موتور جدید تیبا و شاهین؛موتور هشت سوپاپ توربو سایپا

موتور جدید تیبا توسط سایپا بهبودهایی پیدا کرده است از طرفی این موتور که یک پیشرانه هشت سوپاپ است برای خودرو شاهین (رهام سابق) توربو شده است.

بیت ران – امین آزاد ، امیرحسین اسماعل بیگی: مجتبی احمدی‌راد، رییس اداره محاسبات مهندسی شرکت مگاموتور در مصاحبه با بیت ران درباره موتور جدید تیبا جزئیات جدیدی را توضیح داده است که در ادامه می آید.

چرا روی موتور جدید تیبا این تغییرات را داده اید؟

موتور تیبا از لحاظ توان و گشتاور فی النفسه موتور خوبی است و برای خودروی تیبا درکل موتور مناسبی است.

در حال حاضر موتور یک و نیم لیتری تیبا در حدود ۸۰ اسب بخار قدرت دارد درصورتی که در دنیا یک موتور یک لیتری ۱۰۰اسب بخار قدرت می دهد چگونه می گویید موتور خوبی است؟

این صحبت ها درمورد خانواده تیبا است. مثلا موتور خودروی تیبا روی نیسان جواب نمی دهد. موتور پراید برای خود پراید خیلی خوب است اما اگر این موتور را روی خودروی ۴۰۵ بگذارند خوب نیست مانند همان اتفاقی که برای موتور TU5 افتاد این موتور برای ۴۰۵ به خوبی جواب داد و هیچ کس نمی تواند بگوید که موتور TU5موتور بدی است اما وقتی روی خودروی پرشیا قرار گرفت و به LX تبدیل شد به خوبی جواب نداد و مقداری افت توان داشت.

چرا ضریب تراکم  موتور جدید تیبا ۹.۷ است درصورتی که در موتورهای جدید بالای ۱۰.۵ است؟

یک پارامتر نشان دهنده ی خوب یا بد بودن موتور نیست و این را نمی توان گفت که در کل دنیا تراکم ها ۱۰.۵شده است اما تیبا ۹.۷ است. ولی در موتور بهبود یافته تیبا نسبت تراکم ۱۰.۵ است.

 موتور جدید تیبا همچنان هشت سوپاپ است

یکی دیگر از ایرادهای موتور تیبا هشت سوپاپ بودن است، چرا سیستم هشت سوپاپ به شانزده سوپاپ تغییر نمی کند؟

امکان شانزده سوپاپ کردن این موتور وجود دارد. برای این موضوع پروژه هم تعریف شد و در یک دوره پیش رفت، اما در آخر متوقف شد.

قرار بر این بوده که این اتفاق بیفتد اما فشار هایی در شرکت وجود داشت که می بایست موتور زودتر تحویل داده شود از طرفی هم استاندارد اعلام کرد که باید زودتر تحویل داده شود و در نهایت تصمیم گرفته شد با همان سیستم هشت سوپاپ یک سری قطعات را به استاندارد برسانیم.

طراحی خانواده ای از موتورها در شرکت مگاموتور

هیچ برنامه ای برای ۱۶سوپاپ شدن در آینده ندارید؟

قطعا این خودرو باید ۱۶سوپاپ شود اما اینکه این موتور باشد یا یک موتور جدید توسعه داده شود مشخص نیست. چون  الان پروژه ای به نام موتور خانواده داریم. در مگاموتور برنامه ای داریم تا پلتفرم کاملی از انواع موتور را طراحی کنیم که هنوز درحد تصویب درمدیریت کلان است.

چه برنامه و هدفی برای خانواده موتور تیبا دارید و در چه حجمی کار می کنید؟

در این مورد استراتژی ها مختلف است و نمی توان راحت گفت که مثلا این سه حجم است. موتور سه لیتر هست.

۱.۱ لیتر توربو، ۱.۳ لیتر، ۱.۶لیتر و ۱.۵لیتر تنفس طبیعی  هم در برنامه است.

بستگی به این دارد که مدیریت کدام را انتخاب کند.

 چند موتور در خانواده موتور قرار است؟

بازه ای از موتور است مثلا ۸یا۹ موتور. اما اینکه کدام یک پروژه اش انجام شود یا اینکه کدام در طراحی نهایی قرار داده شود هنوز تصمیم گیری نشده است.

 آیا بعداز تحریم ها که برای خودرو رهام دچار مشکل موتور شده اید، به دنبال خانواده موتور رفتید؟

یکی از مشکلات یا نیاز های گروه سایپا شاید این بود که ما یک پلتفرم موتور نداشتیم. وقتی که این پلتفرم باشد هرمحصولی را خیلی بهتر می شود توسعه داد.

وقتی شما پلتفرمی از قوای محرکه داشته باشی همان کاری که خودروسازهای بزرگ می کنند، محصولی را باتغییری از سدان به شاسی بلند، از شاسی بلند به وانت تبدیل می کنند اما پلتفرم قوای محرکه یکی است.

یعنی این مجموعه دارای موتور وگیربکس یکسان است اما فیس خودرو عوض می شود. این فیس لیفت در سایپا روی تک موتور انجام می شد مثلا خودروی پراید بدنه را تغییر می دادند اما خیلی جای مانور نداشتند.

نیاز هرخودرو سازی آن است که یک خانواده موتور داشته باشد مثل خانواده موتور هایی که درخودروسازی های دیگر حتی در همین ایران است.

این نیاز سایپا است که مدتی روی آن مطالعه و با چند مشاور صحبت شده است.کلی روی آن برنامه چیده شده و منتظر تاییدیه سیستم مدیریت است.

چه تفاوت هایی در قطعات و طراحی موتور بهبود یافته با موتور تیبا عادی وجود دارد؟

سیستم زمان بندی متغیر سوپاپ (VVT) روی آن نصب شده است.

روی طراحی پیستون و رینگ های آن کار شده است.

سیستم منیفولد هوای متغیر اضافه شده است.

دریچه ی گاز برقی شده است.

سیستم روغن کاری تغییر کرده است.

داخل خودرو یک سری قطعات به صورت خاص مثلا کم اصطکاک شده، طراحی پیستون، تاج پیستون تغییر کرده است. این تغییرات برای احتراق بهتر و یک سری بحث های داخلی اتفاق افتاد.

کاهش مصرف سوخت و اخذ استاندارد یورو ۵

این موتوری که بهبود پیدا کرده تاثیری هم روی مصرف سوخت، آلایندگی و توان داشته است؟

۵درصد کاهش مصرف سوخت و تقریبا ۸درصد بهبود توان و گشتاور داشته است.

استاندارهای یورو۵ را می تواند پاس کند.

موتور تیبا می تواند تا سال ۱۴۰۲ تولیدش را ادامه دهد. چون روی آن VVT نصب شده است و قابلیت استاندار مجدد را دارد که طول عمر موتور را افزایش دهد‌.

در موتور بهبود یافته مقدار Co2 در بازه ای قرار دارد که ما بتوانیم استانداردهای موسسه ی استاندارد را برای ۴سال بعدش هم پاس کنیم.

عدد خیلی در ذهنم نیست ولی موسسه ی استاندار امروزه به سمتCo2 رفته است و خیلی بحث مصرف سوخت و این قضایا نیست. زیرا مصرف سوخت موتور تیبا و پراید الان هم استاندارد ها را پاس می کنند. موتور یورو۴ و یورو۵ هم حتی با یک بهبود کاتالیزر پاس می کنند. الان ما به سمت Co2 رفتیم.خود موسسه ی استاندار هم الان تمرکزش روی Co و Co2 است.

 سه سال قبل پروژه ای با ماهله آلمان داشتید که درآن موتوری یک لیتری رونمایی  شد اما اکنون هیچ خبری از آن نیست؟

این پروژه ی ما نبود. این را شرکتی آمده و خودش را پرزنت کرده بود و کار مستقیم سایپا و مگاموتور نبود.

می خواهید تیبا را توربو کنید درصورتی که ۱۶سوپاپش نکردید، بنظر کمی غیر منطقی نیست؟ یعنی شما توربو را بستید می خواهید بازده تنفسی موتور را درست کنید اما اصل تنفس موتور را هنوز درست نکردید. بنظر شما این کار کمی عجیب نیست؟

نمیشه گفت که این کار عجیب است چون مشابه آن را داریم. خودرویی که ۸سوپاپ توربو است.

بله وجود دارد، اما این خودروها خودروهای قدیمی هستند و برای سال ۱۹۸۰ است؟

موتور تیبا هم موتور قدیمی است و موتور بروزی نیست. موتور روز ایران است، اگر بخواهیم درسطح دنیا مقایسه کنیم موتوری است که در سال ۸۹ در ایران توسعه داده شد اما به مرور زمان آپدیت شد اما درکل موتورهایی که ما داریم مانند موتور پراید ،تیبا، نیسان و محصولات سایپا موتورهایی هستند که پایه آن ها قدیمی است. به مرور زمان آپدیت شدند اما پایه آن ها قدیمی است. یکی از چیزهایی که نشان دهنده ی قدیمی بودنشان است همین ۸سوپاپ بودن این موتورهاست.

در موتور تیبا چرا از توربو استفاده کرده و از موتور سوپر شارژ استفاده نکردید؟معمولا دراین حجم خیلی ها از سوپر شارژ استفاده می کنند.

ما چند مشاور گرفتیم و تجربه مشابهی که در خود ایران خودرو بود را دیدیدم. باتوجه به زمان و نیازی که داشتیم و تجربه ای که در سازنده های داخلی وجود داشت توربوشارژ یک بار مسیرش در ایران رفته شده است.

یک بار این مسیر رفته شده و ایراداتش گرفته شده، یعنی مشکلاتش پیدا شده، عواقبش مشخص شده است.یعنی یک ذهنیتی در ایران و سازنده هایش است. ما خیلی بحثمان در مورد تجربه ی خودرو ساز نیست و بحث ما تجربه ی قطعه ساز است.

قطعه ساز ما مثلا الان می داند که اگر سرسیلندر را با آن جنس استفاده کند ممکن است در شرایط توربو به مشکل بخورد. یا اگر منیفولدش این قابلیت را نداشته باشد ممکن است به مشکل بخورد. مجبور است خودش را با دانش جدید تطابق دهد و اطلاعاتش را بهبود بخشد. تجربه  سوپرشارژ را ما در ایران در هیچ خودرویی نداشتیم.

یک موضوعی که هست پلتفرم ما هم سطح پلتفرم تیبا و پراید نیست. پلتفرم SP100ما درخودروی رهام یک پله بالاتر از خودروهای متوسط ماست. برای همین مصرف کننده ای که می خرد انتظار دارد یک ویژگی را از آن بشنود که یک مقدار برایش جذابتر باشد. توربو شارژ جذاب تر از سوپر شارژ است.

خودروی تیبا و پراید مشکل روغن رسانی دارند. در موتور بهبود یافته سیستم روغن کاری تغییری پیدا کرده است؟

موضوع piston cooling jet (مسیر روغن اضافی برای پیستون ) دراین پروژه منتفی شده ولی روی موتور توربو انجام شده است. اما طراحی سرسیلندر در این موتور کلا عوض شده، مسیرهای روغن کلا تغییر کرده و روغن رسانی بهتر شده است.

چون یک مسیر جدید اضافه شده آیا پمپ روغن قوی شده است؟ یعنی یک پمپ روغن جدید دارید؟

بله عوض شده و یک پمپ روغن جدید داریم.

شما می گویید در موتور جدید توربوی تیبا مشکل روغن رسانی حل شده است؟

انشالله حل می شود

یعنی شما تست نگرفته اید؟

تست هم گرفتیم اما خب تا زمانی که خروجی کالیبراسیون نهایی نشود نمی شود خیلی نظر خاصی داد.

روی ECU این موتور چه تغییراتی ایجاد شده است؟

قاعدتا باید ازاول کالیبره شود تا بتوان در مورد تغییرات نسخه نهایی صحبت کرد.

بیشتر بخوانید:

گازسوز کردن خودروها چه تاثیری بر بازدهی خودروهای بنزین سوز دارد؟

کوییک آر ـ R چگونه خودرویی است؟/ خصوصیات و مشخصات فنی

خودروهای جایگزین پراید اعلام شدند ؛ تا چه زمانی تولید پراید ادامه دارد؟