات استفاده از یک شمع با کیفیت

واقعیت اینست که شمع ها نمی توانند قدرت موتور را ۲ برابر کنند.

اما شمع ها می توانند عملکرد موتور را بهبود ببخشند.

استفاده از یک شمع با کیفیت باعث می شود:

۱. افزایش توان موتور (بین ۱ تا ۳ درصد).

۲. پاسخ بهتر دریچه تراتل به دلیل راندمان بالاتر در احتراق سوخت که سبب بهبود عملکرد موتور می شود.

۳. کاهش آلایندگی و افزایش عمر کاتالیزور.

۴. سوختن بهتر مخلوط هوا و سوخت در سیلندر موتور و کاهش میانگین مصرف سوخت به دلیل احتراق کاملتر.

۵. طول عمر تا ۵ برابر شمع های عادی (۱۵۰۰۰۰ کیلومتر).

۶. کارکرد نرم و روان موتور و افزایش عمر قطعات آن.

۷. روشن شدن سریع و آسان در هنگام سرد بودن موتور.

بیشتر بخوانید:

هر آنچه درمورد شمع خودرو باید بدانید